Dit is echte economie, economische wetenschap die over mensen gaat.

Modellen lijken in de huidige economische wetenschap tot doel verheven. Die indruk ontstaat tenminste, bij veel mensen die via de media met de resultaten van het werk van economen in aanraking komen. Die schilderen de economie vaak af als een machine die cijfers uitspuugt, als een apparaat waar je aan kunt sleutelen en dat het beste werkt als de overheid de mantra's van de mainstream economie er op toepast. Dat laatste is niet vreemd, want de 'top van de economische wetenschap' publiceert in wetenschappelijke tijdschriften die hun werk alleen publiceren zich aan deze uitgangspunten conformeren. Het punt is dat iedereen allang weet dat prijzen de werkelijke waarde niet reflecteren, dat mensen geen rationele actoren zijn en dat de keuze van de markt boven de overheid vaak een ideologische keuze is. (Wantrouw dus altijd een 'topeconoom'.)

Starheid in de economische wetenschap is gelukkig plaatselijk (de 'top') en tijdelijk (ze komt en gaat). Irene van Staveren schijnt haar licht over het werk van economen met een heel ander streven. Deze economen vormden hun theorieën zonder eerst de machinale uitgangspunten van de efficiënte markthypothese als piketpalen te slaan. Hier zitten grote namen tussen van lang geleden, zoals Smith en Marx, maar ook minder bekende en recentere namen, die een prettige kennismaking bieden. Van Staveren koppelt elke econoom aan een actueel probleem, past hun inzichten toe en trekt daar lessen uit. Ze bespreekt thema's als de ongelijkheid, de instabiliteit van het kapitalisme, het testosteron effect en de vervuiling van de leefomgeving. Dat doet ze in helder taalgebruik, zonder een teveel aan vakjargon, waardoor het boek voor een brede doelgroep toegankelijk is.

Dit boek laat zien hoe belangrijk het is om meerdere theorieën, grondslagen en methoden tot je te nemen. Pluralisme is een voorwaarde voor een goed functionerende wetenschap, vindt Van Staveren. Velen zullen daarvan al overtuigd zijn. Wat het boek ons vooral biedt is een overzicht van de veelheid en diversiteit van economische theorieën en wat zij voor ons betekenen.