Interview James Patterson

Door Katherine Rushton

Handelsmerk
James Patterson heeft de laatste weken doorgebracht in zijn huis in Palm Beach, waar hij herstellende was van een klein ingreep. In de tussentijd heeft hij tien boeken geschreven, grapt hij met een hese lach. Zo’n vreemde grap is het echter niet. Als we elkaar om elf uur ’s morgens treffen heeft hij al gewerkt aan drie ‘actieve projecten’ en hij blikt over een groot bureau waar nog 24 projecten op stapeltjes op hem liggen te wachten. Er zijn televisiescripts bij, maar het zijn voornamelijk boeken. Slechts een of twee daarvan zullen in hun geheel door hem geschreven worden.
Patterson is eigenlijk de eigenaar/directeur van een merknaam, waarbij hij de leiding heeft over een fabriek vol auteurs die samen met hem kassuccessen produceert. Hij zet de verhaallijnen uit, verzint plotwendingen en verzekert zich er dan van dat de staccato zinnen en twee-pagina hoofdstukken geschreven worden die zijn handelsmerk zijn geworden.
Hij begint om vijf uur ’s morgens te werken, zeven dagen per week, en soms heeft hij twee maanden nodig om structuur in een plot aan te brengen. Zijn coauteur krijgt dan 70 tot 90 samenvattingen van hoofdstukken van elk ongeveer vier regels en aan de hand daarvan schrijft deze een eerste versie. Daarna schrijft Patterson nog eens drie of vier versies. “Als ik bij de negende versie ben – bij een slecht geschreven hoofdstuk – dan denk ik wel eens dat ik de eerste versie ook beter zelf had kunnen schrijven,” zegt hij een beetje wrang.

Vijf boeken per jaar
Tot voor kort verschenen er vijf boeken van Patterson per jaar bij Headline, maar Random House, zijn nieuwe Engelse uitgever, is van plan dat op te voeren tot acht. De lezers zullen om te beginnen vanaf januari bestookt worden met 7th Heaven (in de Women’s Murder Club serie), gevolgd door een roman, Sundays at Tiffany’s, een boek voor jongvolwassenen (The Dangerous Days of Daniel X) en een non-fictietitel, Against All Odds, en dit dan bovenop de reguliere stroom van thrillers.
Hoe komt iemand er bij om zo hard te werken? “Ik ben gewoon gek op het vertellen van verhalen. Ik krijg er een kick van,” zegt Patterson. Eigenlijk vindt hij het opzetten van de verhalen leuker dan het eigenlijke schrijven.

Multimiljonair
Een cynicus zou opmerken dat het schrijven van acht boeken per jaar meer te maken heeft met geld. Men zegt dat Headline Patterson meer dan een miljoen pond (anderhalf miljoen euro) heeft betaald voor de Britse en Europese rechten van zijn boeken, en men zegt ook dat Random House daar nog eens 25% bij heeft gedaan, voor alle genres waarin Patterson schrijft.
Andere uitgevers zeuren dat Random House’s manoeuvre met Patterson alleen maar over marktaandeel ging, en dat het onmogelijk zal zijn om winst te maken op zijn boeken. Patterson zegt van niet: “De werkelijkheid is als volgt: er is een firma die niet over James Patterson beschikt. Vervolgens gebeurt dat wel, en hij neemt een krankzinnige hoeveelheid inkomsten met zich mee; de uitgever zal misschien één extra werknemer inhuren. Ik word heel goed betaad, maar niet zo goed dat het nou opvalt ten opzichte van de opbrengsten. Dus reken nou zelf maar uit.”

Literaire achtergrond
De auteur groeide op op een ‘dieet’ van literaire klassiekers maar nam nederig aan dat hij dat niveau absoluut nooit zou bereiken. “Ik las Ulysses voor de tweede of derde keer toen ik ineens dacht: ‘Ik kan zoiets goeds nooit zelf doen.’ Ik dacht: ‘Dit is buitengewoon en ik wil niet alleen maar een goed boek schrijven; dat trekt me niet.’”
Bij toeval ontdekte hij dat hij heel goed is in commerciële kassuccessen schrijven. “Ik las The Day of The Jackal en The Exorcist en ik dacht: ‘O, dit is ook leuk, op een heel eigen maar vreemde manier, en ik kan misschien iets schrijven dat hierop lijkt.’ Dat leek me realistisch en ik probeerde het zo goed mogelijk te doen.”
Hij wijt veel van zijn succes aan zijn befaamde staccatostijl, en het ontbreken van niet ter zake doende details. “In veel boeken leer je meer over de nevenkarakters dan dat je over je eigen wederhelft weet. Zo gaat het in het echte leven niet,” zegt hij. “Mijn manier van verhalen vertellen is informeel. Ik gebruik niet veel details – maar dat is nu eenmaal de manier waarop we elkaar mondeling verhalen vertellen.”
De jaren die Patterson heeft doorgebracht in de advertentiewereld – hij is een van de hoogste directeuren geweest van J. Walter Thompson (een beroemd Amerikaans advertentiebureau) – hebben hem veel nuttigs geleerd en hij heeft een goed instinct voor datgene dat hem kenmerkt als een ‘merk’. Hij heeft zijn eigen mediabedrijf dat alle advertentiecampagnes ontwerpt en uitvoert, en soms is hij zelf betrokken bij het ontwerpen van de boekomslagen.

Exclusieve rechten voor de UK
Patterson loopt ook voorop in een controversieel plan om er zeker van te zijn dat zijn Engelse uitgever de eigenaar blijft van het exclusieve recht om Engelstalige edities in Europa te verkopen, in plaats van dat zij met de Amerikaanse uitgever de strijd aan moeten gaan in een open markt. Hij is de eerste belangrijke Amerikaanse auteur die dit doet. “Het leek me gewoon het enige juiste,” zegt hij. “Het is logisch om maar één uitgever de rechten te geven, en het is in dit geval ook logisch om dat door een Europees bedrijf te laten doen, niet een Amerikaans bedrijf. Ik denk dat de meeste Amerikaanse uitgevers er niet genoeg aandacht aan zouden besteden. Die kijken alleen maar naar de hoogte van de verkoopcijfers in Amerika.
Het plan schijnt goed te werken, want ondanks gemor van Europese boekhandelaren zegt Headline duidelijk meer voorinschrijvingen te hebben voor Cross, de eerste paperback van Patterson met exclusieve Europese status.
Random House lokte Patterson bij Headline vandaan voor 2008 en verder. “Ze imponeerden me,” zegt Patterson. “Ze sloegen direct de spijker op de kop. Ze vonden de omslagen niet zo goed; ik vond de omslagen helemaal niks – ik bleef zeggen dat ik er niet zo weg van was. Slim, slim, slim, slim. Zo denk ik over Random House.”

Patterson in Nederland
Volgens uitgeverij Cargo/de Bezige Bij ontdekte Patterson bij een bezoek aan Nederland dat zijn boeken in de boekhandel een veel minder prominente plaats innamen dan in het buitenland. Kort daarop besloot hij over te stappen naar uitgeverij Cargo.
In een persbericht kondigt Cargo aan dat James Patterson bij hen een ander gezicht zal krijgen. “Nieuwe omslagen, die een verhaal vertellen, een sfeer creëren, intrigeren, recht doen aan de inhoud en een promotiecampagne die nieuwsgierig maakt en appelleert aan een groot publiek.”
Om de nieuweling in haar fonds feestelijk te begroeten, kondigt Cargo twee gloednieuwe titels aan. In het najaar verschijnt Tweestrijd en volgend voorjaar De affaire.
Beide boeken stonden nummer 1 in de bestsellerlijsten van Engeland en Amerika.

Cross
In 1993 stond Alex Cross aan het begin van een veelbelovende carrière bij de politie van Washington D.C. toen een vrouw voor zijn ogen werd doodgeschoten. Het daaropvolgende politieonderzoek leverde niets op en na verloop van tijd verdween de moord als een cold case in de archieven. Maar Alex Cross zou deze zaak nooit vergeten. Want de moordenaar van Maria Simpson Cross, echtgenote van Alex Cross, werd nooit gevonden. Jaren later roept Cross’ vroegere partner John Sampson zijn hulp in bij het onderzoek naar een serieverkrachter. En dan blijkt dat er een verband bestaat tussen deze zaak en de nooit opgeloste moord op Maria…

Vanaf: september 2007
ISBN: 9789022993385
Uitgever: bruna

Bibliografie
Ooggetuige (2011)
Het negende oordeel (2010)
Private (2010)
Cross Fire (2010)
Bikini (2009)
Achtste bekentenis (2009)
Ik, Alex Cross (2009)
Het zesde slachtoffer (2008)
De affaire (2008)
Zevende hemel (2008)
Je bent gewaarschuwd (2008)
Cross Country (2008)
De vijfde vrouw (2007)
Hittegolf (2007)
Tweestrijd (2007)
Cross (2007)
Thriller: verhalen die je uit je slaap houden (2007)
Zij die gaan sterven (2006)
Zomer van verraad (2006)
In naam van de vader (2006)
Belofte maakt schuld (2005)
Het uur van de wolf (2005)
De vierde seconde (2005)
Wie niet horen wil... (2004)
De derde aanslag (2004)
Slotpleidooi (2004)
Schepen vergaan (2003)
Mijn wil geschiede (2003)
Rozen verwelken (2002)
Slaap kindje, slaap (2002)
Meisjes plagen (2002)
De eerstverlorene (2002)
Wie het laatst lacht (2000)
Hoor de wind waait (2000)
Kat en muis (1999)
Wie niet weg is (1998)
Pak me dan als je kan (1997)
De Midnight Club (1995)
Zwarte markt (1986)
De maagd (1981)
O.S. commando (1980)


Romans (overig)
Ontrafeld verleden (2005)
Een hart van glas (2002)
Een slag uit duizenden (1998)


Awards
Edgar Allan Poe Award (VS)
1977 | The Thomas Berryman Number