Het Hebban Boek van de Maand is: 'Harthout' van Amity Gaige
'Je kunt hier nooit écht verdwalen. De bossen zijn simpelweg te klein.' – Roos
Het concept 'verdwalen in een bos' is voor ons lastig te bevatten. De bewoonde wereld is hier altijd om de hoek, je loopt vanzelf tegen een autoweg aan en het is zelfs niet makkelijk om het bospad uit het oog te verliezen, ook al dwaal je af. Dat is voor wandelaars van de Appalachian Trail in Maine heel anders. Daar is het bos zo dichtbegroeid dat je zelfs met enkele stappen al hopeloos gedesoriënteerd kunt raken. Als Harthout van Amity Gaige één ding duidelijk maakt, is het wel hoe het voelt om volledig te verdwijnen in het ondoordringbare groen waarin alles op elkaar lijkt en je dagenlang kunt lopen zonder ook maar iets tegen te komen. Dat is waarom ze je altijd aanraden te blijven waar je bent, zodat de reddingswerkers jou wel vinden. Maar wat als er iets gebeurt waardoor je op een heel andere plek belandt dan zij verwachten?
'Harthout is een boek dat een benauwend gevoel oproept, al vanaf het moment dat je de cover ziet. Een ondoordringbare, dichte muur van bladeren, met steeds een herhaling van dezelfde patronen, dezelfde kleuren groen. Ernaar kijken roept hetzelfde gevoel op dat je hebt als je verdwaald bent.' – Roos
Gaige kreeg het idee voor haar roman door het verhaal van wandelaar Geraldine Largay, die even van het pad stapte voor een toiletbezoek. Ze raakte verdwaald en wist 26 dagen te overleven voor ze overleed. Het duurde maar liefst twee jaar voor haar lichaam daadwerkelijk werd gevonden. Om te weten of hoofdpersonage Valerie het overleeft in Harthout, moet je tot bijna de allerlaatste pagina wachten terwijl de situatie steeds nijpender wordt. Tijdens het lezen merk je dat Gaige veel onderzoek heeft gedaan, vooral om het perspectief van Bev, die de reddingsactie coördineert, geloofwaardig over te brengen. In detail beschrijft ze hoe de zoekacties in zijn werk gaan: hoe rijen vrijwilligers in cirkelpatronen meticuleus de bossen doorzoeken, hoe vliegtuigen op zoek gaan naar weerspiegelend materiaal en hoe sterk de kans om iemand levend aan te treffen afneemt na 48 uur.
'Het maakt niet uit hoe oud je bent – als je in paniek raakt, wil je je moeder.' – Anouk
Niet alleen de reddingsmissies krijgen uitgebreid de ruimte in Harthout, Gaige laat ook duidelijk zien welke tol Valeries verdwijning eist van de betrokkenen. Valerie, haar familie, de reddingswerkers en zelfs mensen die erbuiten staan, die zich om de een of andere reden verbonden voelen met Valerie. De reddingswerkers trekken het zich persoonlijk aan als Valeries locatie hen blijft ontglippen en elk uur genadeloos blijft verstrijken. Valeries lichaam en geest worden tot het uiterste gedreven, en ze schrijft brieven aan haar moeder als houvast. Ze onderzoekt daarin niet alleen hun band, maar legt ook stapje voor stapje uit wat haar is overkomen, alsof ze weet dat haar moeder de antwoorden nodig zal hebben. Lena, die getriggerd wordt door het idee dat de wandelaar haar eigen dochter zou kunnen zijn, raakt emotioneel betrokken en blijft de zoektocht naar Valerie op de voet volgen.
'Ik vind het origineel dat het over drie vrouwen gaat die elkaar nooit hebben ontmoet, maar tegelijkertijd hechter met elkaar verbonden zijn dan ze denken.' – Wouter
De band tussen moeders en dochters wordt nauwgezet aan reflectie onderworpen. Valerie en haar moeder, Bevs relatie met haar eigen moeder en Lena's vervreemding van haar dochter. Op hun eigen manier zijn alle drie de vrouwen verdwaald. Valerie in de natuur, Lena in haar eigen briljante, ondoordringbare geest en Bev in een wildernis van werk, maatschappelijke verwachtingen en haar verleden. Gaige weet hoop door de roman te verweven, maar het is wel hoop tegen een realistische achtergrond. Niet iedereen wordt teruggevonden op de Appalachian Trail. Niet iedereen kan werk en privé op een gezonde manier combineren. Niet iedereen krijgt een nieuwe kans van een te vaak teleurgestelde dochter. Met elke dag die verstrijkt, word je als lezer dieper in het verhaal getrokken. Na een tijdje geef je het op om zelf te achterhalen wat er met Valerie is gebeurd en laat je je meevoeren.
'Als lezer raak je geleidelijk aan zelf ook doorweekt, beurs, uitgeput en hongerig.' – Wouter
Met alleen deze drie vrouwen had Gaige een heel boek kunnen vullen. Dat doet ze echter niet. Ze haalt er juist heel veel andere perspectieven bij, die in en uit het verhaal weven en het doel hebben ruis op de lijn te brengen. Net als de reddingswerkers die honderden tips binnenkrijgen en alles moeten wegen op een schaal van feiten, interpretaties en klinkklare onzin. Je volgt een spoor, om vervolgens tot de ontdekking te komen dat die doodloopt. Net zo vaak als je terugkeert naar de drie vrouwen die de kern van het verhaal komen, word je ook weer weggeleid. Gaige neemt je mee in de uiteenlopende aannames en ongefundeerde theorieën die ontstaan zodra Valeries verdwijning bekend wordt gemaakt. De een denkt dat de lokale militaire basis er iets mee te maken heeft, de ander verdenkt haar echtgenoot of een medewandelaar. De wildgroei aan speculaties maakt het lastig bijhouden en versterkt het benauwende gevoel.
'Gaige wisselt emotionele, diepzinnige stukken af met onzintheorieën, doodlopende sporen en aandachtszoekers. Het roept emotie op, je wilt verder en meer, niet verzanden in onnodige tekst. Maar juist daardoor voel je zo goed wat de reddingswerkers voelen.' – Anouk
Om het verhaal van Harthout te vertellen, worden allerlei verschillende perspectieven en allerlei verschillende schrijfvormen gebruikt. Valerie schrijft brieven aan haar moeder, er worden fragmenten uit chats op internetfora gebruikt, emails van mensen die de tiplijn bellen en transcripties van gesprekken met Valeries wandelvriend Sancho. Het is knap hoe overtuigend Gaige steeds wisselt van schrijfstijl en hoe 'echt' en geloofwaardig de stemmen van de personages klinken. Sancho's gesprekken zijn in spreektaal en als grote, zwarte man is hij gewend om grappen te maken die zijn toehoorders op hun gemak stellen. Valerie is beschouwend in haar brieven en langzaam komt er steeds meer wanhoop en uitputting doorheen. Lena laat zien hoe makkelijk het is om chatberichten op een bepaalde manier te interpreteren, omdat het is hoe je ze wilt lezen. Alles tezamen maakt Harthout een intense ervaring.
