Goede opzet, teleurstellende uitwerking

Het doel van dit boek is je te helpen om je algemene 'executive vaardigheden' te versterken, vaardigheden die je van pas komen bij wat je ook doet, zoals je emoties reguleren, plannen en gebruik maken van je werkgeheugen. Auteur en hoogleraar Margriet Sitskoorn maakt daarbij veelvuldig gebruik van onderzoeksresultaten uit haar vakgebied, de neuropsychologie. Maar ondanks de frequente en uitgebreide verwijzingen naar allerlei wetenschappelijk onderzoek, is het een makkelijk te lezen en toegankelijk boek. Er zitten ook allerlei oefeningen en testjes in het boek om zelf aan de slag te gaan.

In deel 1 beschrijft Sitskoorn de executive vaardigheden die je nodig hebt om in de moderne wereld succesvol te zijn, of jezelf in ieder geval overeind te houden. Ook bespreekt ze hoe ons brein in elkaar zijn en wat wetenschappers inmiddels weten over de neuroplasticiteit van de hersenen.

Haar 'EFFECT programma', dat ze in deel 2 uiteen zet, is eigenlijk bijna teleurstellend bassaal. Zo maken genoeg slapen ('Fixed sleep pattern' )en genoeg beweging ('Exercise') krijgen er een belangrijk onderdeel van uit. Iets waarvan we natuurlijk al lang wisten dat het goed voor ons was, maar daadwerkelijk doen is moeilijk genoeg.

Je zou misschien kunnen zeggen dat de kracht van het boek hem juist zit in het wijzen op het belang van die goede basis - waarom moeilijk doen met meer ingewikkelde zelfhulpadviezen als de basis niet goed is? Het is ook wel verrassend dat meer bewegen goed is voor de executive vaardigheden die in dit boek centraal staan - wat wellicht een nieuwe motivatie tot bewegen geeft (naast bijvoorbeeld afvallen of lichamelijke conditie kweken).

Helaas geeft het boek de lezer te weinig nieuwe praktische handvaten om daadwerkelijk meer te slapen en te bewegen. "Zorg dat het donker genoeg is en niet te warm" is bijvoorbeeld een van haar tips om beter te slapen.

Af en toe zitten er echter ook wel interessante suggesties in het boek, bijvoorbeeld om je 'prospectieve geheugen' te verbeteren in het onderdeel 'Connect today & tomorrow' van haar EFFECT programma. Hier raadt ze aan om meer pro-actief en in detail "implementation intentions" uit te denken ("Als deze situatie zich voordoet, dan doe ik dat"), waardoor de kans groter wordt dat je op korte termijn doet waar je op lange termijn echt waarde aan hecht.

Soms is de schrijfster helaas wat te gemakzuchtig geweest. In het laatste hoofdstuk van deel 2 geeft ze bijvoorbeeld een lijstje met maar liefst 8 apps die je zouden moeten helpen om je gewoontes te veranderen en vol te houden naar je doel toe te werken. Maar het "ik heb enkele apps opgezocht" en het lijstje dat daarop zonder bespreking volgt, suggereert dat ze niets anders heeft gedaan dan wat je als lezer zelf ook kunt: even zoeken en snuffelen in de PlayStore. Je zou van haar verwachten dat ze de apps kritisch bekijkt en dan slechts die apps suggereert die aansluiten bij de inzichten uit wetenschappelijk onderzoek over wat werkt. Dat zou pas meerwaarde hebben!

Een boek met een goede opzet en genoeg goede inzichten, maar al met al stelt de uitwerking wat teleur.