Koortsdroom

Als in 1845 voor de eerste keer de aardappeloogst in Ierland mislukt, ontstaat er onder het armere gedeelte van de bevolking een acute hongersnood. Tegen deze onheilszwangere achtergrond speelt zich het leven van Grace af, die met afgeknipte haren als jongen door haar moeder de wereld in wordt gestuurd. Zij moet geld verdienen om eten te kunnen kopen, maar meisjes krijgen alleen slechte baantjes en ondervinden ongewenste aandacht, wat uit de rest van het boek blijkt.

In een paar pennenstreken zet Lynch, die verder wel uitgebreid is, een situatie neer. Het wordt voor Grace een bikkelharde overlevingstocht, waar ze bijna in blijft. Het beeld van de vluchtelingenstromen in Ierland heeft veel weg van de vluchtelingenstromen nu. En ook zij pakten de boot. Om misschien niet aan te komen in het land van belofte.

Het verhaal is hartverscheurend. De gebeurtenissen hallucinair, als een schilderij van Jeroen Bosch. Wat is echt en wat is niet? De tekst spookt van begin tot eind. Het is Ierland, ontdaan van alle poëzie en romantiek. Een tijd van hardvochtige politieke keuzes en minachting voor het menselijk leven. Een tijd waarin de doden langs de weg lagen en niemand meer verbaasd was. Mensen verdwijnen en niemand weet waar ze zijn gebleven.

Dood.

Het boek eindigt in 1847, maar de nood heeft nog tot 1852 geduurd. Je vraagt je af: wat zal er van Grace geworden zijn? Als je het boek leest en geen compassie of mededogen voelt, hoe verdorven mensen zich ook gedragen, heb je geen hart.