Prachtig boek om nog lang over na te denken

Geen seconde verveelt deze deels autobiografische roman van Arjen van Veelen over zijn vriend (op een voetstuk) Tomas. Wat begint als een terloopse ontmoeting tijdens studententijd groeit uit tot een goede vriendschap. Maar één die nooit helemaal gelijkwaardig lijkt te zijn.

Tomas is een jongen, later een man, die met veel bravoure leeft. Zelfverzekerd, levenslustig en in het bezit van veel historische kennis. De gretigheid waarmee Arjen zijn vriend zijn (ietwat eenzame studenten)leven in wil trekken, is haast aandoenlijk, maar ook begrijpelijk. Tomas opent deuren voor de ik-figuur, die er in dit boek ook haast bewust voor lijkt te kiezen om zijn eigen leven (in het verhaal) erg op de achtergrond te plaatsen. Hij hunkert naar de aandacht van Tomas, al lijkt de vriendschap er één met pieken en dalen.

Dat Tomas iemand was om van te houden, blijkt als hij veel te jong komt te overlijden. Dit gegeven is, mede door de tekst op de achterkant, al vanaf het begin af aan bekend. Het is pijnlijk herkenbaar wat er op gang komt als een bekend persoon komt te overlijden (Tomas is een bekende Vlaamse auteur). Opeens dweept jan en alleman met de rouw. Rouw die voor de ik-figuur echt is, maar die door anderen te pas en te onpas worden tentoongesteld. Het geeft de rouw van de ik-figuur een extra scherp randje. Hij gaat dan ook ver om te voelen wat zijn vriend gevoeld moest hebben en lijkt, als het afscheid achter de rug is, in een depressie te belanden.

De reis naar Alexandrië, de stad van de vergane glorie, maar bovenal de stad waar Alexander de Grote begraven zou moeten zijn, is bedoeld om even lucht te krijgen. Maar de ik-figuur heeft een ander doel: de boeken van zijn overleden vriend een plekje geven in de beroemde bibliotheek van Alexandrië. Net als vele voorgangers zoekt de hoofdpersoon tevergeefs naar de Tombe van Alexander de Grote. Hij stuit op feiten over Alexander (over wie hij een biografie wil schrijven), maar vooral op fictie. Dat levert interessante historische subverhalen op die dit boek extra gelaagd maken.

Aantekeningen over het verplaatsen van obelisken is een boek dat soms schuurt. Van Veelen schuwt het niet om grenzen op te zoeken, soms bijgestaan met simpele zelfgemaakte zwart-wit foto’s. Het boek is een ode aan de in 2013 overleden auteur Tomas Blondeau (35 jaar), maar bovenal een mooi en soms pijnlijk verhaal over een vriendschap tussen twee tegenpolen.

Houd je niet van gemakkelijke boeken, maar van een verhaal met meer lagen, autobiografisch, dat historisch besef bijbrengt, dat jou als lezer veel vragen stelt (ze vaak niet benatwoordt) en waar je nog zeker een paar weken over na moet denken? Dan is dit genomineerde boek voor de Libris Literatuurprijs 2018 (helaas niet gewonnen) zeker een aanrader!