De opkomst van de Oudnederlandse schilderkunst en haar snelle verspreiding over heel Europa vonden plaats tijdens een van de meest intrigerende periodes uit de geschiedenis van West-Europa, van omstreeks 1430 tot 1530. De overgang van de late Middeleeuwen naar de Renaissance werd gekenmerkt door ingrijpende veranderingen in economie, politiek, godsdiestn, maatschappij en - in haar ruimste betekenis - cultuur. Het is geen toeval dat de kunst van Jan van Eyck, de Meester van Flémalle, Rogier van der Weyden, Hugo van der Goes, Hans Memling en Gerard David tot bloei kwam in een periode warin de machtige Bourgondische staat ontstond en zich uitbreidde tot de rijke provinciën van de Nederlanden en de naburgige gebieden in het oosten en het westen. Het groeiende belang van Bourgondië werd weerspiegeld in het succes van de 'Bourgondische cultuur' in den vreemde. Al heel vroeg bestelden leden van de Italiaanse, Spaanse en Portugese koopmanskolonies in Vlaanderen, zoals de Arnolfini's en de Portinari's, werken bij meesters uit de Lage Landen die zeer in trek waren bij de vorsten en de stedelijke elite van hun thuislanden. De Sforza;s uit Milaan stuurden hun hofschilder Zanetto Bugatto naar het Noorden om zich te bekwamen bij Roger van der Weyden, Alfonso V van Aragón gaf zijn hofschilder Lluis Dalmau opdracht naar de Nederlanden te reizen en Isabella van Castilië benoemde Juan de Flandes, die aan haar hof werkt naast andere schilders uit het Noorden, tot hofschilder. De aanwezigheid van Oudnederlandse kunstwerken in het Zuiden inspireerde dan weer Franse, Italiaanse en Iberische kunstenaars zoals Jean Fouquet, Filippo Lippi, Antonello da Messian, Bartolomé Bermejo en Nuno Gonçalves.
