Verrassend cliché

Jessica J.J. Lutz (1962) studeerde Turkse taal en cultuur en woont al jaren in Istanbul. Ze heeft bij het Nederlandse consulaat in Istanbul gewerkt, was correspondente voor kranten en radio en werkte vanaf 2003 voor de NOS. Sinds 2002 heeft ze ook nog eens vier boeken geschreven, die voornamelijk over Turkije gaan.

De Nederlandse bruid begint bij het officieel maken van de verloving tussen de Nederlandse Emma en de Turkse Serheng. Hun beider ouders zijn er niet zo zeker over, maar stemmen toch toe omdat de kinderen het zo graag willen. Alles lijkt ertoe te leiden dat deze roman zal gaan over de botsing tussen deze twee verschillende culturen en de moeilijkheden die dat geeft in de liefde. Gelukkig blijkt de roman in werkelijkheid een stuk spannender te zijn, maar door dit begin heb je als lezer het hele verhaal lang het idee dat dit huwelijk nooit goed kan gaan.

De twee geliefden gaan in Turkije wonen, in de provincie Adiyaman. Omdat zijn vader erg ziek is, heeft  Serheng het leiderschap over de boeren van de Zuran-clan op zich genomen. Zijn familie bezit al het land en deze boeren mogen daarop werken. De grond is echter arm, en daardoor zijn de leden van de Zuran-clan dat ook. Serheng probeert er alles aan te doen om ervoor te zorgen dat iedereen samenwerkt, zodat ze allemaal wat kunnen verdienen. Het boek begint spannend te worden bij Emma's zoektocht naar een moordenaar. Zij is er namelijk achter gekomen dat de onderwijzeres van dit gebied is vermoord, en er is niemand die er wat aan doet om de schuldige te vinden. Iedereen wijst direct naar de PKK, een Koerdische vrijheidsbeweging, maar Emma is daar nog niet zo zeker van. Ze komt erachter dat ze in een gesloten moslimsamenleving terecht is gekomen, met geheimen waar niemand over durft te praten. Het is een feodale wereld waarin oude Koerdische tradities worden nageleefd en ruzies worden beslecht met geweerschoten.

Uiteindelijk word je als lezer prettig verrast door dit boek. De cultuurbotsing is precies genoeg in het verhaal gehouden om geloofwaardig te zijn. Emma, als vrijgevochten dochter, kan er bijvoorbeeld maar niet aan wennen dat vrouwen hier veel minder te vertellen hebben. Ze mag in gezelschap van mannen haar mening niet geven en wordt door Serheng buiten de zaken gehouden. Het wennen aan elkaars cultuur zal een grote rol spelen in zo'n relatie, vandaar dat het alleen maar geloofwaardig is dat het in deze roman voorkomt. Maar de verhaallijn ging daar in eerste instantie niet over. Misschien gaat het ook niet eens over de situaties die spelen, bijvoorbeeld rond de onderwijzeres, maar vooral over hoe verschillende mensen met de situaties omgaan. Het is heel knap hoe Lutz het einde verrassend heeft weten te maken door het cliché 'liefde overwint alles' te gebruiken.