Hot or Not: 'De zwemclub van Shelly Bay' van Sophie Green
Sophie Green heeft bijna haar hele volwassen leven met boeken gewerkt. Ze begon als boekverkoper in Shearer's Bookshop in Sydney en is inmiddels non-fictie uitgever bij Hachette Australië, waar ook haar feelgoodromans worden uitgegeven. De leesclub aan het einde van de wereld was haar debuut, dat werd genomineerd voor de Australian Book Industry Awards, de Matt Richel Award en de Indie Book Award. Haar tweede boek De zwemclub van Shelly Bay werd begin mei naar het Nederlands vertaald, door Hanneke van Soest, en een derde ligt al op de stapel: Thursdays at Orange Blossom House verschijnt in juli bij Hachette.
De zwemclub van Shelly Bay
Australië, 1982. In een slaperig stadje aan de kust neemt Theresa zich voor om elke ochtend bij zonsopgang te gaan zwemmen in Shelly Bay. Weduwe Marie zwemt al haar hele leven vanaf hetzelfde strand. De 25-jarige Leanne zoekt ontspanning van haar werk als verpleegster – want hulp bieden is een stuk makkelijker dan hulp vragen. Elaine is net verhuisd vanuit Engeland en heeft in Australië geen andere vrienden gevonden dan de fles. Deze vier vrouwen ontmoeten elkaar bij toeval op het strand van Shelly Bay, en vormen een zwemclub. Daarmee ontstaat een vriendschap die hun levens verandert.
Australië
Bij Australië denk je direct aan zon en zee. Dat de auteur ervoor koos om de vriendschap van vier vrouwen te laten beginnen met een zwemclub, is dan ook een goede greep. 'Het in de ochtend in zee zwemmen sluit aan bij de zwemcultuur in Australië en plaatst het boek in Australië,' vertelt Gea, ook al is de keuze voor de plaatsing in een historische setting haar wat minder duidelijk:
'Hoewel het boek in het begin van de jaren tachtig speelt, komt dat minder tot uitdrukking en is ook minder duidelijk waarom Green daarvoor koos; het verhaal is tijdloos, het had zich ook in deze eeuw kunnen afspelen.'
Ook Evy ziet in de zee een krachtige metafoor, die bijna als een personage fungeert. 'Dat toont meteen ook het belang van het water voor de Australiërs,' zegt ze. 'Het gedicht "The man from Snowy River" en de machtige golven van de Australische zee, die als ware moordenaars kunnen optreden, zijn prachtige voorbeelden. Ook krijgt de symbolische kant van water aandacht in het verhaal: reiniging, het wegwassen van zonden, en (her)geboorte.'
Helma en Marieke lazen beiden al het eerdere boek van Green, De leesclub aan het einde van de wereld, waarin het de outback was die een grote rol speelde. Voor hen voelde dat meer authentiek Australisch. 'Afgezien van het feit dat de seizoenen andersom over het jaar verlopen, zou het verhaal zich overal kunnen afspelen. Dat is jammer. Verder dan beschrijvingen over een kustplaatsje aan zee en het weer komt het niet,' vertelt Marieke spijtig.
In die beschrijvingen weet de auteur wel uit te blinken. 'Al lezende [zie je] voor je hoe het huisje van Marie eruitziet, maar ook de Bay, en het dorpje waar ze wonen,' laat Renate weten. 'Maar ook kan ze je heel duidelijk een beeld geven van hoe de personages eruitzien, [en] er worden hele mooie bloemen in beschreven.'
Personages
Green neemt de tijd om haar personages op te bouwen: het boek beslaat maar liefst twee jaar, vertelt Gea. 'Het ontstaan en de ontwikkeling van die onderlinge vriendschap wordt heel goed beschreven.' Renate sluit zich daarbij aan. 'Het is een verhaal dat rustig de personages brengt waardoor je als het ware met ze meegroeit, vooral ook in hun vriendschap,' zegt ze. 'Er zat veel meer in het boek dan ik had gedacht, het was niet alleen maar vrolijk, maar echt alle kanten van vriendschap kwamen voorbij, net als allerlei emoties. Die emoties voel je ook echt tijdens het lezen.'
Voor Evy en Marieke miste er diepgang in de personages. 'Dat komt met name doordat Green ervoor kiest om het verhaal te vertellen over een langere periode. Ze highlight belangrijke momenten, maar maakt daartussen tijdsprongen en daardoor verdwijnt de innerlijke gevoelswereld van de personages in de "rustige momenten",' laat Evy weten. Marieke is het daarmee eens. 'Green probeert wel de gevoelens van haar hoofdpersonages te verwoorden, maar daar zet de schrijfwijze een rem op. Het komt niet aan, het blijft afstandelijk.' Wel is ze het eens met de manier waarop de auteur de vriendschap tussen de vrouwen beschrijft:
'Wat de vrouwen voor elkaar doen en wat ze voor elkaar zijn gaan betekenen.'
Renate merkt wel op dat er wat veel grote problemen zijn binnen de kleine vriendenclub. Helma herkent dat. 'Via perspectiefwisselingen kom je stukjes over hun leven en achtergrond te weten. Voornamelijk een overkill aan drama, maar toch lukte het me niet om hier emotioneel bij betrokken te raken. De vrouwen zwemmen met elkaar, maar spreken elkaar nauwelijks. Dat gebrek aan communicatie maakte voor mij het ontstaan van zo'n intense vriendschap niet geloofwaardig.'
Het verhaal
'De ontwikkeling van de onderlinge vriendschap komt goed tot uitdrukking door de opbouw van het boek in seizoenen. In ieder seizoen ligt het perspectief in één of meerdere hoofdstukken bij ieder van de vier vrouwen,' vertelt Gea: 'Door deze opbouw wordt ook de ontwikkeling van elk personage afzonderlijk mooi in beeld gebracht.' Wel was het lezen van De zwemclub van Shelly Bay voor Helma een herhaling van zetten van Greens eerste roman: 'De opbouw, de gezamenlijke actie die leidt tot vriendschap en het heft over je leven weer in eigen hand nemen.'
Voor Marieke schepte Green een afstand door haar keuze voor schrijven in de derde persoon. 'Geen enkel personage weet dichtbij te komen, hoewel de dosis drama toch behoorlijk groot is,' laat ze weten. De vlotte schrijfstijl die meerdere panelleden noemen gaat voor haar ten koste van de uitwerking van de verhaallijnen.
'Gebeurtenissen worden opgestart, maar stoppen vrij abrupt, het gaat nergens de diepte in.'
'Het allesoverheersende thema is vriendschap en het belang hiervan, er voor elkaar zijn als de ander hulp nodig heeft,' vertelt Gea. Andere thema's die erin voorkomen hebben een wat ondergeschikte rol, maar zorgen voor voldoende drama in het leven van de vier vrouwen. 'Zo komen er verslavingen in voor, ziekte en moeilijke huwelijken. Dit alles is wel heel realistisch beschreven,' voegt Renate toe.
Voor Evy was het soms wat te moraliserend, ondanks dat ze het een aangename roman vond. 'De ondergeschikte rol van de vrouw in de maatschappij is een thema dat herhaaldelijk terugkomt, maar het had wat mij betreft subtieler verwerkt mogen worden. [...] Daar was de balans in dit boek wat zoek.'
Het eindoordeel
De zwemclub van Shelly Bay was voor de panelleden een prettig en vlot leesbaar boek, maar toch viel de opbouw van het verhaal en de verdieping van de personages niet bij iedereen in de smaak. Wel zijn ze het er grotendeels over eens dat de vriendschap van de vier vrouwen op een mooie manier wordt weergegeven, daar waar de feelgoodroman om draait. Zo komen ze op een gemengde score uit.
De zwemclub van Shelly Bay is op 4 mei verschenen bij uitgeverij De Fontein, in vertaling van Hanneke van Soest.
