Helder inzicht in Amerikaanse buitenlandse politiek

Robert D. Kaplan is een vermaard analyticus op het gebied van de Amerikaanse buitenlandse politiek. In zestien messcherpe essays neemt hij de veranderende wereld onder de loep en geeft zijn visie op de toekomst.

De terugkeer van de wereld van Marco Polo is te bezien als een avontuurlijke reis waarin zich veel wel, maar ook heel veel niet laat voorspellen. Vast staat dat Europa in de ‘Lange oorlog’, tussen 1914 en 1989, is opgegaan in het grote geheel van Eurazië met alle consequenties die daaraan zijn verbonden. Amerika is door haar ligging de heersende macht in het westen tegenover het instabiele oosten waar het alle kanten op kan.

Amerika zal het op de lange termijn vooral met China als sterk opkomende macht moeten uitvechten en zich op den duur niet achter Japan en India als remmende factoren kunnen verschuilen. China dat via een maritieme zijderoute over de Indische Oceaan de economie een boost wil geven: de verbinding met Eurazië.

Kaplan verplaatst zich in het denkpatroon van Poetin, heerser in een Rusland dat Renaissance en Verlichting heeft over geslagen. Van tsarisme rechtstreeks naar communisme met één op één het onderdrukken van de massa. Bij efficiëntie niet gehinderd door gevoel. Een voorbeeld ervan is het voorkomen dat landmijnen mensen doden. Ernstig verminken vergt veel meer zorg, hakt er dieper in bij de omgeving en vertraagt de slagkracht.

Het westen, met Amerika als koploper, moet inzien dat het dwingend opleggen van democratische beginselen aan een deel van de wereld, waar die geen ingang kunnen vinden, averechts werkt. Oost-Europa is het voorbeeld naast de deur van staten waar mensen zich niet los kunnen maken van datgene wat ze als een lot zien en waarin ze berusten.

Grote aandacht voor denkers als Kissinger en Huntington, waarvan zeker de laatste van alle kanten kreeg te horen dat hij er helemaal naast zit, maar steeds meer de loop van de geschiedenis als bondgenoot krijgt. Hoe scherpslijpers en realisten een land op de lange duur meer brengen dan toegevers. Inzicht in de nawerking van oorlogsgruwelen in het brein van de mensen die te maken krijgen met zelfdoding, werkloosheid en een zwervend bestaan als exponenten. Aandacht voor de werkelijke helden in wereldbranden en de moeizame erkenning ervan via de ultieme Medal of Honor.

Uiterst actueel is de verhouding tussen Amerika en Noord-Korea. Kim Jong-un wordt door het westen in de visie van Kaplan ten onrechte gezien als een kinderlijk psychopaat en heeft meer in zich van een slimme politicus. De visie op het leiderschap van president Trump sterkt ons denken: niet belezen, direct reageren, geen context, geen onderzoek, een rauwe realist. Bij de veelheid aan onderwerpen geen uitgesproken oordelen.

Af en toe een uitstap naar een gang van zaken die zoveel anders had kunnen lopen op details. Niet te veel leunen op de gedachte dat een Tweede Wereldoorlog het min of meer logische voortvloeisel is van het decreet na de Eerste Wereldoorlog. Dat zou de onderschatting van volksmenners als Hitler zijn.

Amerika als hoeder van het vrije westen zal buiten de oevers van zichzelf moeten treden om de mondiale stabiliteit te handhaven, nieuwe wereldbranden te voorkomen. Met een sterke vloot, dat weer wel, omdat de geschiedenis leert dat je met name daar niets kunt laten verwateren. Artikelen die je kijk op de grote problemen verscherpen en los maken van het zwart-wit denken als gevolg van een gebrek aan inzicht.