Thrillerschrijvers bloggen: Doodzonde (62)

Deadlines zijn inderdaad heilig Anita. Als journalist kon ik me er goed aan houden. Als schrijver in eerste instantie ook totdat ik er één overschreed. De wereld verging niet en de deadline werd gewoon opgeschoven. Niks aan de hand eigenlijk. Je zou er nonchalant van worden. Zo van ‘ach deadline-tje’, maar dat moet je vooral niet doen. Het is het beste om een deadline te blijven zien als een afschrikwekkend iets. Het woord ‘dood’ en ‘lijn’ zit er in, we hebben het hier dus over een directe lijn naar de dood. Dat moet je heel serieus nemen.

Ik haal de journalistiek er weer even bij. In dat vak is het een doodzonde om je deadline niet te halen. Hij (of zij?) is er tenslotte niet voor niets. Het ding is verzonnen om je aan je gemaakte afspraak te houden. En aan die afspraak is dan meestal weer een beloning gekoppeld. Het niet halen van de deadline zorgt ervoor dat je die jurk niet kunt kopen of, en dat is wat ernstiger, je onschuldige kindjes geen warme maaltijd kunt voorschotelen.

Een deadline is geen dwangmiddel, je hebt er tenslotte zelf mee ingestemd. Iemand vroeg aan jou: ‘Heb je dan die schrijfklus af?’ en jij zei glimlachend ‘Ja natuurlijk’, terwijl je je zat te verkneukelen over die veel te ruime inschatting van je opdrachtgever. Een deadline is een afspraak over de tijd die je voor een klus nodig hebt. Je hebt die afspraak zelf met je volle verstand gemaakt.

Een opvallende eigenschap van de deadline is dat hij altijd ver weg lijkt. Zeeën van tijd voor dat klusje dat toch niet zoveel om het lijf heeft. Een paar uurtjes werken en je bent klaar. Dus je draait eerst een paar wasjes, shopt een beetje en leest een goed boek voordat je jezelf aan het werk zet. Waarna zich onmiddellijk tientallen venijnige addertjes onder het gras openbaren waarover die schijnheilige opdrachtgever natuurlijk niets gezegd had. Of misschien ook wel, maar dat hoorde je niet in je positieve flow waarin alles ‘een makkie’ leek.

Je handen schieten in een kramp en het zweet breekt je uit. Ploeterend, struikelend en vloekend, worstel je jezelf door die opdracht ‘from hell’ heen. Nachten haal je door, terwijl je alles en iedereen verwaarloost. De deadline komt luid bonkend dichterbij en jij wordt langzaam aan gillend gek.

Voor thrillerschrijvers ligt het net iets anders. Samen met de uitgever bepaal je de deadline. Die deadline heeft ook positieve kanten want hij dwingt je op een gegeven moment to the point te komen en zorgt ervoor dat je niet eindeloos blijft schaven.

Veel schrijvers zijn op hun best als er helemaal geen uitvluchten meer te bedenken zijn en de creativiteit MOET stromen vanwege de deadline. Maar ik gedij op rust en structuur. Ooit heb ik een beetje leren plannen en daardoor ben ik meestal een paar dagen voor de deadline (van een versie van) een boek wel klaar. Meestal, want het lukt dus ook wel eens niet.

Dat voelt erg slecht, maar is misschien wel onvermijdelijk als schrijven je vak is. Ik wil graag geloven dat uitstel het boek tot een hoger niveau tilt. Dat is een geruststellende gedachte waarmee je je schuldgevoel kunt verdringen, maar natuurlijk geen reden om die deadline in de toekomst niet meer serieus te nemen. Mensen rekenen op je, dus je zult een verdomd goede reden moeten hebben om je afspraak niet na te komen.

Anita welke uitvluchten gebruik jij als je geen zin of inspiratie hebt en de deadline er al heel snel aankomt?