Book review: Robin Hobb - Fool's Assassin

Niet iedereen deelt mijn mening over Hobb. De laatste jaren heeft ze voor veel fans de plank misgeslagen. Eerst door zich buiten het Realm of the Elderings te begeven en de Soldier Son serie te schrijven. Ik vond het op zich best een interessant werk dat op een bepaalde manier in het verlengde van de Liveship Trader boeken lag. Waar Bingtown het koloniale Amerika voorstelde, zien we in die boeken het Amerika vlak na het verdwijnen van de frontier. Tussen de regels door zit er nog best wat geschiedenis in haar werk. Het werd echter niet heel erg goed ontvangen en dus keerde Hobb daarna terug naar de wereld waarin haar andere boeken gesitueerd werden. De Rainwild Chronicles waren echter ook geen onverdeeld succes. De manier waarop de als twee boeken geschreven manuscripten gesplitst werden in vier delen was nogal onhandig. Dat heeft de serie geen goed gedaan.

Hobb kan dus wel weer een succesje gebruiken en dus is het misschien niet heel toevallig dat ze terugkeert naar haar meest succesvolle karakter. Fitz is wederom de hoofdpersoon in dit boek. De vraag die bij veel fans zal leven is of er na zes delen en een redelijk gesloten einde van de Tawny Man trilogie nog wel iets toe te voegen valt aan zijn verhaal. Valt Hobb hier niet gewoon terug op een oud succesnummer? Op dat punt kan ik jullie geruststellen, Hobb heeft nog meer dan genoeg te vertellen. Lezers die de vorige delen niet konden laten liggen zullen dit boek beslist willen lezen. Als je daarentegen niet tegen een vertelling in de eerste persoon kan, of Fitz gewoon een zeurpiet vindt, kun je het beter aan je voorbij laten gaan.

We ontmoeten Fitz op zijn landgoed Withywoods, waar hij zich met zijn vrouw Molly teruggetrokken heeft. Meer dan tien jaar zijn verstreken sinds Fitz afscheid heeft genomen van zijn vriend de Nar. Hij verricht nog wel wat diensten voor de koning maar houdt zich voor het grootste deel buiten de hofpolitiek die zo lang zijn leven beheerst heeft. Ze hebben Molly’s kinderen zien opgroeien en nu haar kroost uitgevlogen is, begint het huis leeg te raken. De jaren zijn gaan tellen voor Molly, maar Fitz blijft er uitzien van een man van achter in de dertig. De magie die zijn leven gevormd heeft, houdt hem jong. Wat Fitz het liefste wil, is zoveel mogelijk tijd met Molly doorbrengen maar hij kan zich toch niet helemaal losmaken van zijn verleden. Fitz heeft het niet direct in de gaten maar de Nar roept. Dat kan alleen maar narigheid betekenen.

Ik ben al jaren geleden overgestapt op het lezen in het Engels maar in het geval van Robin Hobb is het verschillende keren voorgekomen dat de vertaling eerder uit kwam dan het Engelse origineel. Dit is daarom het eerste boek over Fitz dat ik in het Engels lees. Het vermoeden leefde bij mij al, maar deze ervaring is de bevestiging dat de vertaling van de eerste boeken door Erica Feberwee en Peter Cuijpers buitengewoon goed geslaagd zijn. Fantasy, met zijn vele verzonnen worden, rare termen en ander buitenissig taalgebruik, vereist een zekere creativiteit die niet alle vertalers hebben. Ik heb meer dan eens met kromme tenen een vertaling van een fantasyroman gelezen. Dat is me bij Hobb nooit overkomen. Ze heeft wat dat betreft echt enorm geboft met haar vertalers. Een leeservaring in een andere taal is nooit hetzelfde maar ik had in dit geval de overgang nauwelijks in de gaten.

Hobb zelf weet duidelijk ook nog hoe het moet. Ze stap moeiteloos weer in het karakter van Fitz. Hij is ouder, in sommige opzichten ook wat wijzer, maar vertoont ook beslist nog trekjes van de onbezonnen wildebras die we in de eerdere boeken ontmoet hebben. Hoezeer Fitz zich er ook aan probeert te ontworstelen, zijn leven blijft een tragedie. Molly ouder zien worden is pijnlijk en het verdriet van de onvervulde wens samen met Fitz nog een kind op te voeden drukt zwaar op hun gemoed. Ze houden nog steeds van elkaar maar zijn ook nog steeds in staat elkaar diep te kwetsen met een ondoordachte opmerking. In sommige opzichten is er weinig veranderd.

Dat wil niet zeggen dat Hobb niets nieuws probeert. De meest opvallende verandering is toch wel het toevoegen van een tweede point of view. Na zes boeken alleen in het hoofd van Fitz the hebben kunnen kijken zien we Fitz nu ook door de ogen van een ander. Ik wil hier eigenlijk niet verklappen om wie het gaat maar ik kan jullie wel vertellen dat het niet de Nar is. Zelf heb ik het altijd een zwak punt van de Farseer boeken gevonden dat we het enorme militaire en politieke conflict uit die serie alleen door de ogen van Fitz zagen. Alles wat zich buiten zijn blikveld afspeelde bleef in nevelen gehuld. Met die gedachte in het achterhoofd is het dan wel weer opvallend dat Hobb voor een karakter kiest die het grootste deel van de tijd bij Fitz in de buurt is. Dat gaat echter in het tweede deel veranderen.

Het zal voor de meeste lezers geen verrassing zijn dat Fool’s Assassin een boek is dat niet een heel hoog tempo kent. Hobb neemt de tijd om ons weer kennis te laten maken met deze oudere Fitz, zijn dagelijkse bezigheden en gezinsleven te beschrijven en in details zijn gevoelens en beweegredenen te verkennen. Voor mij is dat een belangrijk element van de aantrekkingskracht die Hobbs boeken op mij uitoefenen. In een genre waar snelheid en actie vaak belangrijker worden gevonden dan ronde karakters, is Hobb een auteur die een verhaal op haar eigen tempo vertelt. Ze schept hiermee een enorme diepgang in de ontwikkeling van haar wereld. En besteedt veel aandacht aan de emoties van haar karakters. Soms werkt dat tegen haar. Niet iedereen is gecharmeerd van Fitz. Ik sta echter elke keer weer versteld van Hobbs verbeeldingskracht en inlevingsvermogen.

Ik had graag iets meer aandacht besteed aan een aantal ontwikkelingen in het plot. Aangezien de Nederlandse editie nog niet verschenen is zal ik dat achterwege lagen. Wat ik wel kan zeggen is dat Fool’s Assassin me van de eerste tot de laatste pagina geboeid heeft. Ik heb het in een weekend uitgelezen. Had ik iets meer leestijd gehad, dan was het me in een dag ook wel gelukt. Het is een boek dat je volledige aandacht opeist en vasthoudt. Ik vond het een van de beste boeken die ik dit jaar gelezen heb. Als ik er dan toch iets negatiefs over moet zeggen dan is het misschien dat het met een enorme cliffhanger eindigt. Zelfs als dat niet het geval was geweest had ik reikhalzend uitgekeken naar het tweede deel. Ik heb een voorgevoel dat dat boek het wachten meer dan waard gaat zijn.

De recensie is gebaseerd op de Engelse editie van HarperVoyager. De Nederlandse editie verschijnt op 29 september 2014 bij Luitingh Sijthoff Fantasy onder de titel De moordenaar van de Nar.