Lateraal denken doet je verticaal klimmen

De bekende publicist Malcolm Gladwell heeft er sinds kort een concurrent bij: Shane Snow. Wie is Shane Snow, onder voorbehoud dat je al van Gladwell hebt gehoord?

Wel, om met die laatste eerst te beginnen: Malcolm Gladwell is een Canadees uit New York (heerlijke combinatie) die zich met zes boeken voor eeuwig in de toplijsten van non-fictie heeft gewrikt, afdeling maatschappij en economie. Met een meeslepend taalgebruik en open visie maakt hij de lezer systematisch deelgenoot van de verborgen talenten waarmee iemand succes kan opbouwen.

Iets dergelijks doet Shane Snow. Alleen, hij is een stuk jonger, eigenlijk nog een snotneus met krulhaar (Malcolm heeft dat ook, maar hij is van Jamaicaanse origine), die nu al naam maakt als decision maker. Dat staat trouwens op een van zijn diploma’s aan zijn gloriemuur: "een van de 30 meest beslissende mensen onder de 30 jaar". Bill Gates in pampers, als het ware.

Shane startte een bedrijfje, nog geen vijf jaar geleden, dat bruggen bouwt tussen websites en sociale media. Zijn blog werd opgemerkt door de grote jongens en dat bracht de sneeuwbal aan het rollen. Intussen heeft hij Google, Wal-Mart en Coca-Cola als klanten, publiceert hij in toonaangevende kranten. Smartcuts is zijn eerste boek, waarin hij zijn filosofie verklaart.

Het onderwerp van Smartcuts is simpel: hoe komt het dat succesvolle mensen veel sneller de ladder van het maatschappelijk succes beklimmen dan al de rest? Waar zitten de verborgen leidingen? Het is met die leidingen - letterlijk - dat hij zijn betoog begint. Bij aanvang van het boek brengt een van zijn kamergenoten het spelrecord van Super Mario (alle 32 levels in één keer uitspelen) van iets over de 33 minuten naar 6 minuten plus. Dat is iets om bij stil te staan. Want je mag toch aannemen dat er miljoenen pogingen waren die strandden op meer dan 33 minuten, vooraleer het in één klap terugviel naar 6 minuten. De uitleg in Smartcuts is omstandig, maar het komt er op aan “de binnenweg te vinden”, de leidingen die je langsheen obstakels brengt. Zijn toverwoorden: lateraal denken.

Dat is meteen de leidraad van het hele boek. En het is even slikken. Want Snow overtuigt je ervan dat het klassieke carrièreplan iets voor sukkels is. Gewoon onderaan beginnen en wachten tot je tijd vanzelf komt voor een hogere post? Onnozelaar. Ga toch smartcutten, man!

Vanaf hier brengt Snow tal van voorbeelden aan. Hij staat stil bij de leeftijden van de Amerikaanse presidenten. Hoe komt het dat die presidenten bij hun aanstelling gemiddeld stukken jonger zijn dan hun collega’s in de senaat, die toch veel vroeger voor politiek kozen? Waarom gingen artsen van een gerenommeerde Britse hartkliniek te rade bij het pit-team van Ferrari? Waarom is de schoolopleiding van godbetert Finland nu al jarenlang de beste van de wereld? Waarom vergelijkt Snow het kiezen van het juiste moment in je leven met de behendigheid van de goede surfer die létterlijk op de goede golf ligt te wachten om zijn wedstrijd te winnen?

Het zijn maar enkele modulaire voorbeelden die Snow kiest en verbreedt. Hij brengt het mondjesmaat, laat het ene feit het andere versterken of verklaren en vormt zo een ijzersterk betoog. Aan het eind van het boek geloof je hem blindelings.

Het enige wat ik mis is het happy-end effect. Snow kan wel feilloos uitleggen waarom dit voor sommige lucky bastards wel werkt, hij reikt geen pasklare oplossing aan voor jouw persoonlijk succes. Veel meer dan wachten op de juiste golf zit er voor jou niet in. Er bestaat dus niet zoiets als “gegarandeerd succes in 10 stappen”.

Het is dus niet omdat je na het lezen van dit boek weet hoe de vork in de steel zit, dat je voortaan een maaltijd kunt overslaan.