Reis, droom, levenswerk

Li An Phoa (1980) trekt in 2005 naar Canada voor een kanotocht over de Rupert. Ze ontdekt dat ze rechtstreeks uit de rivier kan drinken zonder het water te filteren. Als ze drie jaar later terugkeert kan dat niet meer omdat de rivier sterk vervuild is geraakt door de bos- en mijnbouw en de bouw van een waterkrachtcentrale. Daar beslist ze dat ze haar leven wil inzetten voor drinkbare rivieren.

Met Drinkbare rivieren schreef Li An Phoa samen met haar partner Maarten van der Schaaf een interessant boek dat je niet zomaar in een hokje kan plaatsen. “Een reis, een droom, een levenswerk” staat op de cover, en dat vat het eigenlijk wel mooi samen. Phoa neemt je mee op sleeptouw langs rivieren op vier verschillende continenten. Zo wandelt ze de Pacific Crest Trail en volgt ze de Maas van bron tot monding. Haar avontuurlijke wandeltochten leveren haar tal van bijzondere ontmoetingen en opmerkelijke inzichten op. Met erg veel oog voor detail pent ze haar ervaringen neer.

“De rivier en de oever zijn elkaars levensmaatjes, ze spelen een eindeloos spel, een eeuwige balanceeract. In hun interactie ontstaat leven.”

Het boek is mooi opgebouwd. Li An Phoa vertelt over haar kindertijd in een voorstad van Rotterdam en over haar studies (bedrijfskunde, filosofie en systeemecologie). Ze is nieuwsgierig van aard, wil de wereld beter begrijpen. Ze haalt haar kennis niet enkel uit boeken, maar onderstreept het belang van ervaring, van op stap gaan en de wereld ontdekken. Drinkbare rivieren is zowel een reis- en wandelverhaal, als een relaas over het bewustwordingsproces van een jonge vrouw. Phoa doorspekt haar verhaal met filosofische en ecologische beschouwingen en citaten, over klimaatverandering, ontbossing en de vervuiling van rivieren.

“Eerder zorgden vulkaanuitbarstingen en onfortuinlijke meteorietinslagen voor massasterfte, nu is het de piepjonge mens, als een dreumes die net leert lopen en nog voortdurend valt, die de lucht en het water vergiftigt, bossen kapt, mijnen graaft, de bodem uitput, bergen vernietigt en oceanen leegrooft. Zullen we uiteindelijk ook onszelf om zeep helpen? Of worden we op tijd volwassen? Ontdekken we hoe het leven op aarde werkt, en slagen we erin om onze menselijke levens daarop af te stemmen, daarmee in lijn te brengen?”

Drinkbare rivieren is een vlot geschreven boek dat ik zeer graag heb gelezen. In poëtische, treffende zinnen vangen de auteurs de pracht van de natuur op papier. Tegelijk vertelt Drinkbare rivieren ook een tragisch verhaal, over hoe slecht het gesteld is met de waterkwaliteit van onze rivieren en wat de oorzaken en gevolgen zijn van de drastische achteruitgang van deze belangrijke ecosystemen. Achteraan staat een indrukwekkende bronnenlijst voor wie zich verder wil verdiepen in de thema’s die het boek aanraakt. Drinkbare rivieren wil echter ook aanzetten tot actie. Het engagement druipt ervan af. Li An Phoa richtte de stichting Drinkable Rivers op, met deze organisatie streeft ze naar gezonde, drinkbare rivieren. Dit doet ze samen met overheden, bedrijven en burgers. Ze slaagt erin haar verontwaardiging om te zetten in een enorme passie en gedrevenheid, haar enthousiasme werkt aanstekelijk. Verplichte lectuur voor iedereen die wil weten hoe het werkelijk met onze aardbol is gesteld.

“De meanderende rivier vormt een landschap met perfecte, ronde bochten. Rivieren houden niet van rechte lijnen, dat is iets van mensen.”

https://thecactuslounge.net/2021/07/13/drinkbare-rivieren-li-an-phoa-maarten-van-der-schaaf/