Verhalen uit de boekhandel: roken en smoesjes

'Mag ik een pakje Marlboro van u?'
'Heb je legitimatie bij je?'
'Legitimatie? Waarom? Ik ben ouder dan achttien, dat ziet u toch wel?'
'Ik heb geen idee hoe oud je bent.'
'Ik ben ouder dan achttien. Dan mag ik gewoon sigaretten kopen hoor.'
'Tot je vijfentwintigste moeten wij verplicht om je legitimatie vragen.'
'Wat een onzin. Ik wil gewoon een pakje Marlboro.'
'Laat dan je legitimatie zien. Als je ouder bent dan achttien, dan kan jij je pakje Marlboro kopen.'
'Ik ben negentien, man. Dat zie je best wel. Ik heb zelfs een snor!'
'Mijn tante ook, maar zonder legitimatie krijg je geen sigaretten.'
'Ik ben mijn ID vergeten. Ik koop hier iedere dag een pakje Marlboro.'
'Iedere dag?'
'Ja, man!'
'Wel vreemd dat ik je dan nog nooit heb gezien. Toch?'
'Doe nou niet zo moeilijk, wat kan u het nou schelen of ik wel of niet rook.'
'Helemaal niets, maar ik loop het risico om een boete te krijgen van een paar duizend euro.'
'Ik zal het niemand vertellen.'
'Wie zegt mij dat jij hier niet bent in opdracht van de gemeente?'
'Echt niet man, dat zou ik nooit doen.'
'Ongetwijfeld. Maar ik kan je alleen sigaretten verkopen als je kan bewijzen dat je ouder bent dan achttien.'
'Wat een onzin zeg. Wie verzint er nou zoiets. Je bent mijn vader toch zeker niet.'
'Nou... we hebben wel allebei een snor!'

Iedereen onder de vijfentwintig jaar moet zich kunnen legitimeren als ze bij ons in de winkel tabak willen kopen. Of een kraslot. Of welke vorm van gokken dan ook. Als winkelier loop je met de strenge controles die er worden gehouden namelijk het risico op hoge boetes. Iedereen tot vijfentwintig jaar...het klinkt eenvoudig, maar ik kan je vertellen dat het heel moeilijk is om iemands leeftijd te schatten. Achttien of zevenentwintig? Vertel het mij maar. Met een grote school op loopafstand krijgen wij vrij veel jongeren in de winkel die even snel een pakje sigaretten willen kopen. Sommige weten dat inmiddels en hebben hun rijbewijs of ID al bij de hand. Die geven er ook niets om, ze weten hoe het werkt. De grootste groep kijkt ons echter als volleerde acteurs of actrices met opperste verbijstering aan alsof ze dit nog nooit hebben meegemaakt. Een legitimatie? Waarom is dat nou weer? Vervolgens gaan ze in al hun jas- en broekzakken op zoek naar hun ID om uiteindelijk met theatraal gezucht te moeten constateren dat ze hem blijkbaar zijn vergeten mee te nemen.

Goh...wie had dat nou verwacht?

We maken het iedere dag zeker tien keer mee. Het blijft komisch maar het is een raar fenomeen. Natuurlijk is er heel wat te zeggen voor het feit dat kinderen tot hun achttiende geen tabak, drank en loterijen mogen kopen. De jeugd is de toekomst en dus moet je ze een beetje tegen zichzelf in bescherming nemen. Dat je de winkeliers met een heleboel problemen opzadelt is dan misschien wel van ondergeschikt belang. Sommige jongeren komen in grote groepen een winkel in en gaan vervolgens een hoop stampij maken als ze hun pakje peuken niet krijgen. Jongere verkopers worden daarbij zonder scrupules onder druk gezet. Daarnaast is het - zoals gezegd - lang niet makkelijk om het verschil te zien tussen iemand van zestien en iemand van zevenentwintig. Dan maar iedereen om zijn of haar legitimatie vragen? Dat kan natuurlijk, maar zorgt ook voor kwade klanten en langere rijen voor de kassa. Groot probleem is echter dat een aantal jongeren zeer professioneel vervalste legitimatiebewijzen hebben die gewoon nauwelijks van echt te onderscheiden zijn. Bij twijfel niet verkopen, zegt de overheid dan. Dat is een oplossing, maar wat als degene voor je kassa wél ouder is dan achttien en de ID niet vals is? Dan ben je dus gewoon een klant kwijt. Iets wat je je in deze barre tijden eigenlijk niet kan veroorloven. Net als de boete die je krijgt als je wél iemand door de mazen van de wet laat glippen. Frustrerend is alleen wel dat je de kinderen ondanks ons strenge beleid toch iedere dag rokend voorbij ziet lopen. Omdat er altijd jongeren zijn met een broer of zus die wél de juiste leeftijd hebben en dus wél ergens hun sigaretten kunnen kopen en die dan via hun broertje of zusje voor een veelvoud van de winkelprijs aan hun klasgenootjes verkopen en op die manier bakken met geld verdienen. Het enige wat wij kunnen doen is iedere dag genieten van de meest originele smoezen die je maar kan bedenken. Aan inspiratie van de kant van naar nicotine hunkerende kinderen ontbreekt het in ieder geval niet.

'Sorry, ik ben wel ouder dan achttien maar mijn hond heeft mijn ID opgegeten. Volgens de arts krijg ik hem morgen of overmorgen waarschijnlijk weer terug.'
'Mijn ID is gestolen, maar ik heb wel een briefje van de politieagent die mijn aangifte heeft opgenomen.'
'Het is niet voor mij maar voor mijn vader. Die is heel erg ziek en kan zelf niet komen. Echt waar.'
'Ik heb mijn ID de vorige keer al laten zien en die mevrouw beloofde dat ze het aan jullie zou vertellen.'
'Ik heb sigaretten nodig voor een spreekbeurt op school. Ik ga ze echt niet zelf oproken hoor!'
'Je kan toch zelf ook wel zien dat ik al mag roken? Zo gezond zie ik er volgens mij niet meer uit.'
'Ik ben geboren in Polen en daar gelden die regels niet. Ik mag van mijn regering gewoon tabak kopen.'
'Mijn opa heeft in de oorlog gevochten voor mijn vrijheid en dus heb ik het recht om te roken.'
'Als jullie mij niets verkopen bel ik met de overheid en zeg ik dat ik hier altijd mijn sigaretten krijg.'
'Ik ben over 4 weken jarig en wil vast een voorraad hebben. Ik beloof dat ik ze niet eerder zal openmaken.'
'Ik rook alleen light sigaretten met filter, dus daar geldt die wetgeving niet voor.'
'Mijn ouders vinden het geen probleem dat ik rook, dus kan niemand het mij verbieden. Toch?'

Gelukkig is er nog geen wet die je verbiedt om jongeren onder de achttien jaar – zonder legitimatie – soms een beetje uit te lachen...

(c) Cartoon: Jeff Stahler


De Dwergen van Markus Heitz

Ben je een liefhebber van fantasy, dan kan je de serie van Markus Heitz over de dwergen niet laten liggen. Fenomenaal. Vooral het eerste boek, De Dwergen, is geweldig. Ontzettend veel humor, veel actie en vooral onvergetelijke personages in een prachtig verhaal dat onlangs gelukkig weer is uitgebreid met een vijfde deel.

Meer columns van Eric Herni lees je hier.