Crime + Investigation Special 3 (met prijsvraag)

Review / Beyond Scared Straight - Fulton, GA-Facing Foxxxxy

Het is in tal van psychologieboeken te lezen: wie blijvende gedragsverandering bij jongeren wil bewerkstelligen. zal moeten zorgen voor mentaliteitsverandering. Belonen of straffen helpt niet omdat de effecten van het veranderde gedrag dan slechts tijdelijk zijn. Met dat inzicht zijn in Amerika preventie en interventieprogramma’s opgezet waarbij men probeert  “criminaliteitsgevoelige” jongeren in de leeftijd van 11 tot 18 jaar te weerhouden van een verspild leven op het verkeerde pad. 

Het programma kreeg vorm in de jaren zeventig van de vorige eeuw en werd door documentairemaker Arnold Shapiro vastgelegd in zijn met een Academy Award bekroonde film Scared Straight (1978), gevolgd door Scared Straight! Another Story (1980), Scared Straight! 10 Years Later (1987), en (op MTV en UPN) Scared Straight! 20 Years Later (1999).

In alle documentaires wordt een aantal jeugdige delinquenten gevolgd die enkele uren in de gevangenis doorbrengen waar ze ongenadig hard onder handen worden genomen door cipiers en zware criminelen die lange gevangenisstraffen uitzitten. Doel is de jongeren zo bang te maken voor de gevolgen van een criminele levenswandel dat ze het niet meer in hun hoofd halen om te stelen, te vechten, in te breken, overvallen te plegen of erger. 

Ook in de recente tv-serie Beyond Scared Straight, gemaakt door Arnold Shapiro en uitgezonden door de zender Crime + Investigation, wordt deze beproefde methode in beeld gebracht. Alleen moeten de jongeren nu een volle dag in de gevangenis doorbrengen, in plaats van enkele uren.  In de aflevering Beyond Scared Straight/ Fulton GA, Facing Foxxxxy, zien we hoe 6 tieners een dag in de zwaar beveiligde gevangenis van Fulton County (Georgia) doorbrengen. Drie meisjes en drie jongens. Stuk voor stuk afkomstig uit gebroken gezinnen, stuk voor stuk één of meer keren van school gestuurd, stuk voor stuk bestraft voor vechten, inbraak en/of illegaal gokken. Moeilijke kinderen die zich zowel thuis als op school aan geen enkele regel willen houden. Arrogant, vol bravoure, problemen met het beheersen van hun woede en met een houding van “Ik bepaal zelf wel wat ik doe en wie er wat van zegt, sla ik in elkaar.”  Eerst wordt uit de doeken gedaan wat de problemen van de tieners zijn: Aleisia (15) vechten, Travis (17) dief, De’Aunte (15) gokken/vechten, Stephen (16) inbraak en gokken, Mariah (13) vechten,  de homoseksuele Cedric (15) vechten: “Een meisje zei nare dingen over me. Ik heb haar het ziekenhuis in geslagen. Het voelde goed. Ze kreeg wat ze verdiende”. We zien hun ouders in de thuissituatie die hun zorg uitspreken dat hun kind in de gevangenis zal belanden of ergens dood zal worden aangetroffen. 

Daarna gaan we naar de gevangenis waar de tieners met een stoere lach om hun lippen binnenkomen. Het duurt niet lang, want  vanaf hun binnenkomst worden ze snoeihard aangepakt door de gevangenbewaarders. Ze grijpen de tieners in hun kraag, schreeuwen van dichtbij in hun oren, drukken hen tegen de muur, nemen hun vingerafdrukken, hijsen hen in een gevangenispak en leveren ze over aan zware misdadigers die hen hardhandig te pakken nemen, hen intimideren, bedreigen en waarschuwen. De agressie spat eraf en langzamerhand zie je de stoere kinderen breken. De angst en de tranen spatten uit hun ogen. En als ze bovendien indringend worden toegesproken door de gevangenen die het verhaal van hun eigen mislukte leven vertellen en hun  ellendige en gevaarlijke bestaan in de gevangenis, zie je de laatste weerstand van de tieners snel afbrokkelen. 

Opvallend is dat in de nagesprekken thuis het merendeel van de tieners zegt dat na hun bezoek aan de gevangenis hun houding drastisch veranderd is, dat ze weer braaf naar school gaan en dat met name de verhalen van de gevangenen over hun eigen criminele leven hun ogen hebben geopend. Zo is het de homoseksuele gevangene Foxy  die de jonge Cedric met zijn persoonlijke verhaal duidelijk maakt dat hij alle nare opmerkingen moet negeren. Dat een leven in de gevangenis een hel is die hij koste wat het kost moet vermijden.

Of de mentaliteit van de tieners blijvend veranderd is door het gevangenisbezoek, is natuurlijk pas veel later te zeggen. Feit is wel dat Beyond Scared Straight een indrukwekkende tv-serie is die haarscherp alle facetten van het preventieprogramma vastlegt. Heftig, emotioneel, aangrijpend en bovendien educatief. Een sterke combinatie.   

Beyond Scared Straight/Fulton, GA-Facing Foxxxxy. Uitzenddatum donderdag 21 mei 22.00 uur

Over Kees de Bree

Kees de Bree werkte lange tijd als journalist (o.a. voor de Haagse Post, De Tijd, het AD, Skoop, Filmfan). Hij schreef meerdere boeken over populaire media. Als tv-producent schreef en regisseerde hij honderden tv-programma's, van documentaires tot shows. Hij was van 2006-2010 hoofdredacteur van Crimezone.nl voordat hij als freelancer terugkeerde naar de tv. Voor Hebban.nl schrijft hij recensies, artikelen en maakt hij interviews.

Maandag 18 mei

17.00     Homicide Hunter: River Of Blood

Twee jagers vinden een auto die onder het bloed zit en een lijk. Als agent Joe Kenda hoort dat de auto de dag ervoor gestolen was, volgt hij het spoor naar de onwaarschijnlijke verdachten. Dat brengt hem op een duister pad van verraad, lust en wraak.

20.00     Psychic Detectives: The Grove

Wanneer een vrouw en haar dochter worden ontvoerd op een afgelegen plek in een dorp kan de politie geen getuigen vinden. Kan medium Phil Jordan zien wat niemand anders zag?

Dinsdag 19 mei

17.00     Homicide Hunter: Murder in a Bottle

Eric Houston is doodgestoken in een louche motel, maar het onderzoek wordt bemoeilijkt door de lange lijst verdachten. Agent Joe Kenda wil niet dat de zaak doodloopt en gebruikt de allernieuwste technologie om de moordenaar te pakken.

19.00     Crime Stories: Anthony Stockelman

Katie Collman was een slim tienjarig meisje dat graag aan sport deed. Toen ze dood werd aangetroffen, werd de jacht op de moordenaar geopend. Volg de zaak van moordenaar Anthony Stockelman.

Woensdag 20 mei

17.00     Homicide Hunter: Sharon Coleman

Horecamedewerker Sharon Coleman wordt vermoord in een hagel van mitrailleurvuur. Met schaars forensisch bewijs, moet Joe Kenda een web van leugens ontwarren om een van z'n meest geduchte tegenstanders ooit te pakken te krijgen.

23.00     The Ghost Inside My Child: Death On The Farm & Parents Who Harm

Aidens moeder wordt bezorgd als hij haar vertelt over een zus die hij niet heeft en een huis waar hij nooit heeft gewoond. Maar het wordt nog enger als hij vertelt dat hij in een vorig leven vermoord is door de mensen die hem moesten beschermen.

Donderdag 21 mei

16.00    After The First 48: No Return

Een geliefde vader van drie kinderen wordt bij zijn huis in Atascocita, Texas, vermoord tijdens een uit de hand gelopen overval. De twee verdachten beschuldigen elkaar. Kan het OM de jury overtuigen dat beiden schuldig zijn aan moord?  

23.00    The First 48: Brother's Keeper/ Fighting Words

Wanneer een man wordt gedood tijdens een bendeoorlog, hebben de rechercheurs moeite met het vinden van de moordenaar.