Op 16 juli 1482 sprong Jan van Schaffelaar van de toren van Barneveld om zijn kameraden te redden. Het is één van de bekendste 'vaderlandse heldendaden' uit onze middeleeuwse geschiedenis. In de negentiende eeuw werd het verhaal gebruikt als lichtend voorbeeld van opofferingsgezindheid. In de twintigste eeuw verdween de moralistische duiding, maar de sprong zelf bleef bekend als één van die curieuze anekdotes van de vaderlandse geschiedenis . Antheun Janse, als historicus verbonden aan de Universiteit Leiden beschrijft het incident tegen de achtergrond van de 'Hoekse en Kabeljauwse twisten' , de partijstrijd die een belangrijk deel van de Noordelijke Nederlanden in zijn greep hield. Janse staat uitvoerig stil bij de ontwikkelingen in bewapening en militaire organisatie die zich aan het einde van de Middeleeuwen voordeden, en probeert zo antwoord te geven op de vraag waaróm Van Schaffelaar sprong.
