De Tekentafel: illustrator Edo Draaijer

Edo Draaijer is 44 jaar oud, komt uit Deventer en is al bijna 15 jaar werkzaam als professioneel illustrator/designer. Zijn opdrachtgevers komen uit het binnen- en buitenland, van Amsterdam tot Londen en van Dubai tot Terneuzen. Hij werkt voor zowel de commerciële markt als dienstverlenende instanties en voor onder andere het AD en veel regionale edities. Edo ontwerpt concepten, doet editorial illustratiewerk en cartoons, bedenkt (marketing)campagnes, maakt film (commercials) en creëert animaties in 2D en 3D. Zijn sterke punten zijn het maken van originele designs en concepten, hij heeft veel ervaring en is veelzijdig, bezit een eigen stijl en werkt op professioneel niveau. Zwakke punten heeft hij natuurlijk ook. Zo is Edo ongeduldig, snel afgeleid, extreem warrig, verstrooid en te perfectionistisch. Hij werkt bij The Unemployed Chefs Design & concept studio.

'Het gevoel van schetsen met een potlood zal ik nooit helemaal verbannen. Dus ik heb altijd fineliners, pastelkrijt en puntenslijper binnen handbereik.'

Ik begon met illustreren toen… ik een potlood kon vasthouden. En ben er nooit meer mee gestopt. Al is mijn werkwijze en zijn de middelen waarmee ik werk in de jaren wel heel erg veranderd. Vooral toen ik uit nieuwsgierigheid rond 2005 de overstap maakte van traditionele technieken zoals potlood, pastel en krijt naar digitaal en dus illustreren via de computer.

Mijn eerste publicatie was… in 2007 toen ik voor een landelijk magazine Harry Mulisch heb geïllustreerd toen hij 80 werd onder de noemer: 'God wordt 80!'

Ik werk het liefst met… mijn pc en wacom cintiq tekenscherm, zonder twijfel. Ik heb me in de afgelopen jaren ook echt verder doorontwikkeld als digital artist. De computer is mijn tekengereedschap geworden. Mijn creativiteit stroomt nu vanuit mijn pen op het beeld in plaats van op het papier. In tegenstelling tot wat veel mensen denken is het gebruik van een computer niet per definitie the easy way. Het heeft me veel tijd gekost ook dit medium goed onder de knie te krijgen want het voelt wezenlijk anders dan tekenen op papier. De computer blijft een tool. Jij moet het maken, elke lijn, elke schaduw. En ja, de delete-button is zeker een handige optie. Maar het gevoel van schetsen met een potlood zal ik nooit helemaal verbannen. Dus ik heb altijd fineliners, pastelkrijt en puntenslijper binnen handbereik.

Het meest trots ben ik op… dit is een lastige vraag. Aangezien veel facetten binnen het creatieve vak mijn interesse hebben werk ik niet alleen als illustrator maar ook als animator en bedenk en ontwerp ik concepten en storyboards voor film. Je kunt het ene onderdeel moeilijk met het andere werk vergelijken. Ik doe veel verschillende dingen. Op illustratievlak ben ik erg trots op een nieuw project dat ik pas geleden heb afgerond. Een personaliseerbaar kinderboek in samenwerking met uitgever Bubbly Doo uit België. In dit allereerste te personaliseren Sinterklaas-kinderboek ooit spelen 1, 2 of 3 kinderen (de Superspeurneuzen) de hoofdrol op zoek naar het verloren boek van Sinterklaas. Doordat het te personaliseren is kun je als (groot)ouder jouw kind of kinderen de hoofdrol laten spelen. Niet alleen met naam, maar ook met haardracht, haarkleur, lievelingskleuren, huidskleur en veel meer. De uitdaging in deze was het ontwerpen van al die verschillende uiterlijke kenmerken, kleuren en mogelijkheden die het boek zo uniek maken. Jij kunt het boek zo aanpassen dat het past bij jouw wensen, kies een kleur voor de cover en verwerk jouw woonplaats in het verhaal en als klap op de vuurpijl kun je ook nog een persoonlijke tekst kwijt aan het einde van het boek, helemaal geschreven op jouw kinderen of kleinkinderen. Een prachtig project waar ik met veel plezier aan heb gewerkt en zeker een volgende stap in de veranderende kinderboekenwereld.

De illustraties waar ik met het meeste plezier aan werk… zijn illustraties waar ik de tijd voor kan nemen. Zoals bijvoorbeeld bij het Sinterklaasboek. Ik was op zoek naar een juiste stijl. Een die bij mij past, maar ook heel eigen is voor dit project. In mijn zoektocht naar de juiste stijl stootte ik mijn hoofd een paar keer behoorlijk. Mijn zoon van 4, Jip (dus de perfecte testcase), gaf bij mijn eerste zoektocht geen krimp. Dagen werk werden met (g)een blik teniet gedaan. Hoe duidelijk wil je het hebben, know your audience.... Vervolgens ben ik mij verder gaan verdiepen in het 4- tot 8-jarige brein (mijn audience). Hoe meer ik las over hun beeldbeleving, hoe duidelijker ik het voor de bril kreeg hoe het eruit moest komen te zien. Ik ben bij dit boek dan ook uitgegaan van een vaste horizon en heb niet met perspectief gewerkt. Ook het niet illustreren van een achtergrond en daardoor dus juist de voorgrondvormen laten spreken was een bewuste keuze. Strak, maar kleurrijk. Gericht op hun manier van kijken. Toen kwam test twee, bij mijn 4-jarige jury. Het resultaat is: het boek. En dit is wat ik mooi vind aan dit soort opdrachten, de zoektocht, falen, je verdiepen, balen en de tijd nemen. Heerlijk.

De leukste / interessantste / meest uitdagende opdrachten om te doen… Ook hier houd ik van de uitdaging. Aan de ene kant heel veel tijd steken in de ontwikkeling van een stijl voor bijvoorbeeld een nieuw kinderboek. En daar het vertrouwen van de uitgever Bubbly Doo krijgen om dit te kunnen onderzoeken. Maar aan de andere kant vind ik ook een illustratie voor bijvoorbeeld kranten als het AD maken heerlijk. Als editorial illustrator moet dit vaak snel, de persen rollen al zo wat. En om dan in zeer korte tijd een krachtig beeld te verzinnen en uit te kunnen voeren en de eindredacteur te kunnen verrassen, daar word ik blij van.

Het verschil tussen het werken in opdracht en vrij werk… Ik probeer voor beiden altijd tijd te maken en te nemen. Toch is het door de drukke agenda soms lastig tijd te maken voor vrij werk. Ik ben afgelopen jaar begonnen met een instagramaccount puur met vrij illustratiewerk, veelal schetsmatig. Concepten bedenken en die tussen de regels door lekker uitwerken. Geen tijdsdruk en maar zien waar het naartoe gaat. Ik ben wel blij dat ik die combinatie staande kan houden. Want naast de tijdsdruk van opdrachten en wensen van de opdrachtgever is het een must om ook je eigen ideeën op papier te krijgen. Die combi houd me scherp, hoop ik.

Het werken met de computer vind ik… helemaal bij mij horen. Elke dag ontdek ik weer nieuwe mogelijkheden in stijl en techniek. Het werkt lekker snel, maar is vaak genoeg ook uitermate frustrerend. Potloden en krijt zal ik nooit vergeten, maar ik ben met recht een illustrator van het digitale tijdperk.

De aandacht voor illustratoren in het boekenvak vind ik… Ja, daar vind ik eigenlijk niet zo veel van. We leven vaak een beetje op de achtergrond. Op een zolderkamer of een huisje op de hei. Maar ook in het werk dat we doen. Een naam onder een tekening of op de cover van een boek. Illustraties door ... Want ook al wordt een boek vaak toch in eerste instantie op basis van de illustraties gekocht, is het voor een groot gedeelte wel een baan in de coulissen. Wat ik wel jammer vind, is dat er veel eenheidsworst is onder een grote groep illustratoren. Veel te stijlgevoelig. Net als modetrends. Alsof je alleen maar een boek kunt illustreren als je maar aquarelverf gebruikt. Of dat het per definitie zo kunstzinnig moet zijn vormgegeven dat kinderen noch volwassenen kunnen benoemen waar ze naar kijken. Doe mij maar Fiep, Anton of Dick. Want ook al ben ik nog niet zo oud, ik houd ervan als het tijdloos is en dat hebben zij alle drie wel bewezen.

En dan nog dit... Het Sinterklaasboek is onderdeel van de 'Superspeurneuzen'-reeks, die ik in overleg samen met Bubbly Doo verder ga doorontwikkelen. Hier kijk ik erg naar uit. Ook het personaliseerbare element vind ik echt vernieuwend en wil ik heel graag verder gaan onderzoeken om te zien wat daar allemaal nog meer mee te doen is. Hopelijk geeft dat het kinderboekengenre en de drang om te willen lezen weer een nieuwe boost. Want het is als vader van een jongetje van 4 echt essentieel dat we met en voor onze kleintjes lezen.

Edo Draaijer en zijn werk vind je op Instagram.