Ongemakkelijk slecht

In ‘De avond is ongemak’ volgen we een streng gereformeerd boerengezin dat in putje winter hun oudste zoon/broer verliest. De familie verkeert in diepe rouw, zo diep dat de ouders niet in de gaten hebben dat hun kinderen ontsporen. De ouders helpen de kinderen niet met de verwerking van dit verlies, waardoor er veel ruimte is voor hun obsessies en om (uiterst vreemde) dingen uit te proberen.

Je ervaart het verhaal uit het perspectief van de tienjarige Jas, de tweede jongste dochter van het gezin. Jas (heet ze echt zo of wordt de zo genoemd omdat ze haar jas nooit uitdoet?) weet helemaal niet goed hoe ze met dit grote verlies moet omgaan. Ze leeft met grote angsten en heeft vreemde obsessies. Haar ouders hebben geen oog voor haar. Broer en zus moeten met hetzelfde verdriet leven en kunnen hier ook niet mee omgaan. Troost vindt ze nergens.

De obsessies en angsten van Jas worden tot in den treure herhaald. Na een tijdje “weet je het wel”. Dit doet afbreuk aan het verhaal. Als het Rijneveld haar bedoeling was om me ongemakkelijk en vies te laten voelen, is ze daar zeker in geslaagd. Ik voel me na het lezen net een voyeur die dingen heeft gezien die ze niet hoorde te zien.

Er miste ook een ander perspectief. De vertelling vanuit een ander oogpunt had er misschien voor kunnen zorgen dat ik me meer kon inleven. Ik had verwacht dat ik verdrietig zou worden na het lezen van dit boek, maar ik raakte enkel geïrriteerd en kwaad.