Eerbetoon aan Elisabeth

In februari van dit jaar verscheen De kelderkinderen, een indrukwekkend boek van John Glatt over ‘de zaak Josef Fritzl’. Nu is daar De patriarch, over diezelfde Josef Fritzl, maar nu van de hand van Stefanie Marsh, journaliste bij The Times, en Bojan Pancevski, correspondent voor verscheidene Britse kranten.
Marsh en Pancevski hebben heel veel mensen uit de directe omgeving van Fritzl geïnterviewd, maar het boek is niet in de vorm van letterlijke verslagen van deze interviews. Door kunstig de reacties van de geïnterviewden door de uit de media bekende feiten te vlechten, is een verhaal ontstaan dat niet zozeer anders is dan De kelderkinderen, maar een verhaal dat iets toevoegt aan dit vreselijke verhaal.
Marsh en Pancevski gaan diep in op het karakter en de beweegredenen van Josef Fritzl en daarnaast pogen zij meer inzicht te geven in de gedachten en beweegredenen van Elisabeth zelf en Josef’s vrouw Rosemarie. Alle karakters worden bijzonder beeldend beschreven en het boek leest, hoe akelig ook, als een trein.
Verbijsterend is het om te lezen hoe de Oostenrijkse autoriteiten kans zien om de hele zaak met een sneltreinvaart in de doofpot te stoppen. Is er tijdens de 24 jaar van Elisabeths’ verdwijning al niet veel gedaan, na de ontdekking van de werkelijkheid roepen de partijen om het hardst dat ze het allemaal niet hadden kunnen weten, dat Josef Fritzl de boel keurig om de tuin heeft geleid.
De patriarch is in veel opzichten een boek dat complementair is aan De kelderkinderen. De patriarch gaat minder in op de details van het leven van Elisabeth vóór zij opgesloten werd, en meer op het leven van Josef. Datzelfde geldt voor de tijd vlak nadat de hele zaak in de openbaarheid kwam: De kelderkinderen legt de nadruk op het leven van Elisabeth en haar kinderen na hun vrijkomen terwijl De patriarch de nadruk legt op het hele mediacircus en op Josef zelf. De patriarch is een gedegen neergezet boek, dat niet pretendeert een uitputtende analyse van Fritzl en zijn gruweldaden te geven; de lezer zal echter na lezing wel degelijk meer inzicht hebben – en nog meer meevoelen met Elisabeth, een bijzonder sterke en moedige vrouw.