Doorgeefinterview: Edward van de Vendel - 'Tycho en Oliver zijn mijn hele schrijversleven al bij me.'

Dank je voor het meedoen aan deze reeks Edward. Anna Woltz had de volgende vraag voor jou: ‘In januari verschijnt je boek Oliver en dat is een prequel op De dagen van de bluegrassliefde. Het is dus geen vervolg (sequel), maar het vertelt juist het verhaal dat voorafgaat aan De dagen van de bluegrassliefde. Ik vond dat boek erg mooi en ben heel benieuwd naar Oliver. Graag wil ik weten hoe je dat doet, een prequel schrijven. Zat dat verhaal altijd al in je hoofd? Wist je altijd al wat er eerder met Oliver gebeurd was? Of heb je het nu bedacht voor het boek?’
Allereerst, Anna, wat leuk dat ik van jou een vraag kreeg! En eervol ook natuurlijk, dat je zegt dat je De dagen van de bluegrassliefde mooi vond. Ik schreef dat boek destijds (in 1998) bijna compleet intuïtief, ik had eerlijk gezegd maar weinig idee wat ik aan het doen was. Het ‘gebeurde’ min of meer aan me – en toen ik het manuscript van de eerste versie inleverde bij mijn redacteur moest ik het dan ook vrijwel helemaal herschrijven. Wat ik me nog herinner was dat ik zo goed en zo kwaad als het ging bij mijn personages probeerde te blijven, ik wilde ze gewoon maar zo dicht mogelijk blijven volgen, want hun verhaal, of beter gezegd hun ‘raadsel’ (want dat boek moest ik nog maar zien af te maken) moest uit hen voortkomen, daar kon ik niet zelf voor zorgen. De hoofdpersoon van dat boek was de Nederlandse Tycho. De Noorse Oliver was natuurlijk degene op wie hij verliefd werd, maar we maken het verhaal niet vanuit zijn kant mee en dus was het me lang niet helemaal duidelijk wat voor jongen dat was, en waarom hij soms zo bruusk en soms een beetje nors was. Ook toen ik het vervolg schreef, Ons derde lichaam, was dat vanuit Tycho en niet vanuit Oliver. Daarna dacht ik maar steeds: in een volgend boek moet ik uit zien te vinden wie Oliver is. Toen ik aan Oliver begon, ook alweer jaren terug, wist ik – en nu pas beantwoord ik je vraag – niet precies wat er, twee jaar vóór de Bluegrassliefde met hem gebeurd was. Maar dát er iets gebeurd was, wist ik wel. Bovendien wilde ik na De dagen van... (dat vooral over de liefde gaat) en Ons derde lichaam (dat vooral over vriendschap gaat) een derde boek schrijven waarin (het hebben van) familie centraal stond. Daar lag dus de sleutel voor het verhaal van Oliver.   

Oliver staat gepland voor januari 2015. Er is nog niet veel over bekend. Kun je ons een tipje van de sluier oplichten?
Oliver is zestien in dit boek, en trekt voornamelijk op met zijn neef en allerbeste vriend Bendik. Ze zijn beiden sporters, maar Bendik is vrolijker en losser dan Oliver. De jongens zien elkaar meestal bij Oliver thuis, want bij Olivers ouders voelt iedereen zich goed, en Olivers vader is min of meer ook Bendiks vader, omdat zijn eigen vader verongelukt is. In het begin van het boek gebeurt er nogal wat: eigenlijk ligt Olivers hele leven binnen vierentwintig uur overhoop – en dat van Bendik dus ook. Hoe treden deze twee jongens (sporters, doeners, zestienjarige jongens, geen praters dus) die storm tegemoet? Daar draait het in het boek om.

Oliver is een prequel op De dagen van de bluegrassliefde. Dit boek kwam in 1999 uit en ging over een ontluikende homoliefde tussen de Nederlandse Tycho en de Noorse Oliver. Inmiddels zijn we 15 jaar verder. Waarom nu pas?
Ik moet altijd erg lang nadenken over de personages uit mijn boeken. Maar Tycho en Oliver zijn mijn hele schrijversleven al bij me, dus ze vroegen van tijd tot tijd om aandacht. Maar voor Oliver moest erg veel onderzoek gedaan worden, en ook dat kostte heel wat jaren…

Wat waren de moeilijke momenten bij het schrijven van Oliver? 
Ik schreef over een jongen die bij uitstek níét over zijn gevoelens praat – en dat terwijl hij heel wat op te lossen heeft in het boek. Ik wilde dus niet de hele tijd schrijven: ‘en toen dacht Oliver dit, en toen dacht Oliver dat’.  Ik wilde laten zien hoe hij zich voelde aan de hand van wat hij deed. Daarbij speelt het boek zich in Noorwegen en Zweden af, gaat het over een Noorse jongen met ouders met huwelijksproblemen, en dat zijn allemaal zaken die ik niet ken vanuit mijn eigen jeugd.

Wat is jouw meest vreemde schrijfritueel?
Ik heb niet echt vaste rituelen, behalve dan dat ik graag naar het buitenland ga om daar de hele dag niets anders te doen dan aan het boek te denken, een café op te zoeken en urenlang – terend op een paar kopjes koffie en thee – in het verhaal te verzinken.

In De dagen van de bluegrassliefde maakte je al gebruik van regelmatige flashbacks. Zie je Oliver als één grote flashback?
Het is eigenlijk het verhaal dat Oliver op zijn negentiende aan zijn geliefde Tycho vertelt, dus in die zin is het wel een flashback, maar ik heb het in de tegenwoordige tijd geschreven, dus hopelijk leest het als direct en hier-en-nu-gebeuren.

Veel auteurs ervaren bij het schrijven van een volgend boek een zekere druk die het soms lastiger maakt om te schrijven, hoe was dit voor jou bij het schrijven van deze prequel? 
Op de eerste twee boeken over Tycho en Oliver heb ik – van al mijn boeken – veruit de meeste reacties gehad, tot zeer hartstochtelijke aan toe. Dat maakt de druk groter, omdat er misschien enkele lezers zijn die graag verder lezen over deze twee, aan de andere kant maakt dat het allemaal ook op een leuke manier spannend – ik kan niet wachten tot het boek uit is en mensen het kunnen lezen.

Naast het schrijven van kinder- en jeugdboeken schrijf je ook liedjes. Welk door jou geschreven lied past heel goed bij Oliver? En welke niet door jou geschreven song past heel goed bij Oliver?
Ik schreef een liedtekst voor de Noorse zanger Jostein Hasselgård, ‘Truth in a car’,  dat gaat over dat het soms makkelijker is om moeilijke gesprekken te voeren als je samen in een auto zit en elkaar dus niet aan hoeft te kijken. Zo’n situatie zit ook in Oliver. En een liedje dat ik niet schreef en dat toch bij het boek past is, uiteraard, ‘Oliver’ van de Noorse Anita Skorgan – een van mijn lievelingsliedjes van vroeger. Daar komt Olivers naam vandaan…

Wat is je relatie met je karakters?  
Ze zijn altijd bij me. Ook nu denk ik zeker een paar keer per week: hoe zou het met die twee verder gaan?

Waarom kon je Oliver na afloop van het schrijven van De dagen van de bluegrassliefde niet loslaten? 
Door de reacties van anderen en door die Tycho en Oliver die door mijn hoofd bleven banjeren.

Heb je dit wel vaker bij je karakters?
Ja, hoewel niet altijd. Ik schrijf ook met heel veel plezier over de kleine Sofie, uit mijn Sofie-serie. Ik begin haar langzamerhand ook steeds beter te begrijpen – al verrast ze me ook nog altijd.

Veel lezers van Bluegrassliefde hadden graag willen weten hoe het in de toekomst zou gaan met de jongens. Krijgen we dat over 15 jaar te weten?
Ik weet eerlijk gezegd niet of er ooit nog een ander boek komt. Maar áls dat komt zal het niet meer zo lang duren, dat beloof ik.

Welke omstandigheden zijn van invloed op je boeken? 
Of de tijd rijp is, denk ik. Dat is een vaag begrip, maar het gaat om welk boek-idee het hardst staat te dringen als ik met een vorig boek klaar ben.

Is schrijven voor jonge kinderen heel anders dan schrijven voor jongeren? En waar liggen de meest subtiele verschillen?
Eigenlijk is er niet veel verschil. Ik moet me even diep zien te concentreren en het moet evenzeer uit mezelf komen en met mijzelf te maken hebben. De taal is natuurlijk wel een verschil. Bij een boek als Oliver denk ik geen moment aan hoe ik het ‘makkelijker’ kan formuleren, simpelweg omdat dat niet hoeft.

Krijgt het genre YA volgens jou voldoende aandacht in Nederland? 
Steeds meer! Al is het etiket YA wel gekaapt door de grote hoeveelheid fantasy- en andere boeken die misschien meer voor 12+ zijn. Ik had eerder het idee dat YA vooral 15+ was, maar dat moeten we nu misschien Further Young Adult noemen, of High Young Adult, of YA+, ik weet het niet.

Welk gepubliceerd boek had je zelf willen schrijven?
Sowieso alles van Guus Kuijer, maar zo helder, zo laconiek en tegelijk zo onderhuids, nee, dat kan ik niet.

Het heeft een tijdje geduurd voor je weer met een jeugdboek kwam. Moeten we weer zo lang wachten of…?
Nee, niet zo lang! In maart komt er een volgend jeugdboek, al is dat 12+ en niet 15+. Het is gebaseerd op de interviews die ik met Roy Looman had (tussen zijn 18de en 20ste) en het gaat Het kankerkampioenschap voor junioren heten.

Waar werk je momenteel aan?
Aan Het kankerkampioenschap voor junioren, en daarna ga ik weer beginnen aan een nieuw deel in de Sofie-serie.

En in het kader van het doorgeefinterview als laatste natuurlijk de vraag aan een volgende auteur. Welk boek zou volgens jou behandeld moeten worden op de Hebban Young Adult Portal en welke vraag zou je hierover aan de auteur willen stellen?
Ik val volledig voor de verhalen over de Bloomsbury-groep van Rindert Kromhout. Ik vind vooral de taal zo fijn, die is heel helder en leest heerlijk, terwijl er toch allerlei (historische en familie-)zaken uit te leggen zijn. Ik wil graag aan Rindert vragen: hoe doe je dat? En ook: komt er meer, please, please, ja, ja?

Note redactie:
Het volgende doorgeefinterview zal plaatsvinden met Rindert Kromhout. Auteur van onder meer het veel geprezen boek 'Vertel me wie wij waren'.

 Foto Edward van de Vendel: Jota Chabel