het raadsel van de opkomst van een tiran

Het boek over Poetin van Masha Gessen is getiteld ‘De man zonder gezicht’, hoewel zijn weerzinwekkend portret op het omslag staat. Toch is de titel wel geslaagd, want Poetin heeft vanaf zijn vroegste jeugd altijd in de achtergrond aan de touwtjes getrokken. Hij was nog jong toen hij de ambitie opvatte om bij de KGB te gaan werken. Ondanks wat tegenslag is hem dat gelukt en hij ontleend aan die organisatie zijn werkwijze. Maar hij was al op de basisschool een agressief persoon, die niet tegen zijn verlies kon en wraakzuchtig. Stapje voor stapje deed hij zijn best om hogere posities te bereiken en tijdens de chaos van de regering Jeltsin slaagde hij erin om in de top van het Kremlin te belanden. Politieke ervaring had hij nauwelijks, maar toen hij tot president werd verkozen modelleerde hij Rusland tot een totalitaire autocratie. Feitelijk is Rusland nu een staat, die geregeerd wordt door de geheime dienst met aan de top Poetin. Iedereen die hem in de weg zat, of die te rijk en te machtig werd, liet hij uitschakelen. Bijvoorbeeld door schijnprocessen of vergiftigingen. Ook uit het raam gooien was favoriet. Zo is hij een absoluut heerser geworden, uitzonderlijk wreed en totaal onbetrouwbaar. Een mensenleven heeft voor hem geen enkele waarde.
Het boek is van 2012 en de oorlog die nu al weer ruim 20 maanden Oekraïne teistert, komt dus niet aan bod. Maar Poetin wordt er, in al zijn afzichtelijkheden, toch behoorlijk compleet in beschreven. Masha heeft een vlotte schrijfstijl en hanteert vele bronnen. Als je wilt bevatten hoe het mogelijk is, hoe hij is geworden zoals hij nu is: lees dit boek!