Een onbereikbaar ideaal

De werkloze Utrechtenaar Alex hoort in een Rotterdams restaurant twee mensen tobben over een vacature. Hij grijpt zijn kans en loopt een van beiden, Karin Skinner, achterna om haar spontaan zijn diensten aan te bieden. Na een kort gesprek krijgt hij te horen dat hij zich de volgende dag bij hun firma Tyfoon kan aanmelden. Maar de volgende ochtend ziet hij op Utrecht Centraal de trein naar Rotterdam voor zijn neus wegrijden. Totdat hij even later ziet dat die gewoon op het perron staat, opgedoemd uit het niets. Hij stapt snel in en ontmoet daar dezelfde Karin weer, die zijn hele levensgeschiedenis al blijkt te kennen. Hij wordt aangesteld als verzorger van de stokoude dame Beyer-Garratt die de hoogste functie heeft in de trein die nergens stopt en waarin zich een eigen wereld afspeelt. Een associatie met de film Snowpiercer dringt zich op, maar deze trein rijdt niet eindeloos door een ijskoude wereld van sneeuw, maar door een parallel universum in een andere dimensie.

Zo is Alex beland in een wereld die door de treinbewoners als ideaal wordt beschouwd. Er zijn veel leefregels, maar die zijn allemaal bedoeld om het beste uit iedereen naar voren te brengen. Hij heeft het daar in eerste instantie niet zo moeilijk mee, wellicht vanwege het sovjetbloed dat nog in zijn aderen stroomt. Er mogen ook geen vragen gesteld worden, en de bewoners van de trein zijn in Mao-uniformen gehuld. Wel heeft hij onder zijn kleren zijn beste vriendje meegenomen, de rat Leo, terwijl het hebben van huisdieren verboden is. De eerste die dat ontdekt is ‘Koningin’ mevrouw Beyer-Garratt, die hij elke dag twee uur in gezelschap houdt en waar nodig verzorgt. Ze is de weduwe van de bouwer van Tyfoon en vindt Leo het eigenlijk best leuk. Op die twee uur per dag na is er eigenlijk geen andere taak voor Alex dan zich aan de discipline te houden, zoals het uitvoeren van opdrachten in zijn oordopjes.

Eens in de drie weken is er ontspanning in Club Loco, en daar ziet hij zangeres Nathalie die hij van vroeger kent en op wie hij verliefd is. Er blijken ook minder rooskleurige mensen in Tyfoon rond te lopen, zoals treinchef Arie Stoker die graag mensen martelt, en in de loop van de tijd wordt steeds duidelijker dat er een complot tegen mevrouw Beyer-Garratt – voor Alex Marie – plaatsvindt. Onbedoeld weet hij een aanslag op haar te vermijden. Welke rol speelt Karin, op wie hij ook best verliefd is, daarin? Alex weet niet meer wie zijn vrienden en wie zijn vijanden zijn, en blijkt het soms bij het verkeerde eind te hebben zoals bij zijn inschatting van zijn begeleider Victor Rolbok. In de loop van het verhaal blijkt dat de ideale samenleving die Tyfoon beoogt eigenlijk een chaos is met dezelfde machtsspelletjes als van de wereld die ermee ontvlucht is. Als nieuweling neemt Alex in vertrouwen veel regels voor lief, maar later gaat er iets knagen en raakt hij verdwaald terwijl hij ook niet echt terugverlangt naar het vroegere leven.

Kun je mensen stimuleren, nudgen of dwingen ideaal te zijn? Aan de andere kant: kunnen mensen in plaats daarvan alleen, zonder anderen, zonder gelijkgestemden dan wél hun idealen realiseren? Is het mogelijk om mensen écht te kennen, los van je eigen al dan niet romantische ideeën en verlangens? De werkelijkheid lijkt ongrijpbaar en dat maakt deze roman zo mooi. We leven allemaal in verschillende werelden en toch kunnen we niet buiten elkaar, houden we zelfs van elkaar. In zekere zin is deze roman een ode aan de eenzaamheid en in die zin echt romantisch te noemen.