Mantel der liefde

Het kortverhaal “Mantel der liefde” van Annelies Verbeke maakt deel uit van de bundel Jij (2023), uitgegeven bij De Geus. In deze verzameling onderzoekt Verbeke hoe mensen zich tot elkaar verhouden en hoe liefde, zorg en verbondenheid vaak gepaard gaan met kwetsbaarheid en misverstanden. “Mantel der liefde” vertelt het verhaal van iemand die probeert een ander te beschermen en te verzorgen, maar tegelijk beseft dat liefde niet altijd bevrijdend is, ze kan ook verstikkend of pijnlijk zijn. In sobere beeldspraak toont Verbeke hoe liefde niet altijd warm en onschuldig is, maar ook macht, schuld en afhankelijkheid kan oproepen.
In “Mantel der liefde” laat Verbeke zien hoe zorg tegelijk warm en lastig kan zijn. Aan de ene kant biedt liefde steun: de zorgende persoon wil de ander beschermen, een rustige plek geven, even weg van alles wat moeilijk is. Die aandacht is oprecht en zacht, en daardoor voelt ze belangrijk. Ook maakt het verhaal duidelijk dat liefde mensen kan verbinden zonder dat er veel gezegd hoeft te worden. Soms zegt een simpel gebaar meer dan een lange uitleg. Maar er zit ook spanning in die zorg. Wat bedoeld is als bescherming kan benauwend worden. De mantel die warm hoort te zijn, kan plots te zwaar aanvoelen. Verbeke toont hoe goedbedoelde hulp kan veranderen in een vorm van controle, waarbij de ander nauwelijks nog zelf mag beslissen. Dit alles deed ze aan de hand van een zeer feministische kijk, er is een grote aandacht aan het belang en de rol van de vrouw. Dit gaat ook mooi gepaard met het thema van liefde en de machtsverhoudingen binnenin deze liefde.
Verbeke hanteert een zeer stilistische schrijfstijl waarbij de thematiek zeer sterk aan bod komt en duidelijk word. Mijn eerste leeservaring was echter minder duidelijk. Juist door het feit dat er veel beeldspraak en metaforen aan bod kwamen raakte ik soms de draad kwijt. Iedereen kent het gevoel dat wanneer je leest dat je jezelf betrapt op het onoplettend lezen, en dat je dan een stuk moet terug lezen. Dat had ik minstens tien keer bij dit kortverhaal. Maar bij de tweede keer dat ik het verhaal las klikte het. Logisch dat het verhaal verwarrend was, want ook liefde is verwarrend.
Zo laat Verbeke zien dat echte liefde niet betekent dat je de ander volledig moet beschermen, maar dat je elkaars grenzen herkent. De mantel kan warm zijn, maar hij mag je niet stikken. Daarmee sluit het verhaal mooi aan bij de thematiek van Jij: dat verbondenheid pas echt betekenis krijgt wanneer we erkennen dat ze ons tegelijk sterker en kwetsbaarder maakt. Ik zag dit verhaal als een ui, veel lagen en een potentiële ‘tearjerker’. Maar eens dat je door alle lagen heen bent, blijf je over met een doordachte kijk op een ingewikkeld thema die met een prachtige stijl werd beschreven.