Interview Harry Kramp

Inmiddels is Kramp ook thrillerschrijver. Zijn eerste “reclamethriller” verscheen in 2010 en kreeg als titel De commercial mee. Hoofdpersoon is copywriter Paul Hollak, behoorlijk gevormd naar ‘de jonge, maar ook wel een beetje Harry Kramp van nu’. Hollak werkt voor een groot netwerkreclamebureau. “Hoe Paul Hollak denkt over het vak, dat ben ik, maar verder is natuurlijk alles verzonnen. Het bedrijf waar hij voor werkt is een reclamebureau zoals PPGH/JWT, het bedrijf waar ik de laatste twintig, vijfentwintig jaar leiding aan heb gegeven,” aldus Kramp.

Kan iemand die zijn levenlang creatief bezig is geweest met (korte) teksten ook een boek schrijven? Dat was misschien wel de grootste uitdaging voor Kramp, want zo vertelde hij: “long copy (voor een advertentie) is bij ons één pagina tekst. Dat heeft natuurlijk een hele andere spanningsboog dan een boek van drie, vierhonderd pagina’s. Het was voor mij een heel avontuur om te ontdekken dat ik dat ook zou kunnen.”

KILL YOUR DARLINGS
Zijn eersteling was een goede start, maar niet goed genoeg. ‘Ik wist al bij het verschijnen van boek één dat bij boek twee het verhaal nog belangrijker moest worden. Ik heb eigenlijk alleen maar goede reacties gehad op De commercial, op een enkeling na die bijvoorbeeld de stijl of de humor niet leuk vond. De opmerking van onder andere Crimezone dat het te lang was en teveel over “het reclamevak” zou gaan, heb ik zeker ter harte genomen bij het tweede boek. Kill your darling, zoals jij terecht schreef.”

Dat tweede boek verscheen begin dit jaar: De pitch. Waar de productie van een commercial in boek één het vehikel was, daar koos Kramp voor numero 2 voor de pitch. In een pitch wordt een aantal reclamebureaus gevraagd om voorstellen te maken voor bijvoorbeeld een campagne of een huisstijl, meestal voor een nieuwe klant. Naast het binnenhalen van de klant (het ultieme), is het veelal het ego – de eer – die van groot belang is bij de pitch. Een grote pitch is een strijd der titanen. Een wedstrijd. De beste wint. Maar niet perse, zo maakt Kramps alterego Paul Hollak het ons in De pitch duidelijk. De copywriter komt er tot zijn grote ontsteltenis namelijk bij toeval achter dat de betreffende pitch voor een prestigieus modemerk volledig doorgestoken kaart is.
Kramp: “Ik heb zelf heel wat pitches gedaan, maar dát is me gelukkig nooit overkomen. Dat heb ik helemaal verzonnen. Een pitch an sich is natuurlijk al enorm spannend, maar ik heb daar nog extra lagen omheen bedacht. Waar De commercial behoorlijk eendimensionaal is, is De pitch veel meer gelaagd.”

MOORD IN DE RECLAME
Of Kramp de geschiedenis in zal gaan als “de vader van de reclamethriller”, zal de toekomst uitwijzen. Was hij er niet bang voor dat zijn boeken vooral aantrekkingskracht zou hebben op mensen uit het vak?

Kramp: “He-le-máál niet! Ik heb er absoluut voor gezorgd dat de boeken ook leuk zijn voor mensen die niet bekend zijn met het reclamevak. Zij vinden het juist leuk om wat meer te horen over hoe reclame wordt gemaakt. Maar ik wilde ook niet de Reclame Uitleg Centrale worden, daar moest ik natuurlijk wel voor waken. Achteraf vind ik dat ik bij De commercial nog iets teveel heb willen uitleggen. Maar dat heb ik bij De pitch al veel minder gedaan. En dat doe ik in het volgende boek nog minder. Ik was er overigens wel heel erg benieuwd naar hoe de reclamewereld op mijn debuut zou reageren. Maar van kritiek was geen sprake. Ze vonden het juist leuk hoe ik het reclamevak heb neergezet.”

De reclamewereld is niet alleen het decor van De commercial en De pitch. Ook de plot en de misdaad zijn direct verbonden met reclame. Kramp: “Dat maakt deze boeken ook weer net anders dan alle andere. Het is een goed vehikel voor mij. Ik hoef er geen research voor te doen. Zoals Jimmie Hendrix blindelings gitaar kon spelen, zo weet ik blindelings de weg in het vak. En dat vind ik ook zo leuk, want er zijn niet veel thrillers – ik ken er geen een – die zich helemaal in de reclame afspelen…”

BEST OF BOTH WORLDS
Vier jaar geleden, na weer een fusie van het reclamebureau, nam Kramp afscheid. “Ik werkte al jaren als CEO, terwijl ik natuurlijk eigenlijk tekstschrijver was. Ik miste het creatieve aspect van mijn werk,” zo legt hij uit. “Het was een goed moment. Ik liep al even rond met het idee om een boek te gaan schrijven. Daar moest ik tijd voor maken. Ik werkte ongeveer een half jaar aan De commercial. Toen dat klaar was, besefte ik dat ik eigenlijk de combinatie van beide werelden wilde hebben. Dus én schrijven én reclame maken. Ik ben met een paar mensen een klein reclamebureautje begonnen, The Big Mix.”

Kramp: “Het reclamevak is zo enorm versplinterd geraakt de laatste jaren. Van de vele grote bureaus, zoals ik ze beschrijf, zeg maar het ‘oertype netwerkbureau’, zijn er nog maar een paar hele grote over. Grace Kelly, het bedrijf waar Paul Hollak werkt, is volledig gemodelleerd naar mijn oude reclamebureau. Zelfs het pand komt 100% overeen met dat waar wij de laatste jaren zaten.”

Dat het vak gecharmeerd is van de Paul Hollak mysteries blijkt wel uit het feit dat beide boekpresentaties plaatsvonden in het hol van de leeuw. Kramp: “Het leek me zo leuk om het boek te presenteren bij een groot reclamebureau en na de presentatie van ‘De commercial’ bij N=5, bedacht ik dat ik elke presentatie ergens anders wilde doen. De pitch werd dus gepresenteerd bij Sellmore, een ander groot bureau. Dat is nu een klein dingetje in vak, dus dat wil ik er ook echt in houden.”

THRILLER SCHRIJVEN
Mocht het u nog niet duidelijk zijn geworden: Harry Kramp is een reclameman in hart en nieren. Daar kunnen we niet omheen. Maar waar komt het idee nu vandaan om dat nu juist te vangen in een thriller?

Kramp: “Ik ben een groot fan van het genre. Ik lees veel thrillers. Ik ben fan van Michael Connelly, lees graag legal thrillers, eigenlijk vrij breed. Toen ik ging schrijven ben ik eerst gaan denken als lezer. Wat vind ik zelf nu leuk om te lezen. Toen bepaalde ik dat ik het verhaal wilde vertellen vanuit een ik-figuur. Dan kruip je in het hoofd van een personage en kun je zo lekker ook commentaar geven op dingen. Dat is ontzettend leuk om te doen. En ik vond het belangrijk dat ik een eigen toon zou krijgen, een humoristische ondertoon. Zoals Philip Marlowe, van Raymond Chandler. Dat is natuurlijk een heel hoog voorbeeld, maar van die stijl, die toon, daar houd ik erg van. Ik wilde het verhaal in Amsterdam laten plaatsvinden, maar het moest wel internationaal zijn. Daarom spelen de verhalen zich ook voor een gedeelte af in het buitenland.”

Zijn debuut werd opgepakt door uitgeverij Luiting-Sijthoff. “Ik vertelde mijn uitgever meteen dat ik graag een serie wilde schrijven. Mijn uitgever sprak daarop de profetische woorden uit, hoop ik dan maar: ‘Ik ben meer geïnteresseerd in boek drie dan in boek één.’”

AMBITIE EN DE KRACHT VAN RECLAME
Ondanks dat Kramp zijn schrijven probeert af te wisselen met zijn reclameactiviteiten is hij ook als schrijver behoorlijk ambitieus.

Kramp: “Ik ben absoluut op jacht naar die bestseller. Ik doe er alles aan, maar daarom vind ik het ook wel erg vervelend dat je als beginnend auteur bijna geen marketingondersteuning krijgt. Het is allemaal cyclisch. Als het goed verkoopt, dán gaan ze je pas ondersteunen met advertenties en dergelijke. Ik moet het dan ook echt van lezers hebben, maar dan is het weer belangrijk dat ze weten dat het boek bestaat.”

We belanden nu natuurlijk weer op Kramps vakgebied. Waarom zet hij zijn reclame-ervaring niet zelf in voor de promotie van zijn boek? Kramp: “Dat heb ik bij De commercial een beetje op zijn beloop gelaten. Ik had er eigenlijk niet eens over nagedacht. Dat is nu anders. Voor De pitch heb ik posters laten maken die in Amsterdam en Leiden worden opgehangen. Dat betaal ik zelf, omdat ik vind dat er meer moet gebeuren. Ik vind het eigenlijk heel raar, maar zo zit de boekenwereld nu eenmaal in elkaar. Bij verschijning van De commercial zat ik bijna in De Wereld Draait Door. Als dat nu gelukt zou zijn… Ze waren wel geïnteresseerd omdat ik in een bekende ben in de reclamewereld, maar ik had een thriller geschreven, geen autobiografie, dus dat vonden ze lastig.”

SERIE
Inmiddels is Kramp al weer rustig aan het nadenken over het vervolg in de reeks. Na De commercial en De pitch wordt dit waarschijnlijk Het script, waarbij Paul Hollak aan het werk gaat voor een grote bank.

Kramp: “Ik moet het allemaal nog uitwerken, maar het komt er op neer dat Hollak een script in handen krijgt voor een commercial, maar dat script is de sleutel voor een grote misdaad. Boek vier moet gaan over de belangrijkste prijzen in de reclamewereld, de prijsuitreiking in Cannes. En in het vijfde boek wil ik naar Rusland gaan. Ik heb zelf een tijd in Moskou gezeten, dat is zo’n rare wereld, daar zitten wel veel verhalen in.”