Naar een ondertussen mooie jaarlijkse gewoonte kiezen we hier bij Literatuur onder de Loep ook onze favoriet van 2021, een boek dat we extra onder de aandacht willen brengen. Of onze nummer 2, want op de site is er ook al een bijzondere plek voor de boeken van 2021. Wie de vraag te lastig vond, kon ook het minst favoriete boek noemen, maar wonder boven wonder deed niemand dat. Ook dit keer werden er een paar extra titels en namen in gesmokkeld, maar dat begrijpen jullie vast, want kiezen, tja, dat blijft nog steeds ook verliezen.  

Samenstelling: Ine
Banner: Anne (& Ine)
Afbeelding: Pixaby

Het verhaal zindert nog in alle hevigheid na

Tea: Van de vele prachtige boeken die ik dit jaar las kies ik er eentje die ik net uit heb en het verhaal zindert nog in alle hevigheid na. Het eiland van Arturo - Elsa Morante is het geworden. Nu moet ik woorden vinden waarom het me zo geraakt heeft...

Arturo is het hoofdpersonage en we volgen hem vanaf klein ventje tot hij een jaar of zestien is, een coming-of-age roman kun je het wel noemen. Het eiland is zijn habitat, de uitstapjes zijn tochtjes met zijn boot en struinen op het eiland. Hoe het is om op te groeien zonder moeder, met een vaak afwezige vader en een stiefmoeder wordt uit de doeken gedaan in een prachtig filmisch decor. Denk aan een groot vervallen huis, dat ooit diende als klooster, waar een vloek lijkt te rusten op vrouwen...Het is ook nog eens een Schwobboek, die staan vaak garant voor verrassend en bijzonder. Een boek om in weg te duiken en achter elkaar uit te lezen! 

Dit steekt er met kop en schouders boven uit

Cies: Van alle 41 boeken die ik dit jaar heb gelezen steekt zonder enige twijfel Onzichtbare Man van Ralph Ellison er met kop en schouders boven uit. In deze in 1953 gepubliceerde roman beschrijft de zwarte Amerikaanse schrijver Ellison de zoektocht naar een eigen identiteit van een niet nader genoemde zwarte Amerkiaanse jongeman. Een zoektocht zonder einde, omdat deze jongeman, net als ieder ander, voor het grootste deel niet zijn eigen identiteit bepaalt. Onze indentiteit wordt bepaald door maatschappelijke verhoudingen, door anderen. Ellison werkt dit universele thema op ingrijpende wijze uit en hij laat het hoofdpersonage en de lezer aan het einde van het boek met meer vragen dan antwoorden achter.

Verrekte lijstjes --- gratis downloads

Jan: Die verrekte lijstjes aan het eind van het jaar. Ik heb er zo’n ongelofelijke hekel aan. En als we het over literatuur hebben zou het ene boek beter zijn dan het andere? Wat een diskwalificatie van al die auteurs die zoveel energie hebben gestoken in het vertellen van een verhaal. Natuurlijk duiken in al die lijstjes de boeken op die uitgegeven zijn bij bekende uitgeverijen, maar is er nauwelijks aandacht voor al dat moois dat verder verschijnt. Laat ik nu eens lekker dwars zijn en een ander boek noemen. Dus geen Oogst van Sien Volders, geen Mannenmaal van Rinske Hillen, geen De dubbele waarheid van Roelof Smit, maar Tere Min van Dietske Geerlings.

Het is een pareltje van 140 pagina’s met een verhaal dat gaat over verlies en gemis, maar ook over het verlangen naar elkaar en liefde, de ‘tedere minne.’  Geerlings schrijft, recenseert, is docente Nederlands, is op haar school een leesbevorderaar. Én ze geeft alles in eigen beheer uit. Haar werk is zelfs gratis te downloaden. Dan heb je passie voor literatuur, of niet? Volg deze schrijfster!! 

Eentje om te noemen en roemen!

Gigi: Een favoriet kiezen is lastig als je meerdere prachtige boeken las. Daarom ben ik heel blij dat ik hier mijn nummer twee mag noemen en roemen. Mijn nummer 1 is namelijk heel eenvoudig elders te vinden. Maar wacht even… nu moet ik kiezen tussen de twee boeken die allebei net niet nummer 1 zijn geworden. Dat is net zo lastig. Ik ga ervan uit dat Meisje, vrouw, anders door iemand anders genoemd wordt en dat ik me  kan focussen op Graaf in Moskou van Amor Towles. 

Ik won dit boek op instagram (met hulp van *Wil2*) en las het samen met anderen op mijn blogspot. Dat was een goede zet want hierdoor vond ik meer diepere lagen en interessante bijzonderheden in de opbouw. Zonder deze kennis was het al een heerlijk boek om te lezen, die lagen en bijzonder opbouw gaf het boek extra glans. De graaf is belezen, sensitief en gewiekst. Daarnaast heeft hij humor en een groot relativeringsvermogen. Deze eigenschappen helpen hem zijn levenslange huisarrest in het prachtige en luxueuze hotel Metropol in het postrevolutionaire Moskou te doorstaan. Er komen heel veel interessante mensen op zijn pad die zijn leven veraangenamen of juist onaangenaam maken. Dit boek wordt geen moment saai, ondanks dat zich het grootste deel van de roman afspeelt op een en dezelfde plek: dat ene hotel midden in Moskou. Dit is echt een boek dat ik iedereen kan aanraden om te lezen.

Na veel wikken en wegen…

Hetty: Het blijkt nog een hele opgave te zijn om mijn favoriete boek van 2021 te kiezen… Ik heb 40 boeken gelezen die vrijwel allemaal mooi waren, ik heb zelfs 6 keer 5 sterren uitgedeeld…. Na een grondige inspectie en veel wikken en wegen kom ik tot 3 kanshebbers: Oorlog en vrede van Tolstoj, Misdaad en straf van Dostojevski en Het meesterwerk van Emile Zola. Drie klassiekers. Hoe hieruit te kiezen? Een Rus ligt misschien voor de hand, maar aan de andere kant, een boek vol kunst kan ik ook niet zo maar negeren. Lastig!

Ok ik hak de knoop door en mijn keuze wordt: Het meesterwerk van Emile Zola; Het boek waarin een groep jonge kunstenaars op zoek gaat naar een eigen stijl, iets waarmee ze tegen alle regels van de heersende normen in gaan. Ze worden bespot door de Salon (dé toonaangevende kunsttentoonstelling van die tijd) maar zetten door en maken unieke kunstwerken die uiteindelijk zelfs zullen leiden tot de meest invloedrijke stroming in de kunstgeschiedenis; het impressionisme. Bijzonder is ook dat je in de fictieve hoofdpersonen enkele beroemde kunstenaars kunt herkennen, waaronder Zola zelf.

Meerdere momenten van verwondering

Evy: Ik heb dit jaar meer dan 220 boeken gelezen, dus de keuze is reuze zou je zeggen. Toch blijkt het niet altijd makkelijker te worden, hoe meer boeken je hebt gelezen. Voor dit artikel wil ik graag een literair boek kiezen. Het stomme is dat ik gevoelsmatig direct naar Zwemmen in het donker zou grijpen, maar als ik er over nadenk kan ik me het verhaal niet meer zo goed herinneren. Dus heeft het dan wel zoveel indruk gemaakt als ik me verbeeldde? Want als ik aan Muizen en mensen denk, van John Steinbeck in de versie van Dautremer, dan kan ik me dat gewoon bijna letterlijk herinneren. Nu is de combinatie van beeld en taal altijd een betere trigger voor mij om zaken te onthouden, maar toch... Je zou denken dat hét boek van 2021 me ook qua verhaal echt moet bijblijven. 

Max, Mischa en het Tet-offensief was mijn summerread en ook al vond ik het erg traag en was het niet helemaal mijn smaak, ik heb wel heel veel ontzag voor de manier waarop Harstad deze roman in elkaar heeft gezet. Het is een boek waar ik toch met weemoed aan terugdenk en misschien, ja misschien, herlees ik het ooit een keer. 

De ontdekking dit jaar? Aimée de Jongh! Graphic novels, maar echt de moeite waard!

De meest bijzondere boeken van het jaar? Murakami, 1q84 en De opwindvogelkronieken. Wat valt er over te zeggen? Je hebt er heel veel verbeelding voor nodig en het gaat heel ver, maar het is absoluut een auteur waar iedere lezer minimaal één keer een boek van moet hebben gelezen. 

Dus, eigenlijk heb ik niet echt één favoriet, maar is mijn leesjaar erg divers geweest en heb ik momenten van verwondering gehad. Over nieuwkomers en oude bekenden. Ik heb genoten (ok, ik heb me ook af en toe geïrriteerd) en ik hoop dat dat voor jullie allemaal geldt. 

Ik hoef hier geen seconde over na te denken!

Harriet: Ik las afgelopen jaar een aantal mooie boeken en zelfs ook een aantal zeer mooie boeken. Over mijn favoriete boek van 2021 hoef ik echter geen seconde na te denken wat dat is, het steekt met kop en schouders boven alle andere boeken uit: Middernachtbibliotheek van Matt Haig. Nog nooit eerder had ik een boek gelezen van deze schrijver, maar vanaf het moment dat ik las over dit boek moest ik het lezen. De verschijning van het boek werd helaas steeds uitgesteld, misschien werd het verlangen om dit boek te gaan lezen daardoor alleen maar groter. Toen het uiteindelijk begin juni verscheen ben ik het vrijwel meteen gaan lezen en mijn verwachtingen vielen absoluut niet tegen. Een boek met een zwaar thema, een jonge vrouw die een einde aan haar leven wil maken omdat er zoveel steeds tegen zit en dan eerst terecht komt in de Middernachtbibliotheek waar ze de mogelijkheid krijgt haar levens te leven wanneer ze andere keuzes had gemaakt. Je wordt meteen meegenomen door het verhaal. Ondanks het zware thema is het luchtig geschreven en wanneer je het boek uit hebt waardeer je de kleine dingen in het leven nog meer en zie je dat het belangrijk is je eigen keuzes te maken en je niet te laten beïnvloeden door wat anderen denken.

Betoverd en geraakt

Ine: Tja, welk boek kiezen? Waarom Radetzkymars van Joseph Roth mijn boek van 2021 geworden is, vinden jullie elders op de site wel terug. Over het prachtige Druiven der gramschap van Steinbeck schreef ik al een Lees dit lied. Meisje, vrouw, anders van Bernardine Evaristo werd uitgebreid besproken in de gelijknamige leesclub hier. Monster van Roderik Six wint vast de Libris Literatuur Prijs 2022, dat kan niet anders, dus daarover lezen jullie later meer.

Als favoriet kies ik De onzichtbaren van Roy Jacobsen. In de parels van oktober/november schreef ik al hoe ik uitkeek naar dit boek. Je vindt het terug onder de naam ‘Cies’ – wie zich afvraagt waarom, heeft het artikel nog niet gelezen en moet dat snel doen want Gigi heeft er echt iets bijzonders van gemaakt. Ik bekende daarin al dat ik betoverd werd door de kaft – en dat ben ik nog steeds. Ondertussen heeft ook de inhoud me erg geraakt. Prachtig. Op de site van uitgever De Bezige Bij staat bij dit boek ‘Een sublieme roman over een vergeten manier van leven’ en dat klopt helemaal. Het is een vlot leesbaar boek over een gezin dat op een klein Noors eiland leeft, los van en als het ware onzichtbaar voor de rest van de wereld. De natuur speelt een bepalende rol, de familie valt regelmatig maar staat telkens weer op. Oh, ik kijk al uit naar Witte zee, het vervolg hierop – alleen al die cover….

Literatuur onder de Loep wenst jullie een heel fijn nieuw jaar vol deugddoende boeken!