Het is meer dan een jaar geleden dat (een van) de kroegbazen nog eens een artikel aan slechts één boek wijdde. Vandaag is het zover - en om al even op de feiten vooruit te lopen, volgende maand doen we het nog een keer. De blog van vandaag neemt jullie mee naar de periode 1935-1972, en samen met de hoofdpersonages zullen we vooral in België, Engeland en Duitsland vertoeven. Nieuwsgierig geworden? Lees dan vooral verder en ontdek alles over Het Buchinsky Incident van Benny Baudewyns.

Waarom dit niet meer zo piepjonge boek bespreken?
En wie is Benny Baudewyns?

Eind oktober vorig jaar won Benny Baudewyns met Het Buchinsky Incident, zijn klepper uit 2022, de Knack Hercule Poirotprijs, een jaarlijkse literatuurprijs waarmee de beste Vlaamse misdaadroman bekroond wordt. Tijdens onze thrillerreis door Vlaanderen vorige zomer hebben we trouwens vijftien winnaars gelezen en beoordeeld, die challenge herinneren jullie je vast nog.

Baudewyns (1958) debuteerde in 2000 met de thriller Het Zwartbergplan, won in 2002 met De Emerson Locomotief de Diamanten kogel en schreef daarna nog een tiental thrillers en een non-fictietitel. In 2008 won hij de Gouden Strop voor De Antarctica Theorie. Sinds enkele jaren woont en schrijft hij in Zuid-Spanje.

Deze prijswinnende auteur was voor velen een onbekende, zo bleek toen we in onze kletshoek navraag deden. Om een of andere reden wist het boek na publicatie zijn weg naar het publiek niet te vinden. Daar kwam na het winnen van de prijs gelukkig verandering in. In Vlaanderen lagen er plots hele stapels van Het Buchinsky Incident in de winkels, en online was het boek, in afwachting van een herdruk, een tijdje uitverkocht. Greet, die begin november jarig was, had de thrillerklepper op haar verlanglijst gezet en mocht tijdens het feestje een exemplaar in ontvangst nemen. Vraag haar vooral niet waarom ze het pas drie maanden later gelezen heeft en waarom die blog bijgevolg zo lang op zich liet wachten …

Wat zegt de achterflap?

In 1935 wordt in Angersburg, een dorp in Pruisen, in de tuin van een verlaten huis het lijk aangetroffen van een klein meisje. Ze heeft geen papieren, niemand kent haar. Rechercheur Thomas Erder staat voor een raadsel.

Wanneer de Russen in 1945 Berlijn heroveren op de nazi’s, stopt hun terreinhonger niet. Ze stomen door tot voorbij Brussel, waar ze de geallieerden ontmoeten. In de volgende jaren is België in de greep van de Koude Oorlog. In Vlaanderen wordt het IJzeren Gordijn opgetrokken en Brussel is een verdeelde stad, zo goed als van de buitenwereld afgesloten door de Muur.

Te midden van deze chaos leert Thomas Erder te leven met de gedachte dat hij niet voldoende deed om de moordenaar van het meisje te vinden. Hij maakt echter kennis met mensen uit de omgeving van het meisje en samen zetten ze een zoektocht op die hen ver achter het IJzeren Gordijn brengt. Zitten ze op het juiste spoor en zullen zij de moordenaar in deze vijandige omgeving alsnog kunnen ontmaskeren?

Greet over het boek 

Mag ik met de deur in huis vallen of is dat not done wanneer je een boek bespreekt? Ik veeg in elk geval mijn voeten aan de ‘regels’ en roep alvast dat ik Het Buchinsky Incident fantastisch vond en dat ik vijf sterren uitdeelde! Ik besef eens te meer hoeveel verborgen parels er geschreven worden die niet of nauwelijks gelezen worden, terwijl zoveel kostbare tijd gaat naar boeken die het achteraf bezien toch niet helemaal bleken te zijn. Gelukkig is er het Thriller Café dat af en toe een duwtje in de goede richting geeft.

Verhaalopbouw en personages
Het boek begint met een lijst van de personages, de zes belangrijkste zijn vetgedrukt. Met deze mensen heb ik de voorbije week doorbracht: Thomas Erder (politierechercheur), Franz Moeller (onderwijzer), Othman Gellhaus (slechterik), Joyce Horner (niet in één hokje onder te brengen), Aras Petrauskas (acteur), Gill Hayers (piloot).

Het verhaal begint met een proloog in 1935, waarin verteld wordt over het lijk van een onbekend meisje dat in een tuin aangetroffen wordt. Daarna volgen er vier uitgebreide delen: 1944, 1947, 1962-1964 en 1965. Het boek wordt afgesloten met een korte epiloog die zich in 1972 afspeelt.

Het Buchinsky Incident telt net geen 700 bladzijden, maar geen enkele daarvan is te veel. De omvang van het boek laat de auteur toe heel uitgebreid te vertellen en regelmatig zijpaadjes te bewandelen; tenminste, dat laatste denk je, want uiteindelijk blijkt elke verhaallijn belangrijk voor het geheel. Het wisselende vertelperspectief werkt bijzonder goed, de ik-vorm is niet te bespeuren, er is telkens een verteller aan het woord.

Setting
Heel bijzonder, dat is het minste wat je over de setting kunt zeggen. Hoewel het verhaal zich grotendeels tijdens en na de oorlogsjaren afspeelt, heeft de auteur ervoor gekozen de geschiedenis op heel veel fronten te herschrijven. Zo is bijvoorbeeld niet Berlijn maar Brussel de bezette en in zones opgedeelde stad en houden de Russen zich niet aan de met de geallieerden gemaakte afspraken, maar zetten ze hun veroveringstocht door tot in Vlaanderen. Koude Oorlog, IJzeren Gordijn, Muur, ze zijn plots niet meer wat je altijd dacht dat ze waren.

Tegen deze achtergrond heeft Baudewyns verschillende verhaallijnen neergezet, en allemaal zijn ze even meeslepend en laten ze je geen moment los. Ze resulteren in een ingenieus opgezet geheel, waarin naast nazipraktijken en machtsmisbruik ook aandacht is voor menselijke relaties, en waarin het thrillerelement onder andere in een onopgehelderde moordzaak en onwijs spannende ontsnappingen zit.

Wat nog?
Dit boek is een huzarenstukje, zoveel ballen in de lucht houden en ze zonder één enkele hapering aan het einde weer opvangen, dat is niet iedereen gegeven. Je leest deze thriller best op een moment dat je veel tijd hebt, want je zult het in slechts enkele dagen willen uitlezen.

Is Het Buchinsky Incident van begin tot eind spannend? Nee, helemaal niet. De moordzaak waarvan de achterflap gewag maakt, speelt lange tijd niet zo’n prominente rol als potentiële lezers wellicht verwachten, maar uiteindelijk … nee, dat mogen jullie zelf ontdekken. Wel nog even zeggen dat je een honderdtal bladzijden voor het einde voelt dat er een zinderende finale zit aan te komen. Vanaf dat moment gaat de spanning crescendo en wordt het nagelbijten. Zei ik al dat ik deze Baudewyns indrukwekkend vind?

Ondanks de omvang van zijn boek laat de auteur zich niet betrappen op massa’s spelfouten of kromme zinnen. Wel lijken zowel auteur als redacteur enkele taalregels niet te kennen, want dezelfde fouten komen steeds terug. Het verstoort het leesplezier niet, maar opvallen doet het wel.

Conclusie

Laat je niet afschrikken door de 700 bladzijden of door de historische kadering, maar lees dit boek! Het Buchinsky Incident is een voltreffer binnen het (Vlaamse) thrillerlandschap. De sfeer is filmisch, de schrijfstijl meeslepend, het verhaal imposant. Benny Baudewyns heeft op geen enkele manier een standaard thriller geschreven, maar zijn boek overtuigt op alle vlakken.

Zijn jullie om? Wie gaat Het Buchinsky Incident lezen of heeft er zich al aan gewaagd?