Geen enkel kind moet een beurt krijgen op de generatorfiets

Deze titelkeuze, deze zin. Wie het boek inmiddels heeft gelezen, krijgt bijna kippenvel, die weet waar deze zin staat.
•
Het verhaal gaat over Ana Jurić. Zij groeit op in Zagreb, heeft een onvoorwaardelijke vriendschap met Luka, viert onbezorgde zomervakanties met haar ouders en peetouders in het zuiden van Joegoslavië. Al snel sluipt de naderende etnische oorlog in het verhaal, in het dagelijkse leven van met name in het eerste deel, de kinderen. Schrijnend is dat haar inmiddels geboren zusje ernstig ziek is.
•
Door dit zusje gaat het gezin buiten de grenzen van, inmiddels het verdeelde Joegoslavië, Kroatië naar Slovenië naar een arts en later nogmaals op weg om het zusje weg te brengen zodat zij in de VS geopereerd kan worden. Met z'n drieën gaan ze terug naar Zagreb. Willen ze. Is de bedoeling.
•
Het verhaal is schrijnend. Wat doet oorlog met een mensenleven? Met een KIND? Wat is het verhaal van de mens? Wanneer krijgt dit mens weer vrede met zichzelf? Waarom mag een kind geen kind zijn? Waarom wordt er aan een kind gevraagd: Servische of Kroatische sigaretten?
•
Het boek is opgedeeld in vier delen. Met name het tweede deel doet mij twijfelen wat ik nu werkelijk van dit boek vindt. Het was afstandelijk. Mogelijk bewust door de auteur zo neergezet, maar ook in de volgende delen mis ik bepaalde (verdrongen?) emotie, ook bewust om zo te kunnen overleven door de opgelopen trauma's? In het derde deel zijn terugblikken, 'ik kreeg mijn eigen onbetwiste beurt op de generatorfiets', verwerkt waardoor het verhaal weer een pakkende vertelwijze krijgt.
•
Vermoedelijk krijgt dit boek nog meer waarde, een leesclub loopt nog. Vertellijnen bewust gecomponeerd? Een bijzonder debuut. Blij dat ik in vrijheid ben opgegroeid, dat ik de Plitvice meren en het latere Kroatië nog voor deze oorlog heb gezien.
Is het een roman, is het literatuur, kan dit boek met sterren worden beoordeeld? Het is vooral een menselijk verhaal uit een land dat ook verteld en gelezen moet worden