We Love Lit gaat als eerste gezamenlijke boek een Nederlandse klassieker lezen, namelijk Nooit meer slapen van Willem Frederik Hermans! En ook onze eerste bijeenkomst zal in het teken staan van hem, want we hebben met een aantal onder ons voor een eerste keer afgesproken in boekhandel Limerick in Gent om daar de W.F. Hermanskamer te gaan bezoeken met zijn collectie typemachines en er nog wat randanimatie bij te krijgen! Jan Stoel, een groot liefhebber van W.F. Hermans bokste alvast een fantastisch programma in elkaar en dat allemaal voor komende zaterdag 4 maart. Iets om naar uit te kijken dus. Maar eerst en vooral vertelt Jan ons wat meer over het boek hieronder!  

Vele leesgroeten,

Nathalie

W.F. Hermans – Wat betekent ‘Nooit meer slapen’?

De roman ‘Nooit meer slapen’(1966) behoort tot de beste werken van W.F. Hermans.

Het boek speelt zich af in Finnmark (in het noorden van Noorwegen, Lapland). Zoals zo vaak in Hermans’ werk lijkt er een duidelijke relatie met werkelijkheid (wat Hermans ‘overkomen’ is). In 1960 en 1961 bezocht Hermans er een aardrijkskundig congres en maakte er tochten. De hoofdpersoon in ‘Nooit meer slapen’, de promovendus in de geologie, Alfred Issendorf, onderneemt in Finnmark een wetenschappelijke tocht voor zijn promotieonderzoek. Hij gaat samen met zijn één jaar oudere Noorse vriend Arne en twee Noorse geologen op pad. Hij wil de theorie van zijn hoogleraar Sibbelee bewijzen en daardoor naam maken in de wetenschap en zo tevens zijn vader rehabiliteren die bij een expeditie is omgekomen. De theorie luidt dat bepaalde ronde gaten in de bodem zijn ontstaan door de inslag van meteorieten. Alfred wil de ‘Issendrofiet’ vinden. Alfred heeft luchtfoto’s van het gebied nodig en zou die krijgen van de Noorse professor Nummedal, een rivaal van Sibbelee. De foto’s blijken onvindbaar en Alfred gaat dus zonder foto’s op weg. Alfred heeft te weinig conditie om de tocht te trotseren. De expeditie wordt een marteltocht voor hem.

Het blijkt dat Mikkelsen, één van de Noorse geologen die met hem mee op expeditie is, de luchtfoto’s van Nummedal in bezit heeft. Alfred bekijkt de foto’s, maar ze geven geen duidelijkheid over de theorie van Sibbelee. Alfred vertrouwt zijn Noorse collega’s niet en splitst zich af van de groep en gaat met Arne Jordahl alleen verder. Ook zij krijgen ruzie over de richting waarin ze moeten lopen. Alfred is nu op zichzelf aangewezen en geeft uiteindelijk op. Tijdens zijn terugkeer ziet hij een lichtschijnsel en hoort hij een harde klap. In het vliegtuig naar Nederland leest hij dat er waarschijnlijk een meteoriet is ingeslagen. Maar de expeditie is mislukt en de promotie van Alfred gaat niet door.

Je kunt de roman op meerdere manieren lezen: als een verslag van een expeditie, als het verhaal van een jonge man die zijn vader wil overtreffen en als een queeste naar een geheimzinnig en kostbaar voorwerp (de meteoriet die het bewijs van de theorie moet leveren, de Issendorfiet).  

Dit boek kreeg in 1966 de Vijverbergprijs. Maar Hermans en prijzen…  Hij accepteerde de prijs niet en liet het bedrag dat aan de prijs verbonden was overmaken naar de actie ‘Eten voor India.’

Maar wat betekent nu de titel ‘Nooit meer slapen’? Daarover onder meer gaan we ons buigen in onze Love Lit-leesclub en gaan we met elkaar in discussie.  Voor sommigen van ons is het lang geleden dat ze het boek hebben gelezen. Vaak is het zo dat je bij herlezen nieuwe dingen ontdekt. Hopelijk gaat dat gebeuren, beleven we samen veel plezier aan en kunnen we het boek niet wegleggen, lezen we ’s nachts door. Nooit meer slapen?

Jan Stoel