Lezersrecensie
‘Geschiedenis van de Verenigde Staten’ van Frans Verhagen, het Europese perspectief.
3 november 2020 zijn er voor de zoveelste keer weer verkiezingen in de VS. Voor mij aanleiding om te gaan lezen over de geschiedenis van de VS. Het boek ‘Geschiedenis van de Verenigde Staten’ van Frans Verhagen is voor mij het logische begin. Geschreven door een Nederlander en met een Europees perspectief op de geschiedenis van de VS.
Ik was al jaren op zoek naar aan algemene en actuele geschiedenis van de VS voor ons taalgebied. Niet te vinden. Dat verbaasde mij. Was en is er zo weinig belangstelling voor de VS, dat er geen markt voor een goed geschreven overzichtswerk van de geschiedenis van de VS in Nederland is. In mijn jongere jaren heb ik bij de OU een module over de geschiedenis van de VS in de 20e eeuw gevolgd. Bij het lesmateriaal van deze module was het uitstekende boek van Maarten van Rossem ‘De Verenigde Staten In De Twintigste Eeuw’. Maar ja, de periode voor de 20e eeuw werd daarin niet besproken. En die periode heeft mij altijd meer gefascineerd dan de 20e eeuw.
De 17e, 18e en 19e eeuw van de VS trokken vooral mijn belangstelling. Een belangrijke rol was daarbij weggelegd voor de populaire cultuur. De films en boeken die ik vanaf mijn jeugd heb gezien of gelezen. Het tijdvak van de grote en spannende avonturen. De ontdekkingsreizen van de eerste Amerikaanse pioniers. De Amerikaanse vrijheidsoorlog. De Amerikaanse burgeroorlog. En natuurlijk, de westerns. En ondanks dat in de populaire cultuur de fictie domineerde, is toch verbazend hoeveel inzicht die geeft in de geschiedenis van de VS.
Die populaire cultuur geeft soms meer inzicht, maar ook invoelingsvermogen, in delen van de geschiedenis van de VS dan het boek van Frans Verhagen. Een voorbeeld: de ‘Sons of Liberty’. Dit was een groep mensen in Boston en omgeving die een grote rol hadden in de aanzet tot de Amerikaanse vrijheidsoorlog. In het boek van Frans Verhagen wordt hun verhaal abstract en vooral beknopt verteld. Maar er is ook een uitstekende tv-serie ‘Sons of Liberty’ (2015) met een speelduur van 5 uur. Deze serie geeft een prachtig en uitgebreid beeld van de betekenis van de ‘Sons of Liberty’ voor de Amerikaanse vrijheidsoorlog.
De ‘Geschiedenis van de Verenigde Staten’ van Frans Verhagen is meer een inleiding in de geschiedenis van de VS, dan een uitgebreid overzichtswerk. En als zodanig voldoet het goed. Inmiddels ben ik begonnen aan het boek ‘Deze waarheden’ van Jill Lepore, ook een overzichtswerk van de geschiedenis van de VS. Is het boek van Frans Verhagen geschreven vanuit een door hem ook bedoeld Europees perspectief, dat van Jill Lepore is duidelijk geschreven vanuit een Amerikaans perspectief. Het boek van Frans Verhagen heeft een droge, journalistieke schrijfstijl. Het boek van Jill Lepore is geschreven in een welhaast literaire, filosofische stijl.
In beide boeken krijgt de geschiedenis van de VS in 16e, 17e en eerste helft van de 18e eeuw relatief weinig aandacht. Blijkbaar is daar niet veel over te vertellen. De Amerikaanse vrijheidsoorlog krijgt in het boek van Frans Verhagen ook relatief weinig aandacht. Dit verbaasde mij, want het was toch niet een onbelangrijk iets voor de geschiedenis van de VS. Wat Frans Verhagen wel laat zien is dat je de VS niet als een eenheidsworst kunt zien. Er is het verschil tussen het zuiden en het noorden van de VS. Het leidde tot een burgeroorlog. Maar ook daarna blijft dit verschil relevant, zelfs tot in onze tijd. Er is ook het verschil tussen de staten aan de west- en oostkust van de VS en de staten in het midden van de VS. Het boek van Frans Verhagen laat ook de mechanismen zien waarom in feite een klein aantal staten van de VS zo’n grote invloed hebben op de keuze van een Amerikaanse president. Zo is Trump verkozen tot president van de VS, terwijl de ‘popular vote’ (het totaal aantal stemmen) door hem verloren was.
Het xenofobische, welhaast racistische wereldbeeld van Trump is te herleiden naar een historisch xenofobisch en racistisch denken in de VS. Trump is mogelijk geen uitzondering, maar een logisch vervolg op historische voorbeelden. Het isolationistische denken in de Trump era is ook geen uitzondering in de geschiedenis van de VS, maar eerder regel. Juist het internationalisme in de jaren 50 vorige eeuw tot en met 10 van deze eeuw is vermoedelijk de uitzondering op door isolationisme gekenmerkte VS geschiedenis.
De ‘Geschiedenis van de Verenigde Staten’ van Frans Verhagen bevel ik van harte aan. En al helemaal in combinatie met ‘Deze waarheden’ van Jill Lepore.
Twee tips:
1. Lees het boek van Frans Verhagen voor dat van Jill Lepore, beide boeken geven je een goed beeld van de geschiedenis van de VS.
2. Ik heb de 'Geschiedenis van de Verenigde Staten’ van Frans Verhagen gelezen in de e-book variant. Daar is, in elk geval op de Kobo ereader iets vreemds mee aan de hand. Er zijn hoofdstukken met een hoofdtekst en hoofdstukken met een sub-tekst. Deze hoofdstukken lopen door elkaar heen. Lees eerst de hoofdtekst en dan de sub-tekst. Dat voorkomt verwarring.
Ik was al jaren op zoek naar aan algemene en actuele geschiedenis van de VS voor ons taalgebied. Niet te vinden. Dat verbaasde mij. Was en is er zo weinig belangstelling voor de VS, dat er geen markt voor een goed geschreven overzichtswerk van de geschiedenis van de VS in Nederland is. In mijn jongere jaren heb ik bij de OU een module over de geschiedenis van de VS in de 20e eeuw gevolgd. Bij het lesmateriaal van deze module was het uitstekende boek van Maarten van Rossem ‘De Verenigde Staten In De Twintigste Eeuw’. Maar ja, de periode voor de 20e eeuw werd daarin niet besproken. En die periode heeft mij altijd meer gefascineerd dan de 20e eeuw.
De 17e, 18e en 19e eeuw van de VS trokken vooral mijn belangstelling. Een belangrijke rol was daarbij weggelegd voor de populaire cultuur. De films en boeken die ik vanaf mijn jeugd heb gezien of gelezen. Het tijdvak van de grote en spannende avonturen. De ontdekkingsreizen van de eerste Amerikaanse pioniers. De Amerikaanse vrijheidsoorlog. De Amerikaanse burgeroorlog. En natuurlijk, de westerns. En ondanks dat in de populaire cultuur de fictie domineerde, is toch verbazend hoeveel inzicht die geeft in de geschiedenis van de VS.
Die populaire cultuur geeft soms meer inzicht, maar ook invoelingsvermogen, in delen van de geschiedenis van de VS dan het boek van Frans Verhagen. Een voorbeeld: de ‘Sons of Liberty’. Dit was een groep mensen in Boston en omgeving die een grote rol hadden in de aanzet tot de Amerikaanse vrijheidsoorlog. In het boek van Frans Verhagen wordt hun verhaal abstract en vooral beknopt verteld. Maar er is ook een uitstekende tv-serie ‘Sons of Liberty’ (2015) met een speelduur van 5 uur. Deze serie geeft een prachtig en uitgebreid beeld van de betekenis van de ‘Sons of Liberty’ voor de Amerikaanse vrijheidsoorlog.
De ‘Geschiedenis van de Verenigde Staten’ van Frans Verhagen is meer een inleiding in de geschiedenis van de VS, dan een uitgebreid overzichtswerk. En als zodanig voldoet het goed. Inmiddels ben ik begonnen aan het boek ‘Deze waarheden’ van Jill Lepore, ook een overzichtswerk van de geschiedenis van de VS. Is het boek van Frans Verhagen geschreven vanuit een door hem ook bedoeld Europees perspectief, dat van Jill Lepore is duidelijk geschreven vanuit een Amerikaans perspectief. Het boek van Frans Verhagen heeft een droge, journalistieke schrijfstijl. Het boek van Jill Lepore is geschreven in een welhaast literaire, filosofische stijl.
In beide boeken krijgt de geschiedenis van de VS in 16e, 17e en eerste helft van de 18e eeuw relatief weinig aandacht. Blijkbaar is daar niet veel over te vertellen. De Amerikaanse vrijheidsoorlog krijgt in het boek van Frans Verhagen ook relatief weinig aandacht. Dit verbaasde mij, want het was toch niet een onbelangrijk iets voor de geschiedenis van de VS. Wat Frans Verhagen wel laat zien is dat je de VS niet als een eenheidsworst kunt zien. Er is het verschil tussen het zuiden en het noorden van de VS. Het leidde tot een burgeroorlog. Maar ook daarna blijft dit verschil relevant, zelfs tot in onze tijd. Er is ook het verschil tussen de staten aan de west- en oostkust van de VS en de staten in het midden van de VS. Het boek van Frans Verhagen laat ook de mechanismen zien waarom in feite een klein aantal staten van de VS zo’n grote invloed hebben op de keuze van een Amerikaanse president. Zo is Trump verkozen tot president van de VS, terwijl de ‘popular vote’ (het totaal aantal stemmen) door hem verloren was.
Het xenofobische, welhaast racistische wereldbeeld van Trump is te herleiden naar een historisch xenofobisch en racistisch denken in de VS. Trump is mogelijk geen uitzondering, maar een logisch vervolg op historische voorbeelden. Het isolationistische denken in de Trump era is ook geen uitzondering in de geschiedenis van de VS, maar eerder regel. Juist het internationalisme in de jaren 50 vorige eeuw tot en met 10 van deze eeuw is vermoedelijk de uitzondering op door isolationisme gekenmerkte VS geschiedenis.
De ‘Geschiedenis van de Verenigde Staten’ van Frans Verhagen bevel ik van harte aan. En al helemaal in combinatie met ‘Deze waarheden’ van Jill Lepore.
Twee tips:
1. Lees het boek van Frans Verhagen voor dat van Jill Lepore, beide boeken geven je een goed beeld van de geschiedenis van de VS.
2. Ik heb de 'Geschiedenis van de Verenigde Staten’ van Frans Verhagen gelezen in de e-book variant. Daar is, in elk geval op de Kobo ereader iets vreemds mee aan de hand. Er zijn hoofdstukken met een hoofdtekst en hoofdstukken met een sub-tekst. Deze hoofdstukken lopen door elkaar heen. Lees eerst de hoofdtekst en dan de sub-tekst. Dat voorkomt verwarring.
1
Reageer op deze recensie
Gesponsord
Deze thriller trekt je razendsnel mee in een complot met onbetrouwbare staatslieden met hun eigen agenda's, internationale conflicten en hoogoplopende bedreigingen voor de samenleving.
