De strijd om 'Mein Kampf'

De strijd om 'Mein Kampf'

Ik zal eerlijk zijn en meteen met de deur in huis vallen: ik heb Mein Kampf nog nooit gelezen en ik ben het ook niet van plan. En een mening hebben over een boek dat ik nog nooit heb gelezen is in mijn ogen per definitie verkeerd. Maar je begrijpt het: ik vind er wat van.

Iedereen ‘kent’ Mein Kampf : het vuistdikke tweedelige boek van Hitler waar zijn zielenroerselen in staan, geschreven toen hij in de gevangenis zat na een mislukte Putsch. Van de verkoop werd Hitler schatrijk, er zijn ruim 10 miljoen exemplaren van verkocht, niet in de laatste plaats omdat Duitse gemeentes het boek verplicht moesten inkopen om het vervolgens cadeau te doen aan pasgetrouwde stelletjes: hét handboek voor een gelukkig huwelijk – zoiets. Het is niet vreemd dat het boek van een van de wreedste dictators die de wereld ooit heeft gekend omstreden en controversieel is. Schrijftechnisch gezien zou het boek ontstellend slecht en nauwelijks doorheen te komen zijn.

Om de zoveel tijd komt het boek weer in de publiciteit. Er is altijd getouwtrek over de auteursrechten en zo leverde een gesigneerd exemplaar vorige week op een veiling in Los Angeles ruim 40.000 euro op.
In Nederland was er laatst ook gedoe: de Amsterdamse galeriehouder Michiel van Eyck bood enkele antiquarische exemplaren aan van Hitlers gewraakte boek. En dat is bij wet verboden. Hij werd voor de rechter gedaagd door Federatief Joods Nederland, een kleine organisatie van advocaat Herman Loonstein.

Het oordeel van de rechter? Vrijspraak. Van Eyck is niet strafbaar. De onderbouwing? Hoewel een veroordeling van de galeriehouder zou indruisen tegen de vrijheid van meningsuiting, is het algemeen bekend dat het boek kwetsend en beledigend is voor Joden en zou aanzetten tot Jodenhaat.

Toch vindt de rechter “de maatschappelijke ontwikkelingen, zoals vooral de zeer eenvoudige verkrijgbaarheid van (de tekst van) Mein Kampf via het internet, en de antiquarische wijze waarop verdachte het boek ter verkoop aanbiedt, maken dat een veroordeling niet noodzakelijk is ter bescherming van (vooral) Joden tegen discriminatie, belediging en aanzetting tot haat wegens hun ras en/of godsdienst. Daarom wordt de antiquair ontslagen van alle rechtsvervolging.”

Evenwel was van Eyck het exemplaar dat door de politie in beslag werd genomen kwijt en is de verkoop van Mein Kampf nog steeds officieel verboden. En zo ontstaat dus in ons polderlandje een hele rare situatie. Mein Kampf mag niet verkocht worden, is wel te leen bij de bibliotheek en is op internet in alle soorten, maten en talen verkrijgbaar.

70 jaar na de oorlog komen we dus op een interessant kantelpunt: is Mein Kampf het boek dat aanzet tot anti-semitisme of is het boek een zwarte bladzijde van onze geschiedenis, hoe wrang het ook mag zijn, toch iets van kunnen leren? Een discussie die we ook zien bij de mogelijke komst van een ‘NSB-museum’ en het al dan niet behouden van de Muur van Mussert.

Ik zou het ook storend vinden als Mein Kampf stapels hoog bij boekhandel te vinden is en als een nieuwe bestseller de hitlijsten bestormt, laat staan hoe dat moet voelen voor overlevenden van concentratiekampen en hun families. Ook het idee dat een uitgever een commercieel slaatje uit de verkoop van het boek slaat is geen plezierige.

Toch denk ik dat je het boek gewoon moet kunnen kopen als je dat zou willen ­– kunnen lezen en leren hoe een verkeerd gedachtegoed is ontstaan en uiteindelijk heeft kunnen ontsporen tot de verschrikkelijke Tweede Wereldoorlog. Geef Mein Kampf mijn part zelfs opnieuw uit. Op één voorwaarde: laat de volledige opbrengst ten goede komen aan organisaties en stichtingen van oorlogsslachtoffers of aan de musea van concentratiekampen. De gedachte dat de auteur van Mein Kampf zich zou omdraaien in zijn graf, maakt deze oplossing des te beter. De strijdbijl kan begraven worden.

Heb jij Mein Kampf  gelezen?

Elmer den Braber

Lees meer over Elmer en zijn boek hier op Hebban en op www.elmerdenbraber.nl

Benieuwd naar deze roman? Iedere vrijdag verloten we een exemplaar van Mijn vader was een NSB'er.
Doe mee met de prijsvraag!