Interview Gary Braver

Water trekt hem al vanaf zijn jeugd. Zijn grootste hobby is duiken, het liefst gericht, naar archeologische schatten. Maar ook boven water kan hij genieten. Met name van het spel tussen lucht, wolken en water. Hij voelt zich als een kind in een speelgoedwinkel in zijn tot hotelkamer omgebouwde woonboot in de Amsterdamse Amstel. Als hij naar een scheepje in de verte kijkt, knijpt hij zijn ogen toe als de kapitein van een schip in ruw water. Het is duidelijk dat er voor hem geen betere verblijfplaats denkbaar was. Gary Braver, een ontspannen man, een duiker en reiziger tegelijk. Bruin, sportief gekleed en goedlachs. Zijn promotietoer ziet hij als een uitje. Hij heeft voor zwaardere vuren gestaan.

Enig kind
Dat Braver, of beter gezegd Goshgarian, ooit schrijver zou worden lag allesbehalve voor de hand. Zijn vader was arbeider en zijn moeder was secretaresse en als ze iets stimuleerden, dan was het dat hij zou gaan studeren om later een fatsoenlijk beroep te krijgen. Connecticut (USA) waar hij geboren werd en waar hij 18 jaar woonde, bracht hem al evenmin de inspiratie. Na zijn middelbare schooltijd begon hij aan een studie Natuurkunde, bepaald geen ideale voedingsbodem voor een toekomstig schrijver. Maar toch waren er in zijn jeugd zaden geplant, die tijdens zijn studie tot bloei kwamen. “Ik was enig kind. En dat betekende automatisch dat ik een groot deel van de tijd in mijn eigen fantasie leefde. Ik was geen eenling, had heus wel vrienden, maar ik kon goed op mijzelf zijn. Ik was een dromer. Ik las veel en hield veel van films. Dat was de basis voor wat ik nu doe. Ik denk overigens dat als je zou onderzoeken hoeveel schrijvers er enig kind zijn, dat je versteld zou staan. Als je later schrijver wil worden, is het bijna een voorwaarde dat je enig kind bent. Toen ik heel jong was, las mijn moeder me veel voor. Alles wat daarna gebeurde waren in wezen tussenstops, dat voorlezen heeft mij de liefde voor verhalen bijgebracht.”

Indiana Jones onder water
“Ik heb weliswaar Natuurkunde gestudeerd, maar tijdens mijn studie gaf ik een schoolkrant uit en schreef ik artikelen. Dat vond ik een stuk leuker dan de lessen in het laboratorium. Ik hield niet van dat werk. Temeer daar ik een grote weerzin had tegen de oorlog in Vietnam en ik laboratoria associeerde met de hand en spandiensten die laboratoria verrichte voor het Amerikaanse leger. Ik hield van schrijven. Het ging me ook gemakkelijk af. En toen ik op zekere dag een professionele schrijver ontmoette, besefte ik dat ik net als hij wilde zijn. Ik vertelde hem dat en heb toen tijdens drie hete zomermaanden lessen in schrijven bij hem gevolgd.
Mijn eerste probeersel, was tevens mijn eerste boek. Het was Atlantis Fire en draait om een team Amerikaanse duikers die voor de kust van Griekenland de Atlantis mythe nieuw leven inblazen en die betrokken raken bij een zwarte markt operatie in antiek. Ik kwam op het verhaal toen ik met een aantal vrienden in Spanje aan het duiken was en door piraten overvallen werd. Zij waren op de antieke schatten uit waar wij naar doken. Ik heb het gelukkig overleefd en het voorval gebruikt als inspiratiebron voor mijn eerste boek dat in 1981 werd gepubliceerd. Onder mijn eigen naam, Gary Goshgarian, net als de twee daarop volgende boeken. Vanaf boek vier heb ik me pas de wat gemakkelijker overkomende schrijversnaam Gary Braver aangemeten. Maar goed, in Atlantis Fire was de hoofdrol weggelegd voor het duiken, want ik ben een fanatiek duiker. Het is een echt avonturenboek. Indiana Jones onder water. Ik wou dat ik er een serie van had gemaakt. Avonturen doen het goed in de film.”

Bio-medische thriller
“Het tweede boek schreef ik toen ik al twee kinderen had. Het was The Stone circle, een archeologische thriller met hier en daar wat bovennatuurlijke elementen. Het speelde zich af in de haven van Boston. Ik heb verschillende genres uitgeprobeerd. Mijn derde boek Rough Beast is echter bepalend geweest voor de richting die ik daarna zou blijven volgen. Het is een bio-medische thriller waar een giftig goedje in het water komt waardoor een 12 jarig kind om het leven komt. Het wordt een doofpotaffaire die zijn oorsprong vindt in het Witte Huis. Het spul dat in het water terecht is gekomen, is het resultaat van een mallotig chemisch experiment, geïnitieerd door de Amerikaanse overheid die door middel van chemische wapens een snel einde wilde maken aan de oorlog in Vietnam. Het was mijn papieren wraak tegen de regering en haar waanzinnige oorlog in Vietnam. Het boek deed het fantastisch, er werd een film van gemaakt en het publiek wilde meer van hetzelfde. Mensen willen nu eenmaal altijd meer van iets dan hen goed smaakt, ze willen hetzelfde nog een keer. Maar ik vroeg: “Van wat willen jullie meer?” Het bleek dat er een grote behoefte was aan bio-medische thrillers met sterke vrouwelijke hoofdpersonen. Pageturners, met als doelgroep vrouwen plus de rest van het gezin. Kortom, een concept dat bij zoveel mogelijk lezers aanslaat. Dat was voor mij het begin van een reeks boeken die je als genre zou kunnen aanduiden met bio-medische thrillers. Maar in principe schrijf ik psychologische thrillers met daaraan toegevoegd een flinke portie bio-medische ingrediënten. En dat doe ik dus sinds boek vier, of eigenlijk boek drie.”

Research
“Het genre vereist wel dat ik bijzonder veel research doe. Ik beschrijf dingen die ongeloofwaardig lijken, maar die wel degelijk op de realiteit gestoeld zijn, of tenminste zouden kunnen zijn. Kijk, ik weet niet of Amerika werkelijk afzichtelijke, dodelijke chemische wapens heeft ontwikkeld, maar het was nauwelijks geheim dat men alles, maar dan ook alles wilde doen om een einde te maken aan de Vietnam-oorlog en dat men daartoe speciale laboratoria overuren liet draaien. Chemische oorlogsvoering was natuurlijk ook niet nieuw, maar het ging om het onmenselijke aspect ervan, de vernietigingsdrang, het doel dat alle middelen heiligde. Dat gegeven gebruikte ik in ieder geval in Rough Beast. Toen had ik mijn genre gevonden. Het verschilt van gewone medische thrillers omdat het in mijn boeken niet om ziekenhuizen draait, niet om dokters en verpleegsters die al dan niet relaties aangaan. Mijn boeken gaan over bio-medische verschijnselen. Mijn vierde boek Elixer, het eerste onder mijn schrijversnaam Gary Braver, ging over een man die een elixer gebruikt waardoor hij niet ouder werd. Terwijl zijn zoon ouder wordt, blijft de vader hetzelfde. Wat doet zoiets met een familie, of zelfs met de maatschappij? Dat boek is een echte Wat als…? Wat zou er gebeuren, als…? Dus binnen het genre zoek ik toch weer naar veranderingen.”

Dr. Phil & Jessica Simpson
“De inspiratie voor de onderwerpen die ik in mijn boeken gebruik kunnen natuurlijk, zoals bij elke schrijver, elk moment tot je komen. Vanuit de krant, via de televisie, noem maar op. Ik ben altijd op zoek naar Hét Grote Idee. Onderhuids is bijvoorbeeld gebaseerd op een tv-uitzending met Dr. Phil. Tijdens de uitzending die ik zag, lag een beeldschone blonde vrouw in zijn armen te huilen. Zij was constant depressief omdat ze niet langs een spiegel kon lopen zonder zich doodongelukkig te voelen. Zij wilde dolgraag op Jessica Simpson lijken en haar spiegelbeeld vertelde haar dat ze daar absoluut niet op leek. Het meisje was 20 jaar oud en had al 16 cosmetische operaties ondergaan die haar op haar idool Jessica moesten doen lijken. Haar lippen leken wel opgeblazen rubberbanden. Haar ogen stonden star in een strak weggetrokken gezichtshuid en ze zag er belachelijk uit. Maar, operatie nummer 17 was al gepland. En Dr. Phil zei: ”Je hebt geen chirurg nodig, je hebt een psychiater nodig. Je bent een attractieve vrouw en je ruïneert jezelf. Je bent geobsedeerd.”

Terreur van de jeugd
“Zie je, in Amerika is die schoonheidsobsessie volledig doorgeslagen. Je hebt de obsessie voor beroemdheden, zelfs kwaliteitskranten schrijven over Tom Cruise en Nicole Kidman. En verder is cosmetische chirurgie uit het verdomhoekje. Het is volledig geaccepteerd en wordt zelfs gepropageerd. Men schaamt zich niet langer voor onnatuurlijke ingrepen, maar is er zelfs trots op. Mensen praten er op de televisie constant over. Ouders geven hun dochters borstimplantaten als ze hun middelbare school diploma halen. Je kunt tegenwoordig kopen, waar je niet mee bent geboren. Het is belachelijk. Absurd. Waanzin. In Argentinië en Brazilië gaan mensen naar een cosmetische chirurg zoals jij en ik naar de kapper gaan. Het is een “quick fix” die mensen dat zou moeten geven waar ze van dromen, maar helaas verandert hun innerlijk niet mee. Dus blijven ze net zo ontevreden of ongelukkig als vroeger. Met name vrouwen zitten gevangen in de bijna dodelijke val van jeugd en schoonheid. En dat is waar mijn boek Onderhuids over gaat. Een vrouw van 39 die merkt dat ze rimpels heeft en die merkt dat ze moet wedijveren met meisjes van 22. En dat gaat natuurlijk niet. Ze beseft niet dat zij meer kennis bezit, dus beter is in het werk dat ze doet, meer levenservaring heeft.”

Obsessies
Braver geeft toe dat hij een zwak heeft voor obsessies. Dramaturgisch gezien dan. “Ja, obsessies spelen een centrale rol. Mensen zijn zwakke wezens. Ze zijn snel door iets geobsedeerd. In Onderhuids zijn er meerdere personages geobsedeerd. In de eerste plaats natuurlijk enkele mooie jonge vrouwen, die nog mooier willen worden. In de tweede plaats de moordenaar, een gemankeerd personage met een obsessie zo groot als een wolkenkrabber en in de derde plaats inspecteur Steve Markarian die geobsedeerd is door de vrouw die bij hem is weggelopen en die verslaafd is aan drank en kalmerende middelen. Niets zo effectief voor een misdaadroman als personages die waandenkbeelden najagen. Als lezer denk je, hoop je, dat ze hun verstand zullen hervinden, maar constant word je teleurgesteld. Het fascinerende aan geobsedeerde mensen is dat ze door staalplaten heen rennen om dat te krijgen wat ze willen, ook al zegt iedereen dat het onverstandig is. Obsessie is ongelooflijk destructief.”


Erotiek
“Ook de moordenaar is ten prooi aan tal van obsessies. Als hij nog jong is, is zijn vader altijd weg. Het jochie wordt opgevangen door zijn weelderig gevormde stiefmoeder. Zij neemt hem als angstig jongetje in bed. Hij krijgt allerlei erotische gevoelens die hij nog niet thuis kan brengen. De stiefmoeder doet het in eerste instantie uit bezorgdheid voor het kind, later komt er een fysiek aspect bij. Het maakt van het joch een totaal verknipt personage. Hij raakt van binnen verscheurd door allerlei gevoelens die hij niet thuis kan brengen. Het directe gevolg van al zijn frustraties en obsessies is dat hij later wraak neemt op het vrouwelijk geslacht. Als hij onder andere omstandigheden was groot gebracht, was hij niet de moordenaar geworden die hij nu is. Tijdens mijn research heb ik gemerkt dat dat voor veel seriemoordenaars geldt, ook al zijn er uitzonderingen. Een foute start in het leven kan dramatische gebeurtenissen tot gevolg hebben.”

Opgroeiende meisjes
“Het meest interessante drama komt van binnenuit de personages, meer nog dan dat het verhaal zelf voor het drama zorgt. De innerlijke conflicten maken een verhaallijn sterk.
Ze bouwen de spanning op die nodig is om naar een goede climax te leiden. Natuurlijk zijn er ook confrontaties tussen de good guy en de bad guy, er zijn dreigingen en er wordt jacht gemaakt, dus vragen we ons af zal het lukken of zal het niet lukken? Maar de wezenlijke spanning zit in de karakters zelf. Collega’s die zich afvragen of de ander wel deugt. Een hoofdpersoon die zich afvraagt of hij misschien in een dronken bui zelf de moord heeft gepleegd. Maar goed, de spanning bij alle personages zit onderhuids.
Zo merkt een collega van inspecteur Steve, een politieagent die alleenstaande vader, tot zijn afgrijzen dat zijn kleine dochtertje groot wordt, borsten krijgt en begerige blikken van jongens tot zich trekt. Gary Braver moet lachen om de suggestie dat hij zo natuurgetrouw de gevoelens van de agent beschrijft omdat hij ook dochters zou hebben. “Hahaha, nee, ik heb twee jongens. Maar mijn vrienden hebben een dochter en die werden strenger naarmate hun dochter een grotere boezem kreeg en er meer jongens naar haar keken. Het was een periode waarin het meisje het meeste huisarrest van haar leven heeft gehad. Ze mocht de deur niet meer uit. Wat dat betreft zijn jongens gemakkelijker, vanuit een mannenoogpunt gezien tenminste.“

Bloot in clips
In Onderhuids beschrijft Braver zonder enige schroom de invloed van videoclips en de kleding, of beter het gebrek aan kleding, van beroemdheden op de televisie. De schrijver lijkt overduidelijk stelling te nemen. Het is niet alleen schijn. Gary Braver wijdt de losse seksuele moraal en de wulpse houding en kledij van jonge meisjes inderdaad aan slechte invloeden die via de televisie tot de meisjes komen. “Ja, kinderen kopiëren dingen die ze zien. Ze zien overal lage decolletés, korte rokjes en dat willen ze dan zelf ook. Dat maakt het ook moeilijk voor opvoeders om het te verbieden. Meisjes kunnen altijd zeggen: “Maar Madonna en Britney Spears dragen het toch ook.”


Van 5 tot 9
Een bekende film, met Dolly Parton in de hoofdrol, draagt de titel Van negen tot vijf, wat slaat op de kantooruren dat zij werkt. Wat Gary Braver betreft is het precies andersom. Hij staat ’s ochtends nog voor het krieken van de dag op, om 4.30 uur, en werkt van 5.00 uur ’s ochtends tot 9.00 uur ’s avonds. Dertien tot veertien uur per dag. “Daarom vind ik het ook niet erg als het regent. Dan heb ik ook niet de behoefte om naar buiten te gaan. Het werk slokt me helemaal op. Met name de periode voor dat ik het boek moet inleveren. Ik ben heel zorgvuldig in mijn taalgebruik. Ik wil niet mijn naam op een boek hebben waarin het stikt van de taalfouten of vreemd onder woorden gebrachte gedachtekronkels. Als ik een jaar uittrek voor het schrijven van een boek, moet het ook op alle fronten een goed boek zijn, anders is het verspilde tijd. Maar verder schrijf ik niet uitsluitend. Ik doceer ook creative writing aan de Northeastern University. De belangrijkste les die ik geef is: “Lees, lees en lees nog meer. Lees, zoals een meubelmaker naar de constructie van een stoel kijkt. Neem de tijd, analyseer: de scènes, de taal, de karakters, de plot, de dialogen. Kijk naar alle taal die overbodig is en nergens toe leidt. Kijk naar de diverse verhaallijnen binnen het boek. Kijk of er voldoende spanning is. Er moet altijd onderhuidse spanning zijn. En…als je zelf een thriller wilt schrijven, schrijf dan in maximaal 300 woorden op waar het hele verhaal om draait. Als je dat niet kunt, wordt het ook niets met het boek. En naast de vele ander adviezen die ik nog voor hen in petto heb, zeg ik ook altijd. Als je later schrijver wordt, geef dan niet toe aan dat nonsens verhaal van een writers Block. Dat is bullshit. Ga gewoon achter je pc zitten. Leef je weer in in je karakters en schrijf verder. Desnoods verander je het later, maar ga verder. Schrijven is geen inspiratie, maar transpiratie.”