Even inkomen maar dan een knappe roman

Metaliteratuur, oftewel literatuur die over literatuur gaat. Soms met personages die opeens tegen de schrijver gaan praten, de schrijver die zelf een rol speelt… Het zijn gimmicks die je meestal niet laten wegdromen naar een andere wereld. Metaliteratuur is vaker niet een goed idee dan wel.

Rebekka W.R. Bremmer (1977) komt er echter aardig mee weg. Ze houdt zichzelf gelukkig buiten haar tweede roman De evolutie van een huwelijk, maar speelt wel een spel, met de lezer en met de personages. Zo vraagt een van de hoofdpersonen, academica Masha, zich af: ‘Haar leven was toch haar verhaal? Maar kon ze er wel zeker van zijn dat ze de hoofdpersoon was in haar eigen bestaan?’ Daarmee blijft Bremmer net aan de goede kant van trucjesvertoon.

Daarnaast regent het literaire verwijzingen. De opvallendste zijn de namen Molly Bloem en Anna K(aren), de dochters van Masha en haar vriend Bastiaan. Op het eerste gezicht lijken ze een redelijk gelukkig gezinnetje. Maar dan komt Bastiaans broer Freek over vanuit Nieuw-Zeeland, met zijn vrouw Shannon en hun dochtertje Deidre. Masha en Freek hebben elkaar twintig jaar geleden voor het laatst gezien. Toen was er spanning en nu ook weer.

Verder valt de opzet van het verhaal op. Dezelfde gebeurtenissen worden om beurten verteld door verschillende karakters, waardoor de lezer steeds meer te weten komt. De situatie wordt letterlijk van elke kant belicht, waarbij iedereen zijn eigen motieven blijkt te hebben. Knap gedaan want het verveelt geen moment. Dialogen worden herhaald maar omdat je het de tweede keer door de ogen van een ander ziet, wordt het niet saai. Het is levendig beschreven, je hebt het gevoel dat je in het huis bent, in het bos en op de dijk. Dat je je net zo verstikt voelt door de aanhoudende regen als de Nieuw-Zeelandse Shannon.

De eerste pagina’s is het wel even inkomen. Wie is nou wie is en hoe zijn ze gerelateerd? Maar als je er eenmaal in zit, loont het de moeite. Je wilt weten wat er destijds tussen Masha en Freek is gebeurd. En hoe het nu zal gaan. Maar ook of Bastiaan en Masha in de gaten hebben waar hun oudste dochter mee bezig is.

De twee dochters zijn goed verschillend neergezet. De een houdt van sporten, is met haar lijf bezig, terwijl de ander van lezen houdt, meer in haar hoofd leeft. Ook is het mooi hoe ze als echte tieners hun moeder soms maar raar vinden. Voor de geletterde Masha en voor Shannon, die als tuinarchitecte liever met haar handen in de aarde wroet, geldt hetzelfde. Het zijn echt eigen karakters.

Minder goed zijn de lange passages tussen haakjes. Als Masha en Bastiaan tijdens het hardlopen de liefde bedrijven tegen een boom in het regenachtige bos, denkt ze aan het verhaal van Lady Chatterley waarin een soortgelijk voorval plaatsvindt. Dit haalt de vaart uit het verhaal en dat is jammer.

Aan het einde van het boek vinden we ook weer een verweving van fictie met fictie. Shannon haalt een streek uit die overeenkomt met iets uit een boek dat Masha aan Freek gaf. Jammer want het is een rigoureuze beslissing die niet lijkt te stroken met Shannon's karakter. (En had ze bovendien geen mobiel waar Freek naar kon bellen?). Het open einde is onbevredigend maar tegelijk een bewijs van Bremmers vakmanschap. Je wilt weten hoe het exact afloopt met de personages. Het verhaal houdt je nog bezig nadat je het boek uit hebt en dat is knap.