Daron Sheehan: 'Zijn we eigenlijk wel onderdeel van de natuur?'

Van grote hoogte daalt een pezige gestalte neer. Gehuld in strakke touwen zweeft hij vlot van de ene groene naar de andere blauwe stip. Eenmaal tot de aarde wedergekeerd komt er onder de helm kortgeknipt haar en twee strakke blauwe ogen tevoorschijn, die ironisch omringd door de nodige lachrimpels richting verslaggever kijken. ‘Sorry about that, chap, als ik een kans krijg om te klimmen, laat ik die niet voorbijgaan,’ verklaart Daron Sheehan opgewekt. Terwijl om ons heen Amsterdamse schoolkinderen enthousiast hun eerste bergbeklimmersavontuur in De Klimmuur beleven, kleedt Sheehan zich snel om en probeert temidden van de jeugdige kakafonie een rustige plek te vinden.

De meeste thrillerauteurs willen nog niet onder schot van een AK-47 op een bergwand gevonden worden, maar Daron Sheehan is duidelijk een outdoor man, die het liefst dagenlang in zijn kajak, zeilboot of op zijn mountainbike vertoeft. En dan geen rondjes door het Vondelpark, maar het echte werk in de bushbush van Zuid-Afrika, rond het eiland Corsica of op de Libanese bergtoppen. Handboogschieten doet hij in zijn achtertuin. Tussendoor leert hij zichzelf Frans om Marcel Proust en Victor Hugo’s Les Misérables te lezen. Een intellectuele avonturier pur sang, die een succesvol leven als hedgefonds manager in de Londense City achter zich liet en in 2010 begon met het Active Earth platform, dat financiële fondsen vrijmaakt voor verhoogde duurzaamheid van technische vernieuwingen.

NEVER A DULL MOMENT
‘Omdat mijn vrouw zwanger werd, had ik als studentje snel geld nodig,’ verexcuseert Sheehan zich, ‘dus ben ik in de jaren negentig in de City gaan werken. Snel en makkelijk geld. In 2003 was ik betrokken bij Metage, een hedgefonds dat echt probeerde bedrijven te helpen hun management op orde te krijgen. Financieel fantastisch, het gaf me de kans om een jaar op wereldreis te gaan.’ Eén jaar werden drie jaren. Skiën, zeilen, never a dull moment. Maar Sheehan probeerde het altijd te combineren met liefdadigheidsprojecten ter plekke. Correctie: zelfhelpprojecten met de lokale bevolking.

Toen hij in 2009 terugkeerde besloot hij het Active Earth Platform op te richten. Er moet nog steeds geld verdiend worden, maar nu voor de goede zaak. ‘We zijn er niet om geld rond te schuiven voor rijke mensen. We willen de wereld verbeteren. Ja, ik zeg maar eerlijk waar het op staat.’

Hoe bereik je het grote publiek met die boodschap? Op een Libanese golfbaan besloot Sheehan dat een film een goed middel zou zijn. Al Gores An Inconvenient Truth, maar dan spannend met avatars. ‘Hoe maak je het milieu sexy? Niet door Al Gore in te zetten. Een sprookje? Te zoet. Een week later bedacht ik de sicads, mensachtige robots die hard en zacht tegelijk zijn.’

VERLIEFDE ROBOT
Al snel begon hij aan het schrijven van een script. ‘Ik had nog geen idee hoe het verhaal eruit zou gaan zien. Ik probeerde de sicads in allerlei lastige situaties te brengen. Zonder in clichés te vervallen.’

Voor de lezer die het spoor bijster is een korte indicatie van het verhaal: Bruno Reno, gouverneur van de Verenigde Naties, wil de wereld redden van honger, klimaatverandering en armoe. Hij bedenkt een gedurfd plan waarin moderne wetenschap wordt gecombineerd met eeuwenoude wijsheid: Het Socrates Project. Die wetenschap wordt onder meer gebruikt voor het creëren van 401 hypermoderne robots, de sicads. Die worden over de hele aardbol op onderzoek uitgestuurd. Zij moeten kijken waarom die domme mensen zo blijven volharden in hun destructieve gedrag. Hun accu’s teren op zonne- en windenergie, waardoor ze fysiek met de natuur zijn verbonden. Aanvoerder van de sicads is de briljante Simon Oceandis. Hij duikt onder in bergspelonken en vindt de liefde bij een wilde dame uit het Amazonegebied. Stop. Een verliefde robot? Kan sicad Simon menselijke gevoelens ontwikkelen? Auteur Daron Sheehan speelt met de conventies van het genre. Hij voegt ook nog een stevige dosis spanning toe, want er zijn natuurlijk tegenstanders van het Socrates Project. Industriëlen, die belang hebben bij de status-quo.

‘Sicads willen het goede in de mens zien, uiteindelijk zijn ze erdoor gemaakt’, legt Sheehan uit. ‘Eigenlijk zijn ze menselijker dan de mens. Die is zijn menselijkheid kwijt door het systeem waarin hij functioneert. Een slavensysteem, waarin we alleen maar bezig zijn met produceren en consumeren. Wij lijken helemaal vrij te leven. We doen dingen die onze grootouders niet konden. We leven in een wereld waarin het ideaal is om steeds meer te kunnen kopen. Eigen huis, eigen auto, we leven op ons zelf en worden steeds onzekerder. Technologie is fantastisch, maar er hangt een prijskaartje aan.’

WERELDVERBETERAAR
Sheehan mag dan een wereldverbeteraar zijn, hij hoopt wel dat zijn boek net zo’n rollercoaster is als de thrillers van Michael Crichton. ‘Als je een spannend boek wil lezen, geen probleem. Als je extra lagen wil ontdekken, dan kan dat ook. Ik ben geen ecoprofeet, ik heb ook geen oplossingen. Die moeten we samen zoeken. Mijn Franse uitgever zei tegen me: ‘We zijn allemaal sycads, mensen die vragen stellen aan het leven’. We kunnen wel wachten op de overheid, maar we moeten zelf aan de slag.’

In het boek komt een groep voor, de Better World Trust, die zo uit een Dan Brown-roman lijkt te komen. ‘Zelf dacht ik meer aan de Bilderberg Conferentie. Een groep waar we weinig over weten. Ze doen alsof ze het beste met de wereld voorhebben, maar niemand weet wat al die miljardairs met privéjets uitspoken. We hebben er geen controle op, ze ontspringen de democratische regels. Los daarvan had ik gewoon een slechterik nodig voor mijn boek. Waar haal je anders de spanning vandaan?’

Als sicad Simon een ongeluk krijgt en opgesloten zit in een spelonk onder een berg, raken zijn accu’s leeg. Door een zonnestraal behoudt hij bewustzijn en krijgt bijna een religieuze ervaring. Wordt hij aangeraakt door de vonk van het leven? ‘Simon realiseert zich dat hij verbonden is met deze planeet, ook al is hij een machine. We leven als mensen zo los van de natuur, van de aarde, we weten niet meer waar we vandaan komen. Simon beseft dat de zon essentieel is voor ons bestaan.’
 

SPANNINGSVELD
Sheehan probeert met zijn Socrates Project op papier en in werkelijkheid de grote problemen van onze tijd aan te pakken. Maar is het niet hypocriet om zelf comfortabel per vliegtuig over de aardbol te vliegen en anderen te vertellen dat ze meer aandacht aan het milieu moeten besteden? ‘Je hebt gelijk, daar zit een spanningsveld in. Ik probeer alleen te reizen als ik een echt doel heb. Jongeren moeten reizen om andere volken, andere ideeën te ontmoeten. Maar gebeurt dat als je één vakantie per jaar doorbrengt aan een verre zeekust en vier weken in een hotel bivakkeert? Als ik naar Europa ga, probeer ik per trein te reizen naar Genève of mijn geliefde Parijs. Alleen voor Zuid-Afrika is dat onmogelijk. Maar ik probeer dan wel fondsen te werven voor Wereld Natuur Fonds-projecten ter plekke.’

Uit de thriller Het Socrates Project zou je ook de conclusie kunnen trekken dat de aarde beter af is zonder de mens. ‘Wij mensen zijn anders dan dieren. We verstoren de mechanismen van de planeet. Door ons is er meer plankton in de zee, worden regenwouden verstikt en ontberen we zelf ook zuurstof. Zijn we eigenlijk wel onderdeel van de natuur of freaky mutaties? Eerlijk gezegd begin ik te twijfelen. Nou ja, de antwoorden op die vraag geef ik je in Socrates Project deel twee.’