Ik moet iets opbiechten

Net als andere keren, vroeg ik mijn teamleden eind juli waar ze verwachtingsvol naar uitkeken op boekengebied voor de maanden augustus en september. Welke parels, net ontdekt of mogelijk al jaren in de kast, hadden zij op het oog? Normaliter ben ik heel streng en laat ik doodleuk extra genoemde boeken weg in het verhaal. Zo, pats boem, wegknippen die ballast. Dit keer was het anders. Vanwege de vakantieperiode was ik coulant. Elk Loepjes-teamlid mocht dit keer 3 titels noemen. Ja, je leest het goed: drie titels! De bijdragen met boek-vooruitzichten druppelden dit keer dan ook, als een losgeslagen waterval, binnen. 
Op dat punt ging het mis bij mij. Niet dat ik nu opeens 11 titels wilde noemen om jullie voor te schotelen, nee, dat was het niet. Het ontbrak me aan inspiratie om de inspirerende bijdragen van mijn teamgenoten op een sprankelende wijze aan elkaar te praten. Het gevolg was rampzalig. Dit stuk, met schitterende zomerparels, bleef meer dan een maand ongebruikt op de plank liggen.

Hoe erg is dit? Nu ja, het gaat te ver om het dramatisch te noemen maar van verwachtingen voor de zomervakantie is natuurlijk geen sprake meer als deze vakantie alweer voorbij is. Dus lichtelijk rampzalig is het zeker wel. De parels zijn deels al gelezen (of in een hoek geworpen indien het ongewild toch een misbaksel bleek). Hoe klets ik me daar uit, dacht ik. Nou, op geen enkele manier eigenlijk.
Ik vroeg mijn collega's om raad. Evy en Ine bedachten dat ik het artikel toch maar moest plaatsen, ik moest gewoon met de billen bloot. Dan maar zonder inspiratie. We zouden dan, buiten het showen van prachtige titels waar jullie likkebaardend naar kunnen kijken, onszelf de vraag kunnen stellen hoeveel we nu daadwerkelijk gelezen hebben van deze golf aan boektitels. Zo gezegd, zo gedaan. Een deel van de antwoorden op deze vraag is terug te lezen in het artikel dat Ine binnenkort zal plaatsen. Daarnaast zullen we zien of de teamleden dit zelf bekennen in de reacties hieronder.

Tekst: wij allen
Redactie: Gigi
Banner: Anne Oerlemans

Jan beschrijft een boek dat handelt over mijn grote favoriet van de vorige eeuw

Op 1 september aanstaande is het 100 jaar geleden dat W.F. Hermans geboren werd. Nooit meer slapen (verschenen in 1966) is voor mij een van zijn meest iconische boeken, en een van mijn favoriete romans. Nu gaat Het Noorse misverstand van Willem Frederik Hermans verschijnen van Siep Kooi. Hij heeft iets bijzonders gedaan. Tijdens een busrit reist het hoofdpersonage, Alfred Issendorf, samen met een Noors vijftienjarig meisje, Inger Marie. Kooi raadpleegde in het Literatuurmuseum in Den Haag de aantekenboekjes die Hermans tijdens zijn expeditie in het hoge noorden van Noorwegen bijhield. Hij kwam tot de ontdekking dat Hermans’ alter ego Alfred Issendorf en Inger Marie elkaar al een dag eerder op de veerboot, die laat in de avond aankwam, moeten hebben ontmoet. Verder onderzoek wees uit dat de bus de volgende ochtend vertrok. Hoe en waar zouden zij de nacht hebben doorgebracht? Zowel de roman als de aantekeningen van Hermans geeft daarover geen uitsluitsel. Op die intrigerende vraag heeft Siep Kooi zijn eigen antwoord gegeven. Hij blies de ontmoeting nieuw leven in en slaagde erin zijn ‘tegenverhaal’ als het ware over dat van Hermans heen te schuiven. Ik ben benieuwd!
In mijn boekenkast staat al jaren het boek Barbarber met teksten uit dit legendarische tijdschrift. Toef Jaeger heeft De jongens van Barbarber geschreven met als ondertitel ‘hoe een vriendschap het literaire landschap veranderde’. De flaptekst van de uitgave luidt als volgt:  “‘Het abonneeaantal is precies 26,’ schrijft J. Bernlef op 17 november 1959 aan G. Brands. De twee waren samen met hun vriend K. Schippers een jaar daarvoor met het blad Barbarber begonnen, een tijdschrift dat humor en dada in de Nederlandse letteren bracht. De drie kenden elkaar van de middelbare school en schreven brieven toen ze na elkaar in militaire dienst moesten of in het buitenland woonden. Waar, wat en wie er ook in de weg stond, de nummers bleven verschijnen en trokken de aandacht van Simon Carmiggelt, Chris van Geel en Jan Hanlo. Barbarber, het tijdschrift dat menig literair heilig huisje omverwierp, is het enige Nederlandse literaire tijdschrift dat uit vriendschap werd geboren, en met die vriendschap groeide het uit tot het leukste blad van Nederland.”

Tea heeft grootse plannen. Als ík tijd had…

Deze vakantietijd ga ik me te buiten aan een aantal titels die op de longlist staan van de Europese Literatuurprijs 2021. Inmiddels is de shortlist allang bekend, maar het zou jammer zijn alleen op de vijf uitverkorenen te focussen. Zelden zag ik een lijst waarvan alle twintig boeken me direct aanspraken. Sommige omdat ik ze al las, andere had ik al gespot en zeker nu ze zo mooi bij elkaar staan kan ik niet om de verleiding heen ze allemaal af te vinken. Er is geen tijdsdruk, dat maakt het tot een relaxed ‘project’. Verder hoef ik geen bepaalde volgorde aan te houden, wat het vakantiegevoel verhoogt. 
De eerste longlister wordt Een huis dat van ons is van Julia Deck. Ik reken op een echt vakantieboek, want de flaptekst belooft een ‘genadeloos geestig boek over actuele thema’s’ en mijn liefde voor Frankrijk wakkert het verlangen alleen nog meer aan. Mag ik misschien ook even de nadruk leggen op de perfecte vormgeving van het boek? Het omslag heeft een prachtige kleur, bijzondere typografie en fijne flappen voor het luxe gevoel.
Daarna zou Jaag je ploeg over de botten van de doden van Olga Tokarczuk aan de beurt kunnen komen. Dit schijnt een feministische ecothriller te zijn, die me uitermate geschikt lijkt voor de vakantieperiode. Eerder las ik van deze auteur De Jacobsboeken, deze kennismaking nodigde uit tot meer! 
De volgende parel wordt De reparatie van de wereld van Slobodan Snajder. Het is een historische roman over de lotgevallen van twee geliefden die, wanneer er oorlog zou zijn, in twee elkaar bevechtende kampen zouden zitten. Dit lijkt me een wat zwaarder thema, maar ook interessant en ik hoor alleen maar lovende kritieken over deze roman. 
Eigenlijk zou ik het ook erg leuk vinden om te weten of er meer Hebbanisten zijn die iets hebben met de long- en/of shortlist en er wel eens eentje uitpikken om van te genieten.

Ine wisselt een catalogus af met geschenken

Heel recent bezocht ik in het Zwin Natuurpark de tentoonstelling Verdwenen Zwinhavens. Die gaat over de verzanding van het Zwin waardoor Middeleeuws Brugge zijn toegang tot de zee kwijtspeelde en voorhavens nodig had: Damme, Monnikerede (verdwenen), Hoeke, Mude (nu Sint-Anna-ter-Muiden) en Sluis. De catalogus, door Wim De Clercq, Jan Trachet en Maxime Poulain, ligt klaar, ik wil er alles over weten.

*Deze catalogus vind je niet op Hebban maar die moeten we wel kunnen zien.*

Natuurlijk ga ik ook literatuur lezen. Ik heb binnenkort vakantie. Meestal ben ik dan veel op stap en heb ik dus altijd minder leestijd dan gepland. Van de mogelijke stapel die in gedachten al klaarligt, kijk ik dus vooral uit naar fleppertjes uit mijn kast. Het boekenweekgeschenk van Hanna Bervoets is er een van – dan ga ik eindelijk eens iets van haar lezen. (Ivanov ligt hier al jaren klaar, het komt er maar niet van, ik begin met Wat wij zagen als smaakmakertje). En het tweede haal ik uit de lijst e-boekenweekgeschenken die we er dit jaar bovenop kregen. Keuze genoeg, ik wacht even af wat me op dat moment het meeste aanspreekt…

Cies vind het lastig (en kiest vier boeken die ik dolgraag zou lezen)

Altijd lastig om 1-3 boeken aan te geven waar ik naar uit kijk. Boeken waarvan ik vandaag denk dat ik die de komende maanden wil gaan lezen, worden in de praktijk ingehaald door andere boeken die ik op het moment dat ik aan een nieuw boek moet beginnen denk net iets leuker te vinden. Toch heb ik drie boeken gevonden, waar ik zo goed als zeker van ben dat ik ze de komende twee maanden ga lezen. 
Na het lezen van en schrijven over eigenzinnige vrouwen met wie het fataal afloopt is het de komende tijd om over een 'femme fatale' te lezen. De eerste 'femme fatale' waar mijn oog op is gevallen is Holly Golightly, het hoofdpersonage in Ontbijt bij Tiffany van Truman Capote. De tweede 'femme fatale' is Thérèse Desqueyroux van François Mauriac. De Thérèse van Mauriac, is het literaire nichtje van Thérèse Raquin van Zola en van Flaubert's Emma Bovary. Het 'nichtje' heeft geleerd van haar twee tantes, want het loopt uiteindelijk met haar beter af.  
En als dit nog niet genoeg fatale vrouwen zijn de komende maanden; Nana van Emile Zola staat ook nog verleidelijk te knipogen naar me vanuit de boekenkast.
Met het risico dat ik van het lezen over deze verleidelijke, of zijn het verderfelijke?, vrouwen aan de drank raak, heb ik De rosse bietser van J.P. Donleavy voor een kroegentocht door het Dublin van de jaren vijftig van de vorige eeuw op mijn stapeltje binnenkort te lezen gelegd. 

Evy brengt haar schatjes om (en noemt ze stiekem toch...)

Wat een luxe! We mogen deze keer van chef Gigi gewoon zomaar meerdere boeken selecteren. Dat is een hele opluchting, maar het blijft nog steeds 'kill your darlings'. Daarom heb ik zelf al een selectie uitgevoerd: geen boeken uit projecten waar ik in voorgaande artikelen al over heb gesproken (De Tandeloze Tijd), geen boeken die op long- of shortlists staan (De reparatie van de wereld, Verwilderd), geen boeken die ik lees voor mijn zomerchallenge (Woesten en Tonio) en geen boeken die al superpopulair zijn (Een klein leven). Tja, wát blijft er dan over, hoor ik jullie denken? Genoeg! 
Allereerst kijk ik er naar uit om Giovanni's kamer van James Baldwin te lezen. Reden? Ik sprak enkele maanden geleden in het Favorieten-artikel over Zwemmen in het donker. Daaruit vloeit ook de wens om het boek van Baldwin te lezen. Ik ben echt heel erg benieuwd, want ik las nog nooit iets van deze auteur.
Verder heb ik me laten ompraten door een leesvriendin om 2666 van Roberto Bolano te lezen. Zij zegt dat het dik, heftig en moeilijk is. Afschrikwekkend en interessant tegelijkertijd. Het is blijkbaar erg donker en dat verklapt de korte inhoud ook wel. Ik ben erg benieuwd of ik er überhaupt doorheen kom. Als er iemand met me mee wil lezen: Graag!
Als laatste wil ik graag een klassieker lezen, Hoe duur was de suiker van Cynthia McLeod. Zij stond in het prachtige Bedtijdverhalen voor Rebelse meisjes en ik bedacht me dat ik haar bekendste, verfilmde, boek nog nooit had gelezen. Zeker in een tijd waarin het slavernij-verleden van Nederland (niet alleen van Nederland natuurlijk) veel aandacht krijgt, lijkt me dit een goed verhaal om kennis mee te maken.
Heel diverse redenen dus om de boeken te lezen, maar vaak wel geïnspireerd door andere boeken/andere lezers. En dat maakt me dankbaar, dat ik de mogelijkheid heb om met anderen over mijn passie te kunnen praten.

Harriet kijkt uit naar roepende overlevenden van de strijd (als ik het goed begrijp)

Al enige tijd ligt er een boek op de stapel van nog te lezen boeken heel hard naar mij te roepen om gelezen te worden. Het boek De overlevenden van Alex Schulman, kocht ik meteen toen dit boek tot Mezza boek van de maand werd gekozen. Ook de leesclub die hier op Hebban volgde, zorgde er niet voor dat ik het boek oppakte om te gaan lezen. Nu is het boek mee op vakantie maar ik ben er nog steeds niet in begonnen. Toch gaat het er deze maand zeker van komen. Ik heb een voorliefde voor Scandinavische schrijvers maar Schulman is voor mij nog een onbekende. Over de inhoud van het boek hoef ik denk ik niets meer te zeggen, er zijn al genoeg lovende recensies verschenen. Wat mij aantrekt om het te gaan lezen is het broeierige wat er van dit boek uitgaat. De onderhuidse spanningen die ik verwacht. Zelf ken ik Zweden als vakantieland en er via een boek nogmaals naar terug te reizen zal zeker geen straf zijn. 
Het tweede boek waar ik de komende maanden naar uitkijk is een boek dat nog moet verschijnen. Eind september verschijnt er een nieuw boek van mijn favoriete schrijver Karl OveKnausgård, De morgenster. Sinds het verschijnen van zijn zesdelige serie Mijn Strijd lees ik alles van deze schrijver. Ik hou van zijn beschrijvingen van het normale leven, verhalen waar ogenschijnlijk niet veel gebeurt maar waar er onder de oppervlakte een hoop borrelt. Dit nieuwe boek lijkt een toch iets andere invalshoek te krijgen, iets mysterieuzer en donkerder. De laatste zin op de achterflap geeft mij dan wel weer een erg unheimisch gevoel en twijfel of ik dit wel echt moet gaan lezen: “Maar bovenal is het een roman over wat er gebeurt als de duistere krachten in de wereld worden bevrijd.”  Toch sta ik, zodra dit boek in september verschijnt, in de boekhandel om het aan te schaffen en te gaan lezen. Het blijft toch mijn favoriete schrijver.

Hetty kiest voor fikse kleppers maar heeft ook nog respijt

Een boek waar ik al lange tijd naar uitkijk en dat deze maand eindelijk aan de beurt komt is Het meesterwerk van Emile Zola. Sinds ik voor het eerst een boek van Zola las ben ik al fan van zijn manier van schrijven en als hij dan ook nog een boek over kunst geschreven blijkt te hebben dan is dat voor mij een absolute 'must-read'! Wanneer je een beetje thuis bent in de kunst (of literatuur) dan weet je ongetwijfeld dat er verschillende stromingen bestaan. Maar hoe gaat dat nu precies in zijn werk? Wanneer en waarom gaat de ene stroming over in de andere? Waar liepen die vernieuwende kunstenaars tegen aan? Dat is nu precies waar dit boek om draait en wat het voor mij zo boeiend maakt om te lezen. Een groep jonge kunstenaars is op zoek naar een eigen stijl, iets waarmee ze tegen alle regels ingaan van de heersende normen. Ze worden bespot door de Salon (dé toonaangevende kunsttentoonstelling van die tijd) maar zetten door en maken unieke kunstwerken die uiteindelijk zelfs zullen leiden tot de meest invloedrijke stroming in de kunstgeschiedenis; het impressionisme. Bijzonder is ook dat je in de fictieve hoofdpersonen enkele beroemde kunstenaars kunt herkennen, waaronder Zola zelf. Boeken over kunst, ik hou er van en kan niet wachten om weg te duiken in dit kunstzinnige boek dat gelukkig ook lekker veel bladzijden telt!
Nog zo'n heerlijke klepper om tijdens de zomermaanden in weg te duiken is De schemering en de dageraad van Ken Follett. Een historische roman die zich afspeelt in 997 na Christus en hiermee de voorloper vormt van Folletts beroemde trilogie over Kingsbridge. Engeland wordt inDe schemering en de dageraad van twee kanten belaagd, vanuit het westen door de Welsh en vanuit het oosten dor de Vikingen. In dit epos volgen we drie mensen waarvan de levens in deze turbulente tijd onlosmakelijk met elkaar en met een klein gehucht (dat later de naam Kingsbridge zal krijgen) verbonden raken. Follett weet historische feiten en fictie op een schitterende en vooral boeiende manier met elkaar te verweven en ik geniet elke keer weer volop van zijn mooie beeldende verhalen en kijk er nu dan ook al naar uit om terug te keren naar Kingsbridge.
Niet speciaal een boek dat je in de zomer zou moeten lezen, misschien eerder begin mei, maar toch is het in augustus op mijn leesplanning beland. En ik ben nieuwsgierig naar dit boek. Een aantal jaren geleden las ik Is dit een mens? van Primo Levi en dat boek maakte diepe indruk. Tijdens een lezing van Roxane van Iperen werden stukken uit het boek voorgelezen en benoemde zij dat je eigenlijk beide boeken zou moeten lezen; zowel Is dit een mens?als Het respijt, want dan kreeg je pas echt een goed beeld van de verschrikkingen die Levi in Auschwitz meegemaakt heeft. Het respijt is een verslag van de terugreis uit Auschwitz in de zomer en herfst van 1945, het is een verhaal van een overlevende, balancerend tussen wanhoop en hoop. Een zes maanden durende zwerftocht door verschillende oost Europese landen. Iets wat je je bijna niet voor kunt stellen maar ook iets wat zeker belangrijk is om vertelt te worden. Daarom kijk ik dan ook met veel interesse uit naar dit ongetwijfeld indrukwekkende boek.

Waar kijk ik dan naar uit?

Na heel veel lovende woorden over dit boek kocht ik Vlucht van Charlotte Mcconaghy, door een van mijn boekenbonnen die ik won met de 100 woorden wedstrijd tijdens het voorwoord van de boekenweek in te zetten. De opzet was om dit in juli te gaan lezen maar er kwam een boek of vier tussen. Het schijnt een mooi verhaal te zijn met tevens een milieuvriendelijke boodschap. Dat is dubbel feest voor de prijs van één boek. Ik kijk er dus dubbel naar uit.
Ik roep altijd dat ik zo’n liefhebber ben van literaire, prijswinnende boeken. Ik lees ze graag, deels omdat ik wil weten wat er bijzonder aan is. Het is me daarom een raadsel waarom Al wat schittert, de Man Booker Prize 2013 winnende roman van Eleanor Catton, al jaren ongelezen in de kast is blijven staan. Het was Evy die me weer op het spoor van dit boek bracht. Is het de dikte van het boek? Of het feit dat sommigen het een moeilijk boek vonden? Of gewoon dat mijn boekenkast te veel lekkere boekhapjes bevat? Ik weet het eigenlijk niet, het werd steeds uitgesteld. Misschien dat de vakantie periode en de afspraak met Evy hier verandering in kan brengen? Misschien ben je nieuwsgierig naar die afspraak met Evy: wij hebben een fikse tijd geleden afgesproken dat we enkele boeken samen gaan lezen en die dan gaan beoordelen op hun literaire waarde. Met een beetje geluk (of pech) bespreken we dit oordeel op Hebban.
Mogelijk een licht vreemde eend in de bijt hier bij Literatuur onder de Loep is The fault in our stars van John Green. Dit omdat het een YA boek is en ik lees ook nog de Engelstalige uitgave. Toch is dit een van de boeken die ik hier noem. Deze roman stond zeer hoog op de favorietenlijst van mijn dochter. Zij koesterde dit boek en genoot volop van de film. Ooit zag ik de film in het vliegtuig en snapte toen waarom mijn dochter zo onder de indruk was van het boek en de film. Nadat we over het verhaal spraken, jaren geleden, beloofde ik haar dat ik het boek ook zou lezen. Dat schoot er bij in. Vandaar dat ik het nu, in de maand augustus, alsnog zal lezen.

 * Welke titels uit deze lijst zetten jullie als parel op je wensenlijst voor de komende maanden?