Een kleine wereld in een kleine roman

Hoewel er ‘roman’ op de kaft staat, is Welkom in Amerika van Linda Boström Knausgård eigenlijk meer een novelle. En eigenlijk lijkt het taalgebruik zo nu en dan meer op poëzie dan op proza, wat betekent dat je als lezer getrakteerd wordt op prachtige zinnen.

Het verhaal wordt verteld door het jonge meisje Ellen, elf jaar oud. Haar vader is overleden en ze vraagt zich af of dat misschien niet haar eigen schuld is, omdat zij zijn dood zo vaak gewenst heeft in haar gebeden. Sinds haar vader er niet meer is, timmert haar broer de deur naar zijn slaapkamer vakkundig dicht en doet haar moeder, die actrice is, haar best om vrolijk verder te leven. En Ellen? Die praat niet meer.  

Behalve tegen ons dan, de lezer. Korte zinnen volgen elkaar in rap tempo op, hoofdstukken kent dit verhaal niet. Met haar hersenspinsels neemt Ellen ons mee in wat er zich in het gezin heeft afgespeeld: flarden van een agressieve vader komen voorbij, maar eigenlijk komen we niet precies te weten wat er gebeurd is. Dat komt ook doordat het verhaal volledig vanuit het perspectief van Ellen wordt verteld. Kleine puzzelstukjes van de andere personages worden hier en daar met elkaar verbonden, maar veel is het niet.  

Met haar zwijgzaamheid, waarmee ze begonnen is sinds haar vader is overleden, probeert Ellen zichzelf in bescherming te nemen. Ondanks het feit dat de overgebleven leden van het gezin onder één dak wonen, begeeft ieder zich in zijn of haar eigen, kleine wereld. In de wereld van Ellen komt haar vader af en toe nog even op bezoek. Ze verzoekt hem schriftelijk - praten doet ze immers niet - om haar kamer te verlaten.  

Door de korte zinnen ben je geneigd - en dat is waarschijnlijk ook wel het beste - om dit verhaal in één ruk uit te lezen. Lang ben je er niet mee bezig, want het boek beslaat slechts 119 pagina’s. Je vliegt er doorheen. Daarna vraag je je wél af wat er nou eigenlijk precies is gebeurd en waarom je niet meer te weten bent gekomen over de kleine wereld waarin Ellen zich bevindt. Welkom in Amerika laat je dus nogal onbevredigd achter. Maar dat is misschien ook wel de kracht van dit boek.