Slimme vuilbekker

Danny Vandenberk, alias Lebowski, beschrijft in de eerste persoon de verhouding van een kantoorbediende tot zijn werkomgeving. Of het nu echt allemaal zo is gebeurd of niet, heeft misschien belang voor de auteur, maar niet voor ons als lezer: het volstaat dat het verhaal geloofwaardig is, en beleefd in de minder voor de hand liggende betekenis van dat woord.

Nadat de hulpverlening bij een van zijn kinderen het Syndroom van Asperger heeft vastgesteld, is Lebowski zichzelf beginnen analyseren en is hij tot de conclusie gekomen dat hij aan dezelfde persoonlijkheidsstoornis leidt. Dit mag vanuit psycho-medisch oogpunt problematisch lijken, maar zolang er geen therapeutische handelingen aan gekoppeld worden, is het gewoon een manier van een mens om met zichzelf in het reine te komen. Wat volgt is een zeer entertainende mix van verhalend proza en obsessieve woordspelletjes – die laatste natuurlijk niet in het luchtledige, maar ter onderstreping van de eerder genoemde zelfdiagnose.

Danny Lebowski is een gediplomeerd vuilbekker en proud of it. Er gaapt een kloof tussen enerzijds zijn hoge IQ en anderzijds zijn bescheiden diploma en taakomschrijving. Dankzij die kloof kan hij meedogenloos de kleinheden en zwakheden van zijn bureaugenoten ontrafelen. Ik werd onwillekeurig herinnerd aan het personage Henry Chinaski, alter ego van Charles Bukowski (zie bijvoorbeeld 'Post Office' of 'Factotum'); weliswaar is Lebowski volledig verzoend met de burgerlijke maatschappij en erg dankbaar dat hij een gezin heeft, maar de dagelijkse confrontatie met ongepolijste domheid veroorzaakt een vergelijkbaar literair vuurwerk. Ook Herman Brusselmans is nooit ver weg, al vind ik de zelfrelativering van Lebowski beter te verteren dan de (weliswaar ironische) zelfverheerlijking van Brusselmans.

Beste Danny Vandenberk: ik hoop dat je identificatie met Danny Lebowski niet zo ver gaat dat je je door zijn fictieve beloftes gebonden voelt – schrijf gerust dat vervolg en we zullen het graag lezen.