Onderhoudend maar niet vernieuwend

Er is Jack Ryan en er is Jack Ryan. Beiden fictief, maar reëel in je hoofd via de vertolkingen van Harrison Ford of Alec Baldwin. Dan zit je dus fout.

Jack Ryan, de ene, verongelukte met een legerhelikopter in Kreta op 23-jarige leeftijd. Hij herstelde maar kreeg problemen met zijn rug. Daarom zocht hij zijn heil in de beurswereld. Hij boerde daar zo goed dat hij zijn zaak kon verkopen en universitaire studies aanvatte. Hij behaalde de graad van dokter in de geschiedenis en nam als dusdanig dienst bij de US Naval Academy.

Het duurt niet lang voor de CIA van zijn expertise gebruik wil maken. Ryan weigert, maar de aanslag op zijn familie door de IRA doet hem van gedachten veranderen. Ryan doorloopt een riante CIA-carrière, met tal van wederwaardigheden, dat zijn neerslag kent in boeken als Patriot Games, Clear and present Danger, The Cardinal of the Kremlin, The Sum of all Fears.

In Debt of Honours wordt Ryan opnieuw burgerlijk adviseur voor Nationale Veiligheid. Door een reeks gebeurtenissen komt hij in aanmerking voor de baan van Amerikaans president. De moedwillige crash van een Japanse piloot op het Capitool (!) decimeert de Amerikaanse regering, zodat Ryan nog wat vaster in zijn presidentiële schoenen staat. Als president vaardigt Ryan de Ryan Doctrine uit, een stellingname van de Verenigde Staten tegenover al wie haar aanvalt.

Jack Ryan heeft vier kinderen waaronder een zoon, Jack Ryan jr., die de voetsporen volgt van zijn vader. Junior krijgt commandotechnieken aangeleerd, wordt eveneens aangeworven door de CIA voor spionagedoeleinden.

Het is met deze Jack Ryan dat we te maken krijgen in Onder vuur. Junior is een personage van Clancy, die in 2013 stierf. Zoals het hoort in de miljoenenwereld van bestsellers, wordt dan gauw een schrijver gezocht die stijl en kleur van Tom Clancy benadert en de erfenis wil verderzetten.

Onder vuur start met een gesprek tussen Jack en zijn vriend Seth Gregory in een Iraans eethuis. De ontmoeting is hartelijk en Jack krijgt na het kameraadschappelijke gesprek een sleutel van Seths appartement. Voor het geval dat. En o ja, de biefstukken liggen in de vriezer.

Dan blijkt Seth plots van de aardbodem verdwenen. Dat wordt alvast beweerd door twee geheime kwibussen, de Brit Raymond Wellesley en de Amerikaan Matthew Spellman. Ryan vertrouwt geen van de twee en gaat op eigen houtje op onderzoek. Eerste stop: het appartement van Seth.  Dat is dadelijk bingo, want hij verrast een inbreker die het huis van Seth aan het doorzoeken was. Het kost hem drie bladzijden om die uit te schakelen, waarna het gedaan is met de eenvoudige verhaallijn.

Van dan af wordt het boek een ingewikkeld plan om de republiek Dagestan onafhankelijk te maken van Rusland. Zodra Jack Ryan de toedracht van de zaak begrijpt laat hij zich meetrekken in een putsch die helemaal is uitgewerkt als een script. Samen met Wellesley en Spellman, maar ook met de Iraanse spionne Ysabel Kashani,  want er moet toch ruimte blijven voor erotiek, nietwaar?

Nog één hoofdpersonage is het vermelden waard: de charismatische leider van de revolutie voor het nieuwe Dagestan: Rebaz Medzjid. Bij de intrige hoort zoveel spionage en dubbelspionage, dat het behoorlijk ingewikkeld wordt. Er komt een zee van personages voorbij, allemaal met hun specifieke belangen. Het is fijn om weten dat revoluties helemaal niet spontaan meer zijn, maar worden geregisseerd volgens een stappenplan waarbij vooral internet van primordiaal belang is. De tijd dat je alleen de radiozender in handen moest krijgen, is al lang voorbij.

Onder vuur begint als een John Le Carré, maar valt uit naar een actiethriller, wat eerder voer is voor fans van Andy McNab of Scott McEwen. Onderhoudend maar niet vernieuwend, een knap hoofdpersonage maar omringd met namen, geen mensen.