Blogpost:
Janneke Siebelink
Over onvermogen. Zwijgen. Driehoeksverhoudingen, identiteit en stagnatie. En dan toch verder gaan
’De dood is een thema in mijn leven: mijn eerste baantje was planten dragen op het kerkhof met Allerheiligen. I loved it... ' Neske Beks (‘Als mensen me vragen wat ik doe, kan ik daar allerlei antwoorden op geven. Ik schrijf. Ik maak films. Ik schrijf voor anderen. Coach anderen in schrijven en presenteren. Enzovoort. Ikzelf noem mezelf een storyteller die per verhaal wat ik te vertellen heb, het juiste medium uitzoekt. Anno 2014 werk ik aan één groot project: een documentaire over Facebook i.s.m. producent Submarine en omroep VPRO.’) over haar debuut De kleenex kronieken:
Zou je kunnen vertellen waar jouw boek over gaat?
Over onvermogen. Zwijgen. Driehoeksverhoudingen, identiteit en stagnatie. En ook gaat het, net als mijn andere werk, ook weer over de dood. De dood is een thema in mijn leven: mijn eerste baantje was planten dragen op het kerkhof met Allerheiligen. I loved it... En over het aanvaarden van je bestemming. Dat sommige dingen voorbestemd lijken te zijn. Dat je ze niet kan ontglippen.
Priscilla is de dochter van een Vlaamse vader en een Senegalese moeder. Jij hebt een Vlaamse moeder en een Gambiaanse vader. Hoe autobiografisch is deze roman?
Het dorp, de driehoeksverhoudingen, de roots van Priscilla en de sfeer zijn gegevens uit mijn eigen leven, maar het verhaal is fictie. Ik ben (gelukkig) niet Priscilla. Ik heb tijdens het schrijven flink met haar geworsteld. Ik heb me zelfs behoorlijk erg aan haar geïrriteerd om eerlijk te zijn. Toussaint, die lijkt meer op mij. Hij is meer mijn binnenkant. Datgene wat ik niet zo snel aan de buitenwereld laat zien. Zijn verdriet ligt denk ik het dichtst bij het mijne.
Wat inspireerde je om dit verhaal te schrijven?
Het kwam als vanzelf uit mijn pen rollen. Ik denk dat het zwijgen van mijn pleegouders over het bombardement toch de oorzaak is. Tot een paar jaar geleden wist ik niet eens dat het hier om een friendly fire ging. Alles wat ik schreef, kwam in eerste instantie uit mijn pen rollen, echt. Mijn pleegmoeder was 9 op 5 april 1943, maar behalve dat haar nichtje er in gestorven was, heeft ze nooit iets gezegd. Het boek 'Tranen over Mortsel' was een bevestiging van wat er intuïtief uit mijn pen was gerold. Alsof het verhaal echt via mij verteld wou worden. Zo voelt het voor mij. Al vinden velen dat wellicht te zweverig klinken.
Wie mocht het als eerste lezen?
Mijn redacteur. Ik vertrouw haar volledig.
Hoe kwam je bij uitgeverij De harmonie terecht?
Via mijn redacteur die ik al twintig jaar ken. Ik tipte haar met regelmaat schrijftalenten die ik les had gegeven, tot ze vroeg: 'En kan ik eens een keer wat van jou lezen eigenlijk?' Met behoorlijk veel schroom stuurde ik haar het hoofdstuk waarin Priscilla solliciteert... En niet veel later ook de ontmaagdingsscene.
Je schrijft in jouw ‘dankwoord’ dat je ‘de angst moest overwinnen en het boek levenslicht te gunnen’. Welke angst bedoel je hier precies?
Ik kon het niet loslaten. Schrijven en schaven is voor mij verslavend. Ik was bang om het aan de wereld te geven. Die angst dus.Heb ik vaker...
Had je angst voor kritische reviews?
Ook wellicht. Maar niet toen ik het één keer los liet. Toen had ik echt wel het gevoel van: 'Voor NU is dit in ieder geval het beste boek wat ik kon schrijven.' Kritiek is juist welkom: ik kan er alleen maar een betere schrijver van worden. En aandacht is aandacht. Tja, ik hou best van aandacht. Als kind niet zoveel van meegekregen…
Lees je alle reviews, ook als ze je mogelijkerwijs kunnen kwetsen?
Ik ben niet het type dat de kranten gaat checken, dus meestal hoor ik het eerst via mijn redacteur of via anderen. Tot nog toe was er maar een stuk werkelijk negatief, daar schrok ik wel even van. Maar toen bleek dat het een recensent was die een rubriek heeft waarin hij slechts 30 tot 50 pagina's leest, kon ik het behoorlijk relativeren. Een dag later kon ik er zelf om lachen, want hij noemde het middelmatig. Nou ben ik behoorlijk wat gewend, mensen vinden mij en wat ik maak meestal goed of slecht. Maar middelmaat was echt iets nieuws. Wel irritant dat hij zijn site zo programmeert dat je niet eens mijn voorletter kan intypen of je komt bij hem terecht. Hij wil ook graag aandacht kennelijk...
Naast schrijver, ben je succesvol theater- en documentairemaker. Gaat het een je gemakkelijker af dan het ander?
Ik voel me vooral storyteller. Ik varieer van vorm. Gebruik verschillende media. Zingen was mijn eerste ding. Daarna ging ik spelen. Maar schrijven (en heel veel lezen) deed ik al vanaf dat ik klein was.
Filmmakers schrijven eerst plannen voordat we daadwerkelijk aan het filmen gaan. Deed jij dat ook bij het schrijven van De Kleenex kronieken?
Nee. Ik ging schrijven en keek waar ik uit kwam. Een beroemde schrijver vergeleek dat weer met kijken hoever je koplampen schijnen kunnen. Ik was wel een beetje erg ambitieus. Eigenlijk wilde ik dat het boek zich op drie continenten zou afspelen. Qua hoeveelheid heb ik ook zeker twee derde geschrapt. Hoe zwaarder het onderwerp, hoe lichter ik het beschrijven wil. Ik denk dat dat is gelukt. De mensen zeggen me dat ze ondanks alle ellende wel erg lachen tijdens het lezen...
Hoe vind je de tijd om te schrijven, naast je gezin & baan? Heb je een vaste routine?
Ik schrijf het liefst in het buitenland. Het beste stromen mijn woorden als ik me afzonder. Ik huur een kamer in een land met een zacht winterklimaat. En dan zet ik mezelf op een vast regime van 1500 woorden per dag. Als dat klaar is mag ik pas de deur uit. Als ik maar 1000 woorden haal, moet ik de volgende dag boeten en 2000 woorden schrijven. Enzovoort...
Ben je al bezig met een nieuw verhaal?
Ja. Ik werk altijd overlappend. Vanaf januari werk ik aan een documentaire over (Facebook)vriendschap. Ik denk dat ik ga kiezen voor de titel 'We hebben het gesprek verlaten/We've left the conversation'. Selfie the movie, was ook nog een optie maar dekt de lading niet helemaal... Een volgende roman rijpt in mijn hoofd ,maar ik gun mezelf de lol van een diverse verhalenbundel te schrijven voor ik weer aan dat geploeter begin...En ik heb ook een leuk idee voor het ultieme zelfhulpboek der zelfhulpboeken: 'Ikke zelluv doen' (omdat ik altijd alles zelf doe, dat wil ik graag delen, maar wel met veel humor). Hopelijk vindt de uitgeverij het ook een goed idee. Ik kan nogal stuiteren van de vele, vele ideeën namelijk.
Voor meer interviews & mooie boeken, kijk op bol.com/boekenredactie.
