Met de verlichting dreef West-Europa zijn demonen uit. Demonische bezetenheid werd als bijgeloof verbannen naar de vuilbak van de geschiedenis. Maar dat was buiten de duivel gerekend. Zoals paus Franciscus in 2024 zei: ‘Door de deur verdreven, is de duivel door het raam teruggekeerd.’
Alle wensdromen van de moderniteit ten spijt bleef de vraag naar exorcisme – de rituele uitdrijving van de duivel en zijn dienaren – sinds de negentiende eeuw gestaag toenemen. In de laatste twintig jaar zag de katholieke wereld een ongeziene heropleving van de controversiële rite.
Om te begrijpen waarom dit gebeurt, moet je Uitdrijven lezen, een cultuurgeschiedenis van het exorcisme. Uitdrijven gaat over de kracht van een rite en de macht van een Kerk, maar ook over de limieten van die macht. Tussen rite en praktijk toont zich een geloofswereld in beroering. Vanuit de marges raakt deze geschiedenis aan een aantal grote vraagstukken die de moderniteit aanstuurden: over goed en kwaad, over lichamelijke en geestelijke autonomie, over geloof en twijfel.
KRISTOF SMEYERS is historicus aan de KU Leuven. Hij doet er onderzoek naar de geschiedenis van religie, magie en wetenschap. Hij schrijft ook over fauna, flora en folklore.
Alle wensdromen van de moderniteit ten spijt bleef de vraag naar exorcisme – de rituele uitdrijving van de duivel en zijn dienaren – sinds de negentiende eeuw gestaag toenemen. In de laatste twintig jaar zag de katholieke wereld een ongeziene heropleving van de controversiële rite.
Om te begrijpen waarom dit gebeurt, moet je Uitdrijven lezen, een cultuurgeschiedenis van het exorcisme. Uitdrijven gaat over de kracht van een rite en de macht van een Kerk, maar ook over de limieten van die macht. Tussen rite en praktijk toont zich een geloofswereld in beroering. Vanuit de marges raakt deze geschiedenis aan een aantal grote vraagstukken die de moderniteit aanstuurden: over goed en kwaad, over lichamelijke en geestelijke autonomie, over geloof en twijfel.
KRISTOF SMEYERS is historicus aan de KU Leuven. Hij doet er onderzoek naar de geschiedenis van religie, magie en wetenschap. Hij schrijft ook over fauna, flora en folklore.
