Of Mice and Men (1937) John Steinbeck

https://www.delezing.be/post/of-mice-and-men-1937-john-steinbeck

Over de auteur

John Steinbeck (1902 – 1968) is een van de grote Amerikaanse auteurs van de twintigste eeuw. Hij werd geboren in Salinas, Californië, in een regio die zijn werk diepgaand zou beïnvloeden: de vruchtbare maar hardvochtige Salinas Valley, waar landbouw, armoede en migratie samenkomen.


Steinbecks werk is doordrenkt van sociale betrokkenheid. Hij schreef over de uitgebuite arbeidersklasse, over landarbeiders, migranten, zwervers, en over de innerlijke strijd tussen goed en kwaad. Zijn stijl is helder en toegankelijk, maar tegelijk diep gelaagd, met een sterke focus op morele dilemma’s en menselijke waardigheid.

Een ander werk dat zeer aan te raden is, is The Grapes of Wrath. Een breed uitgesponnen roman over de Joad-familie, die uit Oklahoma moet vertrekken vanwege droogte, schulden en economische uitbuiting. Ze reizen naar Californië op zoek naar werk en menswaardig bestaan, maar worden geconfronteerd met onmenselijke arbeidsomstandigheden, uitbuiting en misprijzen. Hij won in 1940 de Pulitzerprijs voor en kreeg in 1962 de Nobelprijs voor Literatuur, onder meer voor zijn “realistische en fantasierijke schrijfstijl, met een combinatie van scherpe sociale waarneming en warm mededogen.” Een ander indrukwekkend werk is East of Eden. Daarin onderzoekt Steinbeck de strijd tussen goed en kwaad binnen de mens zelf, geïnspireerd door het bijbelse verhaal van Kaïn en Abel. De roman volgt twee generaties van twee families in de Salinas Valley, waarbij het keuzemotief (‘Timshel’ – Gij moogt) centraal staat: de mens is niet gedoemd tot zonde, maar heeft vrije wil



Het verhaal Of Mice and Men

John Steinbecks Of Mice and Men is een tragisch verhaal dat zich net als The grapes of wrath afspeelt tijdens de Grote Depressie in de jaren 1930, een periode van grote economische onzekerheid en sociale ontworteling in de Verenigde Staten. Het boek volgt de rondtrekkende arbeiders George Milton en Lennie Small, twee mannen die ondanks hun enorme verschillen een diepe vriendschap delen. George is scherpzinnig en beschermend; Lennie is fysiek sterk maar geestelijk beperkt. Samen dromen ze van een betere toekomst: een eigen boerderij, onafhankelijkheid, en — voor Lennie — konijnen om voor te zorgen.

Steinbeck beschrijft de wereld van deze arbeiders op een rauwe maar menselijke manier. Zijn stijl is sober en realistisch. Dialoog speelt een centrale rol, waardoor de roman bijna leest als een toneelstuk, vandaar ook de vanzelfsprekendheid om dit verhaal te verfilmen. De taal is eenvoudig, maar doordrenkt van symboliek en betekenis. Wat niet expliciet gezegd wordt, is vaak des te voelbaarder aanwezig.


Centraal in het boek staan thema’s als eenzaamheid, droom en desillusie, machteloosheid, en vooral vriendschap. George en Lennie’s band is uitzonderlijk in een wereld waarin mensen meestal alleen staan. Hun droom vertegenwoordigt een universeel verlangen naar veiligheid en erkenning — een klein stukje van de wereld dat ‘van hen’ is. Maar Steinbeck laat ook zien hoe kwetsbaar zulke dromen zijn in een harde, kapitalistische samenleving waarin de zwaksten altijd aan het kortste eind trekken.


Het einde is zowel hartverscheurend als moreel complex: is het genade, of verraad?

De titel verwijst naar een gedicht van Robert Burns (To a Mouse), waarin staat dat de plannen van muizen en mensen vaak mislukken. Die melancholische waarheid doordringt het hele verhaal: hoe hard je ook werkt, hoe sterk je hoop ook is, geluk is niet vanzelfsprekend — zeker niet voor wie buiten de maatschappij valt.


Of Mice and Men is nog altijd actueel. Het stelt vragen over hoe we omgaan met kwetsbaarheid, met ‘de ander’, en met macht. Het boek nodigt uit tot empathie en morele reflectie: zou jij, in George’ plaats, hetzelfde gedaan hebben?