Lakmoesproef mislukt

"Hou je van detectives?" (p 15)

Zo begint het eerste hoofdstuk van het nieuwste boek van A.J. Finn, de Amerikaanse auteur die 6 jaar geleden met zijn debuut De vrouw in het raam een heuse bestseller te pakken had.
A.J. Finn is het pseudoniem van voormalig redacteur en uitgever Dan Mallory die samengewerkt heeft met grote namen in de thrillerwereld zoals Karin Slaughter, Robert Galbraith en Nicci French.
Kan hij met zijn tweede thriller 'Einde verhaal' het succes van zijn eerste boek evenaren? Dat is de vraag die we ons in de Hebban leesclub stelden.
Het verhaal klinkt alvast veelbelovend. Thrillerauteur Sebastian Trapp heeft niet lang meer te leven en vraagt aan Nicky Hunter, met wie hij al 5 jaar correspondeert, om zijn levensverhaal op te tekenen. Hij nodigt haar voor enkele maanden uit in zijn woning in San Francisco, zodat ze deze taak tot een goed einde kan brengen. Maar is ze daar wel veilig? Want iedereen kent het persoonlijke drama dat de schrijver 20 jaar eerder overkomen is: op oudejaarsavond verdwenen zijn tienerzoon en zijn eerste vrouw spoorloos. Nooit werd er nog iets van hen vernomen. Leven ze nog of werden ze vermoord? Dat is een groot mysterie. En dan valt er plots een nieuw slachtoffer …

"De lichtshow achter haar ogen, de getijdenstroom in haar aderen: speurderskoorts." (p 101)

De allereerste bladzijde van het boek - een proloog waarin meteen een lijk ontdekt wordt - trekt je onmiddellijk in het verhaal door de filmisch beschreven scène en ook de eerste hoofdstukken zijn vlot geschreven.
Nadien raakt het verhaal echter geleidelijk aan steeds meer zijn ritme kwijt. Hierdoor was de spanning nagenoeg onbestaande, terwijl dat element normaal gezien toch het basisingrediënt vormt van een goede thriller.
Een greep uit de verschillende redenen waarom de schrijfstijl mij niet voldoende wist te boeien:
De auteur lijkt zijn lezers serieus te onderschatten en geeft enorm expliciete hints waardoor een grote spoiler mogelijk al van in het begin het leesplezier vermindert en de spanning bijna volledig teniet doet. Zeker omdat het nog zo'n 400 bladzijden wachten is op de effectieve onthulling van dit gegeven.
Verder maakt de auteur gebruik van uitgebreide beschrijvingen. Op zich geen probleem, ware het niet dat A.J. Finn zich regelmatig klem zet door té veel details te geven en zichzelf daardoor tegen te spreken.
Hoewel hij soms gebruik maakt van heel treffende vergelijkingen, sloeg hij naar mijn gevoel even vaak de bal volledig mis door ook erg vreemde beschrijvingen in zijn verhaal op te nemen. Daardoor kreeg het geheel een beetje een jojo- of rollercoaster- effect. Het lijkt wel alsof de auteur soms eens een goede ingeving had en bepaalde zinnen absoluut in zijn verhaal wou opnemen. Maar op bepaalde momenten vroeg ik mij serieus af of hij tijdens het schrijven soms niet af en toe aan de drugs zat. Enkele voorbeelden: "Ze voelt haar aderen gloeien. Neonbuis." (p28) / "En daar is hij weer! Die duistere spanning in zijn ogen, zijn stem. Die ontblote tanden. En die energie. Hij is een gevaarlijk goedje." (p77) / "Diana zwijgt. Zelfs haar frons is mooi; chagrijnig moet ze beeldschoon zijn." (p90) / "Die ruikt naar regenbogen." (p123) / "Haar ogen koken over …" (p294) / etc.

"Nicky wiebelt met haar kaak." (p33)

Je wil echt niet weten hoe vaak Nicky met haar kaak wiebelt in dit boek. Finn gebruikt steeds maar dezelfde bewoordingen om zijn personages vorm te geven. Verder geeft hij zijn karakters maar weinig diepgang, waardoor ze aanvoelen alsof ze van bordkarton zijn en geen sympathie weten op te wekken bij de lezer. Dit boek vormt daardoor een schoolvoorbeeld van 'flat characters' in plaats van 'round characters' (voor wie meer wil lezen over die terminologie, klik hier). Tenslotte waren de personages absoluut niet geloofwaardig: ik voelde hun emoties niet, hun reacties waren onlogisch (en/of slecht beschreven), ... De auteur ging net iets té vaak in de fout en slaagde er daardoor niet in mijn suspension of disbelief te behouden.
Bovendien lijken veel elementen bewust in het verhaal gestoken te zijn om elk personage verdacht te maken. Uiteraard is dat wat in detectives vaak gedaan wordt, zodat de lezer mee kan 'puzzelen' en het antwoord niet meteen duidelijk is. Maar om één of andere reden voelde het in dit boek erg kunstmatig aan. Alsof de auteur een handleiding 'thriller schrijven' volgde en vakjes aankruiste. Alleen ontbrak de verbinding tussen alle aangekruiste vakjes en voelde het niet aan als één vlot in elkaar overgaand geheel.
Kort samengevat kunnen we dus stellen dat dit boek het noch van de spanning noch van de karakterontwikkeling moet hebben.
Opvallend is dat de plaatsen en de beschrijvingen soms de overhand nemen op de personages. Alsof de auteur dacht "Hé, dat is een goede inval! Dat idee moet ik echt ergens in mijn verhaal gebruiken!" om dat vervolgens soms al te geforceerd te doen. Het hele boek lijkt daarom eerder een aaneenschakeling van ideeën en gedachten, dan een volwaardige ontwikkeling van plot en personages.

"En als onze lezer van het fantasieloze soort is, kan hij het boek reduceren tot een … hoe noem je dat? Een lakmoesproef. Volgens de gladiatorenregel: duim omhoog of duim omlaag. "Verrast het einde me? Zo ja, dan roep ik de honderden pagina's ervoor uit tot een succes. Zo nee, dan was het een verspilling van mijn tijd en mijn geld."
Hij knijpt in Nicky's hand en zijn trouwring schuurt langs haar vinger.
"Maar het is een boek, geen duveltje uit een doosje! Naaien die mensen ook alleen voor een orgasme?" (p243)

Als je deze woorden leest die A.J. Finn zijn hoofdpersonage schrijver Sebastian Trapp in de mond legt, dan zou je een fantastisch boek verwachten.
Een verhaal dat gedurende 480 bladzijden weet te boeien en het niet alleen moet hebben van een 'orgastisch einde'.
Spijtig genoeg neemt de auteur zijn eigen woorden niet ter harte.
Het feit dat enkel de laatste 80 bladzijden een lichte spanningsboog kennen, kan je niet echt een succes noemen.

Einde verhaal

Spijtig genoeg heeft de titel van het boek voor mij dus - net zoals voor sommige andere leesclubdeelnemers - ook een andere connotatie gekregen.
Doordat het plot en de schrijfstijl zo tegenvielen, is het 'einde verhaal' voor deze schrijver en zal ik geen andere boeken meer oppakken van A.J. Finn.
Al bij al heb ik echter toch heel prettige herinneringen aan deze leeservaring, zowel door de geanimeerde leesclub als door de zaken die ik geleerd heb door bepaalde dingen op het internet op te zoeken.
Benieuwd welke boeiende weetjes ik ontdekte? Neem dan zeker eens een kijkje op mijn blog.


* Met dank aan Hebban en Uitgeverij Cargo (imprint van Uitgeverij De Bezige Bij) voor het beschikbaar stellen van dit boek in het kader van een leesclub.
Bovenstaande recensie bevat uitsluitend mijn persoonlijke en eerlijke mening.