Het bloedende ei

‘Ik tekende dus, voordat ik hier terechtkwam. Ik teken niet meer, niet na alles wat er is gebeurd. Wanneer ben ik dat niet meer? Ik ben ook maar een dier, net zoals de vele dieren die zich in de winter terugtrekken en pas tijdens de lente uit hun schuilplek komen. Om herboren te worden, moet je wat opofferen, iets dat bloed. Hoe zal ik beginnen, bij het leggen van een ei, misschien?’

Tekenlerares Veronika woont in een diep, donker holletje, een kelder. In de ogen van anderen heeft ze zichzelf geïsoleerd van de buitenwereld. In haar ogen heeft ze zichzelf van een verstikkende omgeving verplaatst naar een plek die haar ademruimte geeft. Ze heeft het gezelschap van haar stenen ei, dat ze altijd bij zich heeft. Daarbuiten zijn er allemaal verwachtingen dat ze mee moet blijven doen met de rest, al is ze verzwakt. Hier beneden kan niemand haar aanspreken. Maar er is een probleem: Veronika is niet alleen. Ze wordt achtervolgd door een schim, maar ze komt er al snel achter dat er meer schaduwen van het verleden haar volgen. Haar jeugd en haar ingewikkelde relatie met haar vader vragen om gezien te worden.

Koopman heeft een unieke stem. Het verhaal is volledig geschreven vanuit Veronika’s perspectief, die beelden omschrijft als een kunstwerk. Dat zie je terug in zinnen zoals: 'Het Pruisisch blauw van de lucht, het okergeel van de lamp en het palet aan groentinten van de boom flonkerden door elkaar heen.’ Dit creëert een artistiek beeld dat past bij Veronika’s beroep als tekenlerares en zet de lezer aan om zijn zintuigen te gebruiken. Dit zorgt er ook voor dat de roman een poëtische laag krijgt.

De vrouw in de kelder wordt gepromoot als een boek dat blik geeft op ‘vrouwelijke woede’. Het is jammer dat die woede getemd blijft en zich bijna verstopt. Vrouwelijke woede is vurig, razend en zit diep. Het verhaal springt van Emy’s jeugd, naar de relatie met haar vader Otto, naar haar strijd met baarmoederhalskanker, haar werkleven en haar liefdesrelatie met Andreas. De vele flashbacks kunnen voor verwarring zorgen, waardoor het op momenten lastig kan zijn om bij te blijven als lezer.

Het begin is krachtig en pakt je meteen beet, maar het middenstuk over Veronika's relatie met haar vader kende langdradige stukken die niet veel waarde aan de ‘vrouwelijke woede’ toevoegen. Het verhaal over Andreas en haar ervaring met de medische wereld laat juist wel zien hoe diep vrouwelijke woede zit op een manier dat elke vrouw zich hier op een manier in kan herkennen. Vrouwelijke woede is geen hysterie of irrationaliteit, het is verstikking. Het is een vrouw die onder water wordt gehouden, geforceerd tot zwijgen. Koopman suggereert dit, maar toont het niet volledig.

De vrouw in de kelder is een verhaal waar je soms doorheen moet bijten, maar het heeft wel een boodschap die gehoord moet worden. Zie de vrouw en erken haar: in het werkleven, in de medische wereld, in relaties — als moeder, als vriendin en als dochter. Zolang vrouwen geforceerd worden te zwijgen, blijft elke stem die wél breekt een bloedoffer. Hoe beginnen we? Misschien met het leggen van een stenen ei — pijnlijk, bloederig, maar sterk?