Quote lezer: “Stilistisch zeer sterke roman over een jazzsaxofonist in New York en de impact van afwezigen. De auteur overrompelde mij met haar gevoel voor taal, muziek, haar filmische manier van schrijven. Heel mooi.”

Op 2 juli werd voor de 22e keer de ANV Debutantenprijs uitgereikt. Het Algemeen-Nederlands verbond heeft tot doel de Vlaams-Nederlandse samenwerking te bevorderen en wil de Nederlandse taal en cultuur behouden en verder ontplooien. De ANV Debutantenprijs is de belangrijkste jaarlijkse, literaire debuutprijs van Nederland en België. DordtLiterair organiseert de prijs. Een vakjury nomineert uit alle oorspronkelijk Nederlandstalige fictiedebuten uit het voorgaande kalenderjaar eerst een longlist en vervolgens een shortlist van drie titels. Daarna zijn de lezers verantwoordelijk voor de uitslag met een gemotiveerd oordeel over de drie boeken. Van de kernjurylezers telt de stem dubbel. Eerdere winnaars van de ANV Debutantenprijs waren o.a. Anna Enquist, Jessica Durlacher, Erwin Mortier, Gerbrand Bakker, Marieke van der Pol, Ellen Heijmerikx, Peter Buwalda, Erik Menkveld, Shira Keller, Jaap Robben en in 2016 Mohammed Benzakour.

Lezers uit Nederland en Vlaanderen verkozen ‘De afwezigen’ van Lieke Kézér (De Arbeiderspers) boven de andere twee genomineerde boeken,  ‘Biefstuk’ van Judith Eykelenboom (Prometheus) en Het smelt  (Das Mag) van Lize Spit.

Quote lezer: Een boek waarin zowel de karakters als de muzikale sfeer goed uit de verf komen. De schrijfster heeft niet veel woorden nodig om donker jazzy New York neer te zetten. Heel filmisch. Ieder personage draagt een leegte met zich mee, maar toch wordt het boek nergens te zwaar.

Lieke Kézér en Hebban

Lieke Kézér (1976) studeerde film- en televisiewetenschappen. Als journaliste maakte ze in de Verenigde Staten veel interviews met musici. Ze  is bij de trouwe literatuurlezers van Hebban bekend. Er werd een leesclub rondom haar boek georganiseerd en ook De Club van 10 Love Lit met daarin de ambassadeurs van literatuur van Hebban in Nederland spotten het boek en de auteur. En die Club van 10 had het dus goed gezien. Reden voor een terugblik op de 2e juli, de dag waarop Lieke gehuldigd werd en met een mooi bedrag naar huis ging, Lieke was graag bereid om Love Lit te woord te staan.

Interview

Je kwam, misschien onverwacht, in het ‘Debutantenbal’ terecht. Het heeft wel iets van een wielerwedstijd, een soort ‘wielerklassieker van Debutanten’. Op de startlijst stonden heel wat medeauteurs,  ieder met een eigen ‘rugnummer’  (boek). Kende je je concullega’s?

“Ik kende Lize Spit uiteraard. Wie niet van haar heeft gehoord, heeft het afgelopen jaar onder een steen geleefd. Ze heeft ruim 160.000 boeken verkocht, een ongelooflijk succes voor een debuut. En er waren nog meer schrijvers op de longlist die ik van naam kende. Toen de shortlist bekend was, heb ik meteen de boeken van de andere genomineerden, Lize Spit en Judith Eykelenboom gelezen. Ik was wel verrast dat ik genomineerd was. Ik begreep dat de jury De afwezigen 'on-Nederlands’ goed vond. Dat was het eerste wat de juryvoorzitter zei toen hij me belde met de mededeling dat ik op de shortlist stond.”

Als je dan zo  ‘in de wedstrijd zit’  dan begint het aftasten van elkaars krachten. Je leest de koers als het ware. Wat gebeurde er in de periode dat de ‘wedstrijd voor de ANV-Debuutprijs’ liep met je? Kon je nog werken, hoe was de spanning, wat deed je, welke reacties kreeg je? Verschenen er veel recensies? 

“Ja hoor, ik kon gewoon werken. Ik was erg blij met de nominatie maar had verder geen verwachtingen en was dus ook niet gespannen. Ik kreeg uiteraard veel leuke reacties, maar ik geloof niet dat er in die periode veel meer recensies over mijn boek zijn verschenen. Overigens zagen wij elkaar als drie genomineerden pas voor het eerst in Dordrecht. Het contact was goed. Het was erg gezellig.”

Dan zit je daar in het Dordrechts Museum. Je zit in de ‘wachtkamer’ voor de laatste kilometers. Hoe heb je die middag/avond beleefd?

“Het begon allemaal vroeg in de middag. We werden in een tuktuk door Dordrecht gereden. Het publiek kon stemmen op de mooiste cover. Om half vijf  begon de uitreiking met interviews door Abdelkader Benali. Ik was eigenlijk vrij rustig. Nogmaals, ik had geen hoge verwachtingen. Ik moet wel zeggen dat ik ná de prijsuitreiking enorm genoten heb van het diner!”

De eindstreep. Je komt als eerste aan, steekt juichend beide armen in de hoogte. Dan krijg je de standaardvraag van iedere wielerreporter: “Wat ging er door je heen?” Kun je iets vertellen over het juryrapport? Wat gebeurde er allemaal met je en rondom je?

“Blijdschap uiteraard! Ik had niet verwacht te winnen, dus de verrassing was groot. Ik weet eerlijk gezegd niet meer precies wat ik heb gezegd. Waarschijnlijk dat het nogal een verrassing was. Ik hoop maar dat ik mijn redacteur heb bedankt en mijn man. Ik heb Lize en Judith kort gesproken. Dat was wel raar. Je trekt de hele dag met z’n drieën op en uiteindelijk blijven er twee teleurgesteld achter. Het juryrapport heb ik helaas niet… (maar dankzij Casper Markesteijn de voorzitter van de jury en van Dordt Literair hebben we het rapport bij Love Lit wel). Het luidt als volgt:

‘In zeven chronologisch uiteen liggende hoofdstukken komt een kleurrijke stoet personen voorbij die allen een zekere rol hebben gespeeld in het leven van Joshua James, een ambitieloze eenling die wordt ontdekt als geniaal jazzsaxofonist, wereldfaam verwerft en terug in de anonimiteit verdwijnt. Die personen laboreren aan hun dromen en ambities of zinken weg in alledaagsheid, verslaving of lethargie. Joshua en zijn moeder worden al vroeg verlaten door zijn vader, Tucker James, ‘een eersteklas klootzak’, die nooit verder keek ‘dan het volgende shot’. Moeder sterft en de dertienjarige Joshua trekt in bij zijn overbuurman Frank die zich over hem ontfermt. Na Franks dood wordt de ontheemde, inmiddels ook aan drugs verslaafde Joshua door nog enkele andere beschermengelen op sleeptouw genomen, tot de laatste, zijn manager, zijn einde vindt in een Amsterdamse gracht. Hierna verdwijnt Joshua van het toneel om pas in het slothoofdstuk weer even op te duiken. De afwezigen speelt zich grotendeels af in Amerikaanse steden waar mensen als figuranten zijn in een schimmig bestaan geladen met geheimen. In visueel sterke passages met soms een touch van zwarte humor zindert het ’s zomers van de hitte en ziet de lezer de personages optreden – om met Lucebert te spreken – als ‘slaapwandelaars in een koud circus’.

Dan is het feest afgelopen, moet je naar de massagetafel om de spieren weer los te maken voor de nieuwe wedstrijd. Hoe ga je nu verder? Enig idee wat de prijs voor je gaat betekenen? Na de eerste prijs ligt de lat hoog voor je volgende boek. Is daar al wat over te vertellen? Waar gaat het over? Wanneer komt het uit?

“De prijs betekent dat er weer wat leven in mijn boek wordt geblazen. Het krijgt weer aandacht in de media en het wordt opnieuw ingekocht door de boekhandels. Dat is natuurlijk geweldig. Ik vertel nog niet waar mijn nieuwe boek over gaat, ik zit nog in de beginfase, er kan nog van alles gebeuren. Ik verwacht dat het eind 2018/begin 2019 zal verschijnen.”

Wij van Hebban blijven je volgen? Hoe kunnen we dat het beste doen?

“Via de Arbeiderspers of via twitter.com/liekekezer”

Quote lezer: Ik las ergens dat Kézér er lang over heeft gedaan om deze roman te schrijven. De kwaliteit is er dan ook naar; wat een dijk van een roman!

-          Jan Stoel, Love Lit

Met dank aan Casper Markesteijn voor het juryrapport en de foto’s.

Op 8 juli verscheen een interview met Lieke Kézér in het Brabants Dagblad. Klik hier.