Enkele maanden geleden las ik Expats van Chris Pavone. Op de cover prijkte een quote van John Grisham, toch ook niet de minste schrijver. Hij had het over een intelligente, scherpzinnige spionageroman. Dat viel nog behoorlijk tegen. Bij spionage denk ik aan koude oorlog, aan 'wij' tegen de Russen, tegen het communisme.

Ik heb wel iets met spionage thrillers. Voor de echte goede spionage thrillers is het echter zoeken met een vergrootglas. Natuurlijk denk ik bij een spion aan Kim Philby, niet zomaar een spion, maar een dubbelspion. Dat moet ingewikkeld zijn. Zijn biografie leest als een thriller.

Auteurs van het genre

• Graham Greene
• John Le Carré
• Ian Fleming
• Robert Ludlum
• Tom Clancy

Bij de laatste twee heb ik eerder het gevoel dat het actieboeken zijn, maar toch worden deze ook tot het spionagegenre gerekend. Waar ligt de grens, wanneer wel/niet spionage? Het lijkt me dat de inhoud dit bepaalt. Moet het altijd gaan over iemand die infiltreert in een ander land met de bedoeling informatie te vergaren? Zijn slapende cellen ook spionnen of zijn dat terroristen, afhankelijk van wat ze doen?

Van John Le Carré las ik vorig jaar Ons soort verrader. Le Carré staat toch wel bekend als dé autoriteit in het genre, maar ook dit boek vond ik wel een beetje tegenvallen.

Is James Bond van Ian Fleming dan een beter voorbeeld van een spion, met een heel duidelijke slechterik en de goede James Bond. Dat vond ik in het boek van John Le Carré niet terug. Sterker nog, alhoewel de slechterik echt wel slecht is, Dima is gewoon een Russische topcrimineel die op de kap van een ander steenrijk is geworden en die voor een moord meer of minder zijn hand niet omdraait, had ik zowaar enige sympathie voor de man. Sympathie omdat hij nu eerst de veiligheid van zijn familie wil vrijwaren.

Misschien is het feit dat ik sympathie voel voor de slechterik wel een teken dat John Le Carré zijn werk goed gedaan heeft, namelijk Dima niet als alleen maar slecht wegzetten.

Een echt goed spionageboek dat ik enkele jaren geleden gelezen heb en dat is blijven hangen is The Charm School van Nelson DeMille. Vertaald als Het Internaat, ik heb het zelf in het Engels gelezen. Dit gaat over een internaat ergens in de bossen in Rusland waar kinderen worden opgeleid om in Amerika te gaan wonen en daar als een soort van slapercellen te wachten tot ze geactiveerd worden. Ze worden opgeleid door Amerikaanse krijgsgevangenen waarvan iedereen in Amerika aanneemt dat ze gestorven zijn tijdens de oorlog.