Als historische roman helaas niet geslaagd

De prachtige omslag, die doet denken aan schilderijen van Vermeer, nodigt je direct uit om dit boek in je handen te nemen, om te draaien en de achterflap te lezen. Het boek gaat over een vrouw, woonachtig in Nederland, in de 16e eeuw. Haar liefdesleven wordt beschreven tegen de achtergrond van het begin van de 80-jarige oorlog. Deze vrouw, Faye Lieveheer, is onder haar stand getrouwd en is helderziend. Genoeg ingrediënten om een boeiend verhaal te presenteren, waarbij de lezer als toetje een indruk krijgt van Nederland in de 16e eeuw. Een eeuw die toch al niet makkelijk was voor vrouwen, laat staan wanneer een vrouw beschikt over ‘heksenkracht’.
Zondebok leest als een trein, dat kan ik zeker beamen. De zinnen en hoofdstukken zijn kort, de opbouw is over het algemeen chronologisch en er worden weinig moeilijke diepgaande thema’s aangesneden. Voor mensen die een simpel vakantieboekje zoeken, is Zondebok bij uitstek ideaal. Wanneer je echter hogere eisen aan een boek stelt, raad ik dit boek af. De hoofdpersoon wordt nauwelijks uitgewerkt. Ze maakt totaal geen een ontwikkeling door, terwijl ze voldoende meemaakt. Ook haar afkomst blijft een volledig grijs gebied. Aan de ene kant gaat naar school. Ze is dus niet van zeer hoge komaf, want dan zou ze thuis les krijgen. Op huwbare leeftijd mag zij zonder chaperonne over straat! Aan de andere kant heeft zij een hartsvriendin die zo hoog geboren is dat zij als VROUW invloed heeft op de rechtsgang. De kans dat twee verschillende standen zo met elkaar om kunnen gaan in de 16e eeuw is zeer klein.
Zo zijn er helaas nog veel meer inconsequenties in de uitwerking van de personages, het taalgebruik en de beschrijvingen van deze turbulente tijd, in dit debuut aan te wijzen. Een boek schrijven is lastig. Een historische roman schrijven is nog veel lastiger. Ik ben bang dat Jacobine van den Hoek iets te hoog gegrepen heeft door haar debuut in de 16e eeuw te situeren. Een schrijver moet dan ontzettend veel weten over het leven in deze eeuw en, in dit geval, over de zeer precaire positie van vrouwen, om een realistisch tijdsbeeld neer te zetten. Dit laatste is bij Zondebok helaas niet gelukt.

Door Saskia Oomkes-Smits