Meer dan 5,3 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×

Hebban vandaag

Interview /

Interview met Gerda van Wageningen: de koningin van de streekroman

door Wilke Martens 16 reacties
Een uit de hand gelopen hobby. Zo noemt Gerda van Wageningen, de koningin van de streekroman, haar imposante schrijverscarrière na veertig jaar nog steeds. En dat mag gerust een understatement genoemd worden, want in die veertig jaar schreef ze ruim honderdtwintig boeken, verkocht ze er bijna drie miljoen en voert ze steevast de lijst aan van meest uitgeleende boeken in de bibliotheek. Hebban.nl toog naar de Hoeksche Waard, de regio waar de bestsellerauteur al 45 jaar woont. “Ik heb meer bereikt dan ik ooit had kunnen dromen.”

De foto van Gerda van Wageningen is genomen door Ietje van Dijken  

Een schrijverscarrière van veertig jaar een ‘uit de hand gelopen hobby noemen’, dat klinkt toch een beetje ongeloofwaardig. Zeker als je kijkt naar de verkoop- en uitleencijfers van de ruim honderdtwintig boeken die Gerda van Wageningen schreef. Toch blijft de 72-jarige schrijfster er nuchter onder: “Natuurlijk is het ook mijn werk, maar het voelt voor mij nog steeds als hobby! Ik beleef er nog altijd heel veel plezier aan, zowel het schrijven zelf als onderzoek doen. Je hebt ook wel eens een dag dat het niet zo is, dan ga ik gewoon wat anders doen. Ik forceer het schrijven nooit. Daardoor blijft het leuk en daarom werk ik ook nog steeds. Al ben ik de laatste jaren wel in deeltijdpensioen: ik werk alleen nog maar ’s ochtends.”   

Hoogtepunten  

In die veertig jaar is er een hoop veranderd. Zo schreef Van Wageningen haar eerste manuscripten nog met pen en papier, waarna ze “het rommeltje in het net uittypte” voordat het naar de uitgever ging. En zonder Google was het een stuk ingewikkelder om historische informatie te verkrijgen, al duikt ze nog altijd de musea en archieven in om gegevens te dubbelchecken. “De technologie is natuurlijk niet het enige wat veranderd is, ook maatschappelijk is er enorm veel veranderd. En persoonlijk bouw je ook een stuk ervaring op, je ontwikkelt jezelf. Het leven is bovendien niet alleen maar halleluja, je krijgt ook wel eens een tik mee. Dat beïnvloedt de manier waarop je naar dingen kijkt.”

Maar in deze vier decennia beleefde ze als schrijfster natuurlijk ook tal van hoogtepunten. Zo werd ze geridderd bij haar vijfenzeventigste boek en kreeg ze volop media-aandacht bij haar honderdste boek, iets wat uniek is in haar genre, de streekroman. “Het meest bijzondere en meest ontroerende, dat zijn toch de data die je niet onthoudt. Dat zijn de contacten met lezers, die vertellen dat een bepaald boek hen zo geraakt heeft. Dan realiseer je je hoe bijzonder het is dat je dit mag doen.”

Behalve een enkele keer met een jubileum, vindt Van Wageningen het wel prima dat de media niet continu bij haar op de stoep staat. “In de media krijgt literatuur nog altijd de meeste aandacht, ook al is het onderscheid tussen literatuur en lectuur steeds kleiner geworden. Ik vind het zelf wel fijn dat ik niet zo vaak op televisie kom, want nu word ik tenminste niet overal herkend. Ik kan anoniem over straat, maar toch kennen veel mensen mijn naam. Voor mij ligt erkenning niet in media-aandacht, maar in gelezen worden.”  

Hoe het begon  

Van Wageningen was 32 jaar toen haar eerste boek verscheen. “Een paar jaar daarvoor was ik begonnen met schrijven als hobby. Ik zat braaf thuis huisvrouw te wezen, maar vond er geen barst aan. Toen mijn jongste zoon naar de kleuterschool ging, begon ik verhaaltjes te schrijven voor mijn plezier. Die verscheurde ik daarna allemaal! Op een gegeven moment vond ik dat ik eens een verhaal moest afmaken. Ik wilde weten wat ik allemaal fout deed en hoe ik mezelf kon verbeteren. Dus heb ik een manuscript afgemaakt om het naar een uitgever te sturen. In de bibliotheek keek ik welke uitgevers er waren in mijn genre en in het telefoonboek heb ik er een adres bij gezocht. Ik was in de naïeve veronderstelling dat ze het toch niks zouden vinden, maar misschien wel wat tips konden geven om het verhaal te verbeteren.”

Niets bleek minder waar. De tips, die kreeg ze, maar ook de mededeling dat ze het goed genoeg vonden om uit te geven. Haar eerste boek, Rijpend Geluk, verscheen in 1979. “Ik was flabbergasted! Nooit was het in me opgekomen dat uitgeven daadwerkelijk een optie was. Ik moest wel wat passages aanpassen en herschrijven, omdat het manuscript te groot was voor het boek dat zij voor ogen hadden. Dus ik heb geschrapt en andere suggesties opgevolgd. Daar leer je heel veel van als auteur. Ik herinner me ook het eerste gesprek met de uitgever nog goed. ‘Je moet je er niks bij voorstellen, want rijk word je niet van schrijven’, zeiden ze. Maar ja, inmiddels heb ik ook geen klagen meer!”   

Enthousiaste lezers  

Van Wageningen is actief op Facebook, maar buiten dat houdt ze zich verre van social media. Ze krijgt vooral positieve reacties, van mensen die haar actief benaderen. “Natuurlijk houdt niet iedereen van je boeken. Er is geen schrijver die een boek kan schrijven dat iedereen leuk vindt. Je hebt nu eenmaal allemaal je voorkeuren en afkeuren. Maar de mensen die me benaderen, die zijn over het algemeen heel positief.”

Niet alleen delen lezers complimenten uit of vertellen ze dat ze zich herkennen in haar verhalen, maar ook komen ze met nieuwe ideeën op de proppen voor historische romans. “Soms doet iemand wel eens een voorstel, die weet dan nog het een of ander van haar of zijn familie. Als het me interessant lijkt, dan ga ik met die mensen praten. Daarna duik ik in de archieven om te controleren of alles klopt en om meer informatie te verzamelen.”

Die voorstellen vliegen haar op de gekste momenten om de oren. “Een keer in de week ga ik netjes baantjes zwemmen, want een mens moet sportief bezig blijven. Een paar jaar geleden werd ik door een dame aangesproken die een maagverkleining had gehad. Dat leek me een interessant onderwerp, dus maakte ik later een afspraak om met haar te gaan praten. Een andere mevrouw kende ik van gezicht, die stond in een van de bekendste bakkerswinkels van het dorp. Ze vertelde me dat ze nog heel veel gegevens over vroeger had, want ze waren al generaties lang bakker. Daarop ging ik met de familie in gesprek, pluisde hun persoonlijke documenten door, dook in de archieven. En binnenkort verschijnt het derde deel van deze Bakkerstrilogie.”

Van Wageningen schrijft graag trilogieën, waarin de vertelde tijd een flinke periode in beslag neemt. “Op die manier kun je niet alleen beschrijven hoe het met de personages uit een familie afloopt, maar geef je ook een stuk historische ontwikkeling weer. Zo zie je in de Bakkerstrilogie hoe er steeds meer machines in de bakkerijen belandden en hoe het vervoer veranderde.”  

Duik in de geschiedenis  

Fascinatie voor het verleden had Van Wageningen al als kind. “Ik had altijd wel geschiedenis willen studeren, maar in de tijd dat ik opgroeide gingen jongens altijd voor. Doorleren was voor meisjes simpelweg niet aan de orde, die gingen toch trouwen en het huishouden doen. Gelukkig kon ik aan de huishoudschool ontsnappen en de mulo (een schooltype na het primair onderwijs, WM.) doen, wat voor een meisje destijds het hoogst haalbare was.”

De interesse in geschiedenis leefde weer op toen Van Wageningen met haar grootmoeder ging praten, toen ze besefte dat de vrouw niet lang meer te leven had. “Mijn grootmoeder was een Zeeuwse boerendochter, die nog veel te vertellen had over het leven in Zeeland, over haar jeugd en hoe zij opgroeide. Juist die kleine geschiedenis van de gewone mens, dat vind ik interessant.Ik vind het leuk dat ik door onderzoek voor mijn boeken toch wat met geschiedenis kan doen. Eigenlijk duik ik nu in geschiedenissen waar een historicus zelfs zijn neus voor ophaalt.”

Haar eerste historische roman, die ze schreef na de gesprekken met haar grootmoeder, bleek een gouden vondst. “Zoals altijd stuurde ik een manuscript naar mijn uitgever als het af was, zo ook met deze. De uitgever twijfelde: geschiedenis zou niet verkopen en Zeeland al helemaal niet. Hij gaf het toch uit, om mij een plezier te doen. Ik had immers al een paar goedverkopende boeken geschreven. Maar drie maanden na verschijnen riep hij dat ik een gat in de markt gevonden had en er toch alsjeblieft mee door moest gaan.”   

Fascinatie voor de regio  

Dat de meeste romans van Gerda van Wageningen zich in Zeeland of Zuid-Holland afspelen, is geen toeval. “Een groot deel van mijn familie woont op Schouwen-Duivenland, dus daar ben ik heel vaak geweest. Zelf woon ik al 45 jaar in de Hoeksche Waard, dus dit is de streek waar ik thuis ben. Niet alleen qua familiebanden, maar ook vanwege de natuur en de omgeving schrijf ik graag over deze gebieden. Bovendien schreef nog niemand over deze streek, dus via mijn boeken kan ik er toch een beetje meer aandacht op vestigen.”

En dat lukt, want soms ziet Gerda mensen met een van haar boeken in de hand naar een bepaald gebouw zoeken. “Zo heb ik bijvoorbeeld een trilogie geschreven die zich afspeelt op het slot van Haamstede. Dat slot bestaat echt, maar alle personages komen allemaal uit die grote duim van mij. Veel lezers gaan ervan uit dat die mensen allemaal bestaan hebben, maar ik verwoord de geschiedenis van een familie die in die tijd op die plek geleefd zou kunnen hebben.”  

Emancipatie  

Hoewel in de loop van haar carrière de tijden veranderden, is Van Wageningen nooit meer de schoolbanken ingedoken. “Op een gegeven moment is wel tegen me gezegd dat ik nu wel de mogelijkheid had om te studeren. Maar ja, ik had ook een gezin en als ik fulltime zou studeren zou ik niet kunnen schrijven. Het was of-of, niet en-en. Dus koos ik voor het schrijven.”

Toch werd de keuze voor het schrijverschap niet altijd door iedereen gewaardeerd, vooral niet toen ze net begon en succesvol werd. “De meeste mensen wisten niet eens dat schrijven mijn hobby was. En in het orthodox-christelijke milieu waar ik uit kwam, werd gesuggereerd dat ik wel wat beter mijn best kon doen als huisvrouw. Ik had daar maling aan, dus zodra ik zelf geld ging verdienen heb ik een werkster genomen en ben ik lekker blijven schrijven. Nu doen wel meer jonge vrouwen dat, maar dat was destijds echt niet gangbaar. Achteraf gezien denk ik ook wel dat mijn succes als schrijver heeft bijgedragen aan mijn scheiding. Op een gegeven moment werd mijn toenmalige man aangesproken met ‘meneer Van Wageningen’, maar dat was mijn meisjesnaam… En financieel ging het me ook voor de wind. In een traditioneel huwelijk, was dat voor hem wel even slikken. Ik leefde niet zoals de familie van mij verwachtte.”

Spijt heeft ze echter nooit gehad van haar keuzes. En als het aan de koningin van de streekroman ligt, komt er ook nog lang geen eind aan haar schrijversbestaan. “Ik heb meer bereikt dan ik ooit had kunnen dromen. En ik hoop dat ik gezond blijf, zodat ik zo lang mogelijk kan blijven schrijven.” 

Ben jij Gerda van Wageningen-fan? Dan kun je deze week terecht in het speciale topic in het Feelgood café voor deze geliefde auteur en haar boeken.

Naar het Gerda van Wageningen-café



Over de auteur

Wilke Martens

79 volgers
81 boeken
4 favoriet


Reacties op: Interview met Gerda van Wageningen: de koningin van de streekroman

 

Gerelateerd

Over

Gerda van Wageningen

Gerda van Wageningen

Gerda van Wageningen is een Nederlandse schrijfster van romantische en hist...

Hebban Spots

Fabulous Feelgood!

658 volgers

Welkom bij Fabulous Feelgood! 'The place to be' om te praten over feelgood romans in de ruimste zin van het genre: romantiek, chicklit, historische romans en heel veel andere mooie boeken. Deel je...