Niet langer achtervolgd door je verleden

Dat je maar niet los lijkt te komen van bepaalde gebeurtenissen uit het verleden, blijft hangen in oude patronen zelfs. Volgens mij komt iedereen in meer of mindere mate een keer op zo’n punt dat je je afvraagt of jij het bent die je leven leidt of dat er iemand anders aan het roer staat.

Ik in ieder geval wel. Gebeurtenissen waarvan ik dacht dat ik ze verwerkt had, die ineens mijn gedachten weer beheersen. Schijnbaar uit het niets, als het bekende duveltje uit een doosje. Frustrerend.

Waarom blijven sommige dingen zich in hemelsnaam herhalen?

Omdat je er iets mee moet, aldus schrijver en psychoanalist James Hollis, daarom zijn ze ook zo hardnekkig. In zijn boek Niet langer achtervolgd door het verleden met de veelzeggende ondertitel Verjaag de hersenschimmen die door je hoofd blijven spoken gaat hij uitvoerig in op de verschillende soorten hersenschimmen waarin je vast kan komen te zitten.

Een van zijn favoriete uitspraken is die van schrijver William Faulkner: ‘Het verleden is nooit dood. Het is niet eens voorbij.’ Volgens James zijn er verschillende typen verleden die aan je kunnen blijven kleven, zoals bijvoorbeeld de rol van je ouders, opgelopen trauma’s, hardnekkige overtuigingen, en zelfs voorouderlijke invloeden. En je kan natuurlijk proberen die dingen onder het tapijt te vegen, opgeruimd staat netjes, maar vroeger of later krijg je het verleden hoe dan ook op je bord. Via je dromen, je gedrag of je lichaam.
Tijd om ermee aan de slag te gaan, zo stelt James. Je moet al die complexen niet als zware last met je mee te blijven zeulen. Da’s zonde.

Als je denkt met het boek een handboek in handen te hebben die je van al die ballast verlost, dan kom je bedrogen uit. Zelf verwachtte ik een meer praktische aanpak toen ik aan het boek begon. Maar dat bleek een verkeerde aanname. James Hollis neemt je vanaf de eerste letters vol de diepte in en beschrijft zeer uitvoerig de verschillende oorzaken van hardnekkige complexen. Heel eerlijk, ik moest wennen aan zijn schrijfstijl. Toegankelijk is deze allerminst; James gebruikt vaak jargon en complexe, breedsprakige constructies om zijn inzichten te delen. En dat vind ik jammer, want wat hij te vertellen heeft is razend interessant. Gelukkig verduidelijkt hij veel met anekdotes uit zijn praktijk, waardoor ik veel inzichten heb opgepikt en nieuwe stof tot overpeinzing heb.

Ik raad je aan om het boek niet in één ruk uit te lezen - chapeau als je dat überhaupt lukt - maar er voldoende de tijd voor te nemen. Hoofdstuk lezen, wegleggen, mijmeren over de inzichten enzovoorts. Voor mij was dat de beste manier om het boek met plezier verder te lezen. Daarom 3 sterren.