IJslands antwoord op Mankell

De uit IJsland afkomstige auteur Arnaldur Indridason zag zijn werk, met inspecteur Erlendur Sveinsson in de hoofdrol, al meermaals bekroond. In 2002 en 2003 won hij met Noorderveen en Moordkuil twee jaar op rij de Glazen sleutel, de prijs voor de beste Schandinavische misdaadroman en in 2005 werd de Engelse vertaling van datzelfde Moordkuil beloond met de Gouden Dagger, de hoogste onderscheiding voor een spannend boek in Groot-Brittannië. De constante hoge kwaliteit van zijn werk is ook af te leiden aan de grote appreciatie die de collega-recensenten bij Crimezone.nl uiten in hun beoordelingen van de boeken van zijn hand.
In Koudegolf – ondertussen al het vijfde boek in de reeks – komt, door het dalende waterpeil van een meer, een menselijk skelet bloot te liggen. Erlendur en zijn team worden erbij geroepen en kunnen alleen maar vaststellen dat het om een moord gaat. Voordat ze zich kunnen vastbijten in het verloop van de moord, moeten ze eerst proberen om de identiteit van het slachtoffer, dat al jaren onder water lag, vast te stellen. Het onderzoek leidt hen terug in de tijd naar het hoogtepunt van de koude oorlog, toen de communistische en de westerse wereld met getrokken messen tegenover elkaar stonden en beide partijen elkaars handelingen nauwlettend in de gaten hielden.
Laat ik maar met de deur in huis vallen en beginnen met het opvallenste gegeven aan dit boek. De auteur houdt er een eigenaardige manier op na om personages te introduceren: ofwel laat hij de naam van een personage vallen zonder veel details erover te verstrekken ofwel schrijft hij een hoofdstuk over een personage zonder dat zijn of haar naam vernoemd wordt. Deze manier van werken maakt het voor de lezer bij momenten wat moeilijk om een personage te plaatsen. Maar de ontbrekende informatie wordt gelukkig steevast verder in het verhaal verstrekt, zodat de verwarring maar van korte duur is.
Verder is de stijl van vertellen van typisch Schandinavische traagheid: sommige zaken worden lang uitgesponnen en keer op keer herhaald terwijl er telkens een stukje informatie aan toegevoegd wordt. En toch blijft alles zeer aangenaam om te lezen. Met een bijna ongekende vlotheid moet de lezer meerdere keren vaststellen dat hij/zij de tijd vergeet terwijl de bladzijden met tientallen tegelijk verslonden worden.
De personages zijn – ook al trouw aan de stijl van het hoge Noorden – bijna allen getormenteerde, sombere figuren die, gebukt onder persoonlijk lijden, weinig reden tot blijdschap zien in hun bestaan. Een enkele uitzondering daargelaten, lijkt het wel of er in Noord-Europa geen geluk te vinden is. Maar anderzijds zijn deze door het leven getekende figuren zeer echte en geloofwaardige personages die de lezer niet onberoerd laten.
Dat de realiteit de fictie overtreft blijk nu ook weer uit de aanzet van Koudegolf, want wie bedenkt in gods naam - en wie gelooft er nu - dat een meer kan leeglopen...tot blijkt dat dit fenomeen effectief plaatsvond. Dit bizarre gegeven vormt de aanzet voor een groots plot dat meesterlijk wordt opgebouwd en met grootse zorg wordt gekneed tot een meeslepende thriller die een zeer geloofwaardige indruk achterlaat.
Arnaldur Indridason is het IJslandse antwoord op Henning Mankell en voor de fans van de Wallander boeken is deze reeks met Erlendur Sveinsson in de hoofdrol dan ook verplichte lectuur, want beide geboren vertellers halen hetzelfde verbluffend hoge niveau in hun boeken. Kortom: een aanrader.