Lezersrecensie
Een waardenvol doorgeefverhaal
Hier is hij dan: het prettig speelse ‘kinderboek van de maand van de filosofie 2023’. Gemaakt door Joke van Leeuwen – en het gaat inderdaad over filosofie.
De achterflap noemt het boek een ‘doorgeefverhaal’. De lezer tuimelt vanaf bladzijde 1 een wonderlijke wereld in. Waar paardenbloemen, mieren, vissen en straatstenen elkaar tegenkomen. En met elkaar praten, soms respectvol, soms wantrouwend, soms boos, soms lief.
In die rare ketting van gebeurtenissen laat Joke van Leeuwen op haar eigen, dwarse/humoristische manier mensen en dingen en weersomstandigheden met elkaar kennismaken. En van elkaar leren. Of niet, als de personages dat niet willen. Zo praten ze over mooie of lelijke dingen, wie gelijk heeft, wat goed of slecht is, hoe je met elkaar omgaat. Die originele invalshoek betaalt zich terug: het is verrassend van begin tot eind.
Het begint met ‘de wind’ en ‘het pluisje’. De ene blaast de andere door de lucht, tot de ene wil gaan liggen. Dan dwarrelt de andere neer vlakbij een oor van een mens, die daar jeuk van krijgt. Het is de wereldkampioen heuvelrollen die zijn zware kampioensbeker omhoog houdt. Niet lang meer want helaas is de beker zo zwaar dat hij valt. In het water, en hij zinkt het domein van de zalm binnen. Wat ons behulpzaam brengt bij de afdeling: ‘verklaar de titel’.
Een half begrijpelijke titel eigenlijk: “‘Dát bedoel ik, zei de zalm”
Aha. Wat bedoelt die vis precies, tegen wie en hoezo?
Voor jullie gemak heb ik die scène even opgezocht, en iets verkort:
“Krijg het nóu,’ zei de zalm toen de zware beker vlak naast haar op de bodem van de rivier belandde en het zand deed opdwarrelen.
…
‘Ik ben de beker-geworden overwinning,’ zei hij. ‘Ik hoor glimmend zichtbaar te zijn voor iedereen. Iedereen die mij ziet moet denken: hier was iemand de beste van de hele wereld. Hier kreeg iemand de mooiste beker van de hele wereld.’
‘Sorry hoor,’ zei de zalm, ‘maar ik dacht wat anders … Wat is trouwens de bedoeling van de beste zijn?’
‘Dat je,’ begon de beker…’dat je ek-sel-leert, dat is het woord. Dat je excelleert.’
‘O. En?’
‘Dat is nodig. Iedereen moet excelleren. Iedereen moet beter zijn dan iemand anders.’
‘Wacht even,’ zei de zalm, ‘dat kán toch niet? Als iederéén beter is dan iemand anders, dan is iedereen even góéd. Ja toch, niet dan?’
‘Ik heb de indruk,’ zei de beker, ‘dat dit jouw vissenverstand te boven gaat. Wat ik hier op de bodem mis, is een begin van respect voor wat je voor je hebt.’
‘Krijg het nóu,’zei de zalm. ‘Wié heeft hier geen respect?!
…
Ik heb van een bevrijde zalmgenoot van me gehoord dat die tweebenigen onze soort gevangenhouden in vijvers waar mijn medezalmen harder moeten groeien dan normaal is, alleen maar om ze zo gauw mogelijk op te kunnen eten.
…
Ze zouden tenminste kunnen zeggen: “Dank je wel, zalm, dat ik je op mag eten, dat je je leven voor ons geeft, maar zolang je nog niet wordt opgegeten, mag je je zalmenleven leiden zonder pijn en ellende.” Dát bedoel ik.’”
Ik weet het, een eindeloos citaat, sorry. Maar het laat zien waar dit fijne verhaal over gaat: een beetje doordenken over dingen die heel gewoon lijken. Met een fliebeltje respect. Meer hoeft niet
De achterflap noemt het boek een ‘doorgeefverhaal’. De lezer tuimelt vanaf bladzijde 1 een wonderlijke wereld in. Waar paardenbloemen, mieren, vissen en straatstenen elkaar tegenkomen. En met elkaar praten, soms respectvol, soms wantrouwend, soms boos, soms lief.
In die rare ketting van gebeurtenissen laat Joke van Leeuwen op haar eigen, dwarse/humoristische manier mensen en dingen en weersomstandigheden met elkaar kennismaken. En van elkaar leren. Of niet, als de personages dat niet willen. Zo praten ze over mooie of lelijke dingen, wie gelijk heeft, wat goed of slecht is, hoe je met elkaar omgaat. Die originele invalshoek betaalt zich terug: het is verrassend van begin tot eind.
Het begint met ‘de wind’ en ‘het pluisje’. De ene blaast de andere door de lucht, tot de ene wil gaan liggen. Dan dwarrelt de andere neer vlakbij een oor van een mens, die daar jeuk van krijgt. Het is de wereldkampioen heuvelrollen die zijn zware kampioensbeker omhoog houdt. Niet lang meer want helaas is de beker zo zwaar dat hij valt. In het water, en hij zinkt het domein van de zalm binnen. Wat ons behulpzaam brengt bij de afdeling: ‘verklaar de titel’.
Een half begrijpelijke titel eigenlijk: “‘Dát bedoel ik, zei de zalm”
Aha. Wat bedoelt die vis precies, tegen wie en hoezo?
Voor jullie gemak heb ik die scène even opgezocht, en iets verkort:
“Krijg het nóu,’ zei de zalm toen de zware beker vlak naast haar op de bodem van de rivier belandde en het zand deed opdwarrelen.
…
‘Ik ben de beker-geworden overwinning,’ zei hij. ‘Ik hoor glimmend zichtbaar te zijn voor iedereen. Iedereen die mij ziet moet denken: hier was iemand de beste van de hele wereld. Hier kreeg iemand de mooiste beker van de hele wereld.’
‘Sorry hoor,’ zei de zalm, ‘maar ik dacht wat anders … Wat is trouwens de bedoeling van de beste zijn?’
‘Dat je,’ begon de beker…’dat je ek-sel-leert, dat is het woord. Dat je excelleert.’
‘O. En?’
‘Dat is nodig. Iedereen moet excelleren. Iedereen moet beter zijn dan iemand anders.’
‘Wacht even,’ zei de zalm, ‘dat kán toch niet? Als iederéén beter is dan iemand anders, dan is iedereen even góéd. Ja toch, niet dan?’
‘Ik heb de indruk,’ zei de beker, ‘dat dit jouw vissenverstand te boven gaat. Wat ik hier op de bodem mis, is een begin van respect voor wat je voor je hebt.’
‘Krijg het nóu,’zei de zalm. ‘Wié heeft hier geen respect?!
…
Ik heb van een bevrijde zalmgenoot van me gehoord dat die tweebenigen onze soort gevangenhouden in vijvers waar mijn medezalmen harder moeten groeien dan normaal is, alleen maar om ze zo gauw mogelijk op te kunnen eten.
…
Ze zouden tenminste kunnen zeggen: “Dank je wel, zalm, dat ik je op mag eten, dat je je leven voor ons geeft, maar zolang je nog niet wordt opgegeten, mag je je zalmenleven leiden zonder pijn en ellende.” Dát bedoel ik.’”
Ik weet het, een eindeloos citaat, sorry. Maar het laat zien waar dit fijne verhaal over gaat: een beetje doordenken over dingen die heel gewoon lijken. Met een fliebeltje respect. Meer hoeft niet
2
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Nico
Gesponsord
Deze thriller trekt je razendsnel mee in een complot met onbetrouwbare staatslieden met hun eigen agenda's, internationale conflicten en hoogoplopende bedreigingen voor de samenleving.
